• Mijn nieuws
    • Net binnen
      • Overzicht
      • Nationaal
      • Internationaal
      • Analyse
      • Rente en valuta
      • Grondstoffen
      • Derivaten
      • Beleggingsfondsen
      • Indices
      • Obligaties
    • Krant
    • Podcasts

      • SECTIES

      • Economie
      • Politiek
      • Bedrijfsleven
      • Financiële markten
      • Samenleving
      • Tech & Innovatie
      • Opinie

    • FD PERSOONLIJK
  • Home
  • Mijn nieuws
  • Net binnen
    • Overzicht
    • Nationaal
    • Internationaal
    • Analyse
    • Rente en valuta
    • Grondstoffen
    • Derivaten
    • Beleggingsfondsen
    • Indices
    • Obligaties
  • Krant
  • Podcasts
  • Abonneren
    • Abonneren Inloggen

      Service & Contact
Close sub menu
Close sub menu
29 juni '20 00:30

WRR waarschuwt voor gebruik surveillancesoftware universiteiten

Hella Hueck
Hella Hueck

Het hoger onderwijs heeft door de corona-uitbraak hectische maanden achter de rug. Van de ene op de andere dag moesten universiteiten en hogescholen hun studenten onderwijs op afstand geven.
Het hoger onderwijs heeft door de corona-uitbraak hectische maanden achter de rug. Van de ene op de andere dag moesten universiteiten en hogescholen hun studenten onderwijs op afstand geven. Foto: Hollandse Hoogte / Patricia Rehe

In het kort:

  • Coronacrisis maakt hoger onderwijs versneld afhankelijk van techbedrijven, stelt WRR.
  • Afgelopen maanden is veel geëxperimenteerd met surveillancesoftware bij studenten.
  • WRR roept universiteiten op de technologie te gebruiken als het echt niet anders kan.

De kortgedingrechter heeft onlangs besloten dat universiteiten onlinesurveillancesoftware, ook wel proctoring genoemd, mogen inzetten bij het afnemen van tentamens. Voorzitter Corien Prins van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid heeft kritiek: 'De rechter oordeelde dat de inzet van onlineproctoring onontkoombaar is. Op die uitspraak valt veel af te dingen.'

Nog een weekje college te gaan en dan sluiten de meeste hogescholen en universiteiten hun deuren voor de zomervakantie. Het hoger onderwijs heeft door de uitbraak van corona een paar hectische maanden achter de rug. Van de ene op de andere dag werd al het onderwijs op afstand gegeven. Studenten moesten thuis hun tentamens afleggen. Een recept voor fraude. Want al snel helpt een vriendin die wél goed is in statistiek een standaarddeviatie voor de geëxamineerde student te berekenen.

Toetsenbordaanslagen

Een aantal universiteiten, waaronder de Universiteit van Amsterdam, experimenteerden daarom met online surveillancesoftware van de Amerikaanse leverancier Proctorio. De software kijkt en luistert het hele tentamen realtime mee via de webcam en microfoon en monitort zelfs het aantal toetsenbordaanslagen en welke websites de studenten bezoekt. Studenten vonden dat een inbreuk op hun privacy en stapten naar de rechter. De rechter besliste twee weken geleden dat de UvA de surveillancesoftware mag inzetten.

De WRR waarschuwt voor de 'klakkeloze inzet' van dit soort systemen. Universiteiten moeten de uitspraak niet zien een startsein om de surveillancesoftware breed toe te passen, waarschuwen voorzitter Corien Prins en wetenschappelijk medewerker Haroon Sheikh. De technologie moet alleen worden ingezet als het echt niet anders kan, vinden de wetenschappers, die in een WRR-notitie oproepen tot een maatschappelijk debat nu door het coronavirus de samenleving versnelt digitaliseert. 'Want eenmaal langdurig geïmplementeerd, is het gebruik ervan nog heel moeilijk terug te draaien.'

