Na 25 jaar heeft Microsoft besloten de webbrowser Internet Explorer niet meer te ondersteunen, met ingang van 15 juni 2022. Dat kondigde het bedrijf vorige week aan, nadat het een jaar eerder al had gezegd dat Explorer vanaf augustus 2021 niet meer zou draaien in Microsoft 365 en andere onlineapps. ‘De toekomst van Internet Explorer op Windows 10 ligt in Microsoft Edge’, schrijft het bedrijf in een blogpost. ‘Edge biedt niet alleen een snellere, veiligere en modernere browser-ervaring dan Internet Explorer, maar lost ook een belangrijk probleem op: het werkt goed voor oudere, legacy websites en apps.’ Daarmee doelt Microsoft op de IE mode in Edge, die automatisch ingeschakeld wordt bij oudere websites die nog technologie gebruiken die al jaren geleden werd uitgefaseerd, zoals ActiveX controls (add-ons in de browser die Microsoft al jaren niet meer ondersteunt).

Hoewel het eraan zat te komen — Edge werd in 2015 gelanceerd en is sindsdien Microsofts prioriteit in de browsermarkt — markeert de aankondiging het einde van een tijdperk. Internet Explorer was Microsofts wapen in de jaren 90 en 00 in de browser wars en het middelpunt van de mededingingszaak die de Amerikaanse overheid in de jaren 1999-2001 tegen Microsoft voerde.

Maar Microsoft was zeker niet de eerste die met een webbrowser kwam. Die eer kwam Tim Berners-Lee toe, de Cern-wetenschapper die als een van de grondleggers van het wereldwijde web gezien wordt. In 1990 noemde hij de eerste browser ook zo, WorldWideWeb, al werd de naam later veranderd in Nexus. Die browser werkte alleen op de NeXT Computer, kon alleen tekst weergeven en genoot geen brede populariteit. Die kwam in 1993, toen het National Center for Supercomputing Applications (NCSA) aan de Universiteit van Illinois, in Urbana–Champaign, de Mosaic-browser lanceerde. Die werd ook beschikbaar op Macintosh- en Windows-computers en kon zowel tekst als afbeeldingen tonen. Het Mosaic-project werd geleid door de inmiddels beroemde durfkapitalist Marc Andreessen, die in 1994 vertrok bij NCSA om met medeoprichter James Clark een start-up op te richten, die uiteindelijk Netscape zou heten. Datzelfde jaar lanceerde Netscape de Navigator-browser, die snel de populairste werd om het web op te gaan. Binnen vier maanden had Netscape driekwart van de browsermarkt in handen. In 1995 ging het bedrijf de bedrijf de beurs op, waarbij het $2,9 mrd ophaalde.

Microsoft, ondertussen, kreeg in de gaten hoe lucratief de browsermarkt was, en kocht in 1995 Internet Explorer van Spyglass, Inc., een softwarebedrijf dat uit hetzelfde academische onderzoekscentrum als Netscape was ontsprongen. Met Microsofts toetreding tot de markt begonnen de browser wars. Microsoft besloot in 1996, toen het krap 10% van de markt in handen had, Internet Explorer automatisch te installeren op het populaire Windows 95 en installatie van andere browsers te bemoeilijken. Vier jaar later had Microsoft 75% van de browsermarkt in handen. Een mededingingszaak volgde, die Microsoft verloor. Het bedrijf ging in hoger beroep, waarna een schikking volgde. Onderdeel van die schikking was dat Microsoft zogenaamde API’s (application programming interfaces) open moest stellen voor derde partijen die onder andere browsers maakten.

Voor Netscape, dat in 1998 werd overgenomen door AOL, was het te laat. Het tij was niet meer te keren en Internet Explorer bleef nog jarenlang de dominante browser. Netscape had ondertussen wel z’n broncode opengesteld en daarmee het Mozilla-project gestart, dat in 2002 een browser lanceerde, die uiteindelijk Firefox zou worden. In 2003 gooide ook Apple z’n handdoek in de ring met de Safari-browser, die in eerste instantie niet veel marktaandeel won (Internet Explorer was destijds ook beschikbaar op Macs), maar die flink aan populariteit won toen de iPhone uitkwam. Inmiddels is Safari een van de populairste browsers op smartphones. En in 2008 volgde Google met de Chrome-browser, waarvoor de Google-bazen een aantal ontwikkelaars bij Mozilla hadden weggesnoept. Chrome draait op de Chromium-engine, die open source is. Het is anno 2021 verreweg de populairste browser, met ongeveer tweederde van de markt (desktop + mobiel) in handen.