Kort na Frieze Masters in Londen start volgende week Paris Tableau, dat óók is gewijd aan oude kunst. Juist de kleinschaligheid blijkt succesvol.
Paris Tableau, dat dit jaar van 13 tot en met 16 november plaatsvindt, heeft zich in vier jaar comfortabel genesteld in het circuit van belangrijke kunstbeurzen.
‘Het eerste jaar waren we bang wie er wel of niet zou komen’, herinnert de Parijse kunsthandelaar Eric Coatelem zich, een van de deelnemers aan deze beurs voor schilderijen van oude meesters. ‘Nu komen er verzamelaars en conservatoren uit half Europa en ook Amerikaanse musea met hun vrienden. Vorig jaar trokken we 6000 bezoekers. Parijs had nog niets op dit gebied.Een groepje van tien Parijse handelaren wilde niets anders dan een mooie gespecialiseerde beurs. Ook omdat op de Biennale van Parijs in september de oude meesters niet erg goed zijn vertegenwoordigd. Zes van ons staan op de Tefaf Maastricht in maart, maar we vormen geen concurrentie. We kunnen en willen dat ook niet.’
Volgens Coatelems collega Bob Haboldt is voor verschillende handelaren een tweede beurs van hoog niveau naast Tefaf meer dan welkom. ‘Wij wilden in het najaar een platform bieden om te laten zien wat er te koop is, kennis op te doen en elkaar te ontmoeten. Daarmee krijgt Parijs een impuls als centrum van de kunsthandel op het vasteland. Dit jaar hebben we een symposium met expositie gewijd aan Utrecht en de noordelijke volgelingen van Caravaggio.’
De organisatie van Paris Tableau ligt in handen van de exposanten zelf. De beurs telt niet meer dan 24 kunsthandelaren, die zo’n 500 schilderijen brengen, vanaf de 14de eeuw tot circa 1870, geprijsd tussen € 10.000 en € 4 mln. Hun stands variëren in oppervlakte, maar zijn gemiddeld rond de 35 vierkante meter groot. Om scheve ogen te vermijden, wordt ieder jaar om de standplaatsen geloot. Die restrictie is voor de intimiteit en overzichtelijkheid: Paris Tableau is goed te doen in één dag. Handelaren moeten daarom een scherpe keus maken in wat ze brengen.
David Koetser uit Zürich, een specialist in Vlaamse en Hollandse kunst, is exposant van het eerste uur. ‘Paris Tableau vind ik verfrissend. In tegenstelling tot bij Frieze Masters in Londen komen hier louter bezoekers op af die van oude meesters houden. Iedereen die je stand binnenstapt, doet dat uit waardering voor de kunst waarin je handelt. Fransen, Duitsers en Belgen hebben altijd Vlaamse en Nederlandse schilderijen gekocht. En Parijs is natuurlijk een geweldige stad.’
Ook Kunsthandel P. de Boer uit Amsterdam doet al sinds 2011 mee aan de beurs. ‘Deze kleine beurs is een aantrekkelijk alternatief voor de grote’, vertelt Niels de Boer. ‘Ik ontmoet nieuwe mensen en haal elk jaar ook nieuwe klanten binnen. Een beurs reken ik niet direct af op de omzet, want je weet nooit wat er daarna nog gebeurt. Ik neem naar Parijs meer mee voor de Italiaanse en Franse markt. Fransen hebben meer met Vlaamse schilderijen dan de Nederlanders en ik breng hier schilderijen die we nog nooit ergens anders hebben laten zien.’
De bijna twee eeuwen oude familiefirma Thomas Agnew & Sons uit Londen, die onlangs werd verkocht en afgelopen januari een herstart maakte, doet voor het eerst mee op de kunstbeurs, die plaatsvindt in het Palais Brongniart, vlak bij het Place de la Bourse. Sir Anthony Crichton-Stuart, voorheen hoofd van de oude meesters bij Christie’s in New York, leidt de doorstart van Thomas Agnew & Sons. ‘Paris Tableau vormt een uitgelezen kans om Agnew’s in zijn nieuwe vorm te presenteren. Ik bewonder de beurs om zijn onverbiddelijke toewijding en elegantie. Wij doen traditioneel in oude meesters, maar vinden ook de 19de eeuw van belang en brengen een breed scala, dat tegemoetkomt aan de Franse smaak. We bieden ook enkele noordelijke caravaggisten, inspelend op de expositie en het symposium.’
Het in Napels gevestigde Rosenfeld Porcini, dat handelt in Italiaanse oude meesters, is ook nieuw in Parijs. Dario Porcini is hier kort en bondig over: ‘De markt in Italië is momenteel moeilijk. Parijs biedt een mooie gelegenheid om te verkopen en ik hoop op de komst van Amerikanen.’
Wie wel werd uitgenodigd, maar niet meedoet aan de beurs, is Johnny van Haeften uit Londen, specialist in de 17de-eeuwse Vlaamse en Hollandse School. Van Haeften: ‘Ik doe per jaar twee beurzen: Tefaf Maastricht en dit keer voor het eerst Frieze Masters. Meer kan niet. Ik wil voorkomen dat het publiek, en zeker de kenners, dezelfde schilderijen te vaak ziet. Bovendien bespaart Frieze Masters, dat hier in Londen is, me veel transportkosten en bureaucratie.’
Paris Tableau wil oude meesters onder de aandacht brengen van een breder, jonger publiek in een tijd waarin de kunstmarkt en publiciteit worden overheerst door moderne en eigentijdse kunst. Frieze Art Fair en Frieze Masters in oktober proberen met hun cross-over liefhebbers van moderne en eigentijdse kunst te leren kijken naar oude meesters en antiek — en liefhebbers van oude kunst naar moderne. Paris Tableau gaat die confrontatie bewust niet aan. En dat blijkt inmiddels een succesformule.
Adrie van Griensven is medewerker kunst.