Expliciet toestemming geven

'Beelden van studenten zijn rasgegevens. Ze zeggen iets over hun etniciteit en dat maakt het gevoelige persoonsgegevens' zegt Prins. Studenten moeten expliciet toestemming geven voor de opnames. Een fundamenteel punt waar de rechter gewoon overheen gewandeld is.' En dan zijn er nog veel vragen over het algoritme, dat moet nagaan of een student de boel bedondert. 'Hoe is dat algoritme getraind? Zit er een bias, vooroordeel, in? Daar is nu geen publiek toezicht op', vult Sheikh aan.

Het online-interview met de WRR komt tot stand met de videoconferencingtool van Webex, onderdeel van Cisco. De overheidsorganisatie maakt bewust geen gebruik van een leverancier als Zoom, een bedrijf dat het niet zo nauw neemt met de privacy-issues. Maar ook Cisco is een Amerikaanse leverancier. En daar wringt precies de schoen in het hoger onderwijs, dat zeer afhankelijk is van Amerikaanse commerciële diensten. Google Scholar en ResearchGate zijn dominant in databases voor wetenschappelijke publicaties, studenten en docenten maken gebruik van online leeromgevingen van Canvas, Blackboard en Coursera.

Gebruikersdata

Door diensten voor een lage prijs of zelfs gratis aan te bieden verzamelen de bedrijven gebruikersdata over leerlingen, studenten en onderzoekers. Met die data valt goed geld te verdienen door gepersonaliseerde advertenties en diensten aan te bieden. Problematisch, zegt Prins. 'Het hoger onderwijs heeft nauwelijks invloed op de manier waarop dit soort platformbedrijven data verzamelen. Analyse van het leergedrag van onze studenten moet niet gedaan worden aan de andere kant van de oceaan, waar andere publieke waarden gelden.'

De rectores magnifici van de universiteiten uitten eind vorig jaar in een opiniestuk in de Volkskrant zelf ook zorgen over de groeiende afhankelijkheid van Amerikaanse techreuzen. Onder leiding van de Vereniging van Universiteiten (VSNU) is daarom een werkgroep ingesteld die eind dit jaar advies moet uitbrengen hoe het hoger onderwijs zijn digitale soevereiniteit behoudt. Sheikh: 'Ook op Europees niveau wordt nagedacht over een digitale strategie. We zijn niet te laat om dichter bij huis de zaken goed te regelen.'

Lees ook:

Universiteit mag online surveillancesoftware inzetten bij tentamens

Examens 'coronastyle' : van surveillance met webcam tot computerlockdown

Laatste nieuws

07:00 De Turkse economie en democratie staan op het spel bij tweede ronde presidentsverkiezingen 06:00 Seks, drugs en verduistering brengen Thaise monnik in opspraak 04:13 Voorlopig akkoord bereikt over schuldenplafond VS 27 mei Klimaatdemonstranten blokkeren A12 in Den Haag, honderden arrestaties verricht 27 mei Servische president Aleksandar Vucic treedt af als partijhoofd
Lees al het laatste nieuws image/svg+xml

Meer futures

Impact
Impact
2 min leestijd • Impact

Zand plus elektriciteit is zonnepaneel

Anderzijds
Anderzijds
2 min leestijd • Anderzijds

Museum van verbroken relaties

6 min leestijd • Achtergrond

Van dopamine wordt een mens niet gelukkig

Sanne Kanis
Sanne Kanis
2 min leestijd • Column

Uit gemak blijven de principes thuis


  • FD Redactie
    FD Gazellen
    FD Henri Sijthoff Prijs
    Werken bij FD
    Colofon
  • Algemene voorwaarden
    Privacy
    Cookies
    Copyright
    Responsible disclosure
  • Service & contact
    Account aanmaken
    Hulp bij inloggen
    Mijn FD
    Adverteren
  • Abonnementen
    Groepslicenties
    Nieuwsbrieven
    Podcasts
    FD App
  • Vacatures
  • FD Mediagroep
    BNR Nieuwsradio
    Company.info
    Energeia
    Pensioen Pro
    Impact Investor
    Investment Officer
image/svg+xml image/svg+xml image/svg+xml
 |   | 
© 2023 Het Financieele Dagblad B.V. – alle rechten voorbehouden.
KVK-nummer: 33176422
BTW-nummer: NL006407122B01