UBports Foundation zoekt €1 mln om Ubuntu Touch, zijn besturingssysteem voor smartphones, te verbeteren. Meer is volgens de opensource-uitdager van Apple en Google nu niet nodig. 'Onze ambitie is groot. Ik denk dat we op veel fronten al beter zijn', zegt manager Jeroen Baten.
Google en Apple, hier concurrerend om de aandacht tijdens een bijeenkomst in Las Vegas, verdelen onderling de markt van besturingssystemen in de smartphones.Foto: Robyn Beck/AFP
In het kort
De besturingssoftware van Google en Apple draait op bijna alle smartphones.
Toch is er een uitdager die het opneemt tegen deze twee systemen: Ubuntu Touch.
De stichting achter het systeem zoekt €1 mln: meer zou nu niet nodig zijn.
Jeroen Baten is operationeel manager marketing bij UBports, een in Duitsland ingeschreven stichting en de organisatie achter Ubuntu Touch. Deze uitdager van Googles Android en Apples iOS staat er volgens de IT'er uit Culemborg 'prima' voor. 'We zien een groei in belangstelling van de community, een groei in de belangstelling van het bedrijfsleven en een groei in belangstelling van de overheid.'
Met één EU-land — Baten wil niet zeggen welk — is zelfs al een contract gesloten, laat hij terloops weten. 'Digitale autonomie is echt wel een issue aan het worden', verklaart hij.
Ubuntu Touch is, net als Android en iOS, een besturingssysteem voor mobiele telefoons. Maar in tegenstelling tot Google en Apple is het volledig open source. Iedereen kan de code dus nakijken en desgewenst aanpassen. Ubuntu Touch telt op dit moment tien fulltime ontwikkelaars, plus daarnaast driehonderd mensen die dagelijks een bijdrage leveren en tweeduizend mensen die geregeld een bijdrage leveren.
Google boekte afgelopen kwartaal een nettowinst van $18,5 mrd en Apple zelfs $21,7 mrd. Jullie zoeken €1 mln. Daarmee een volwaardig alternatief ontwikkelen is toch volledig kansloos?
'We willen een versnelling in onze ontwikkeling. Daar zijn geen enorme bedragen voor nodig. We willen bijvoorbeeld VoLTE ondersteunen, de software die zorgt dat je op een 5G netwerk kunt bellen. Dat is naar schatting ongeveer 40 dagen werk.
We hebben nu al een goed systeem voor innovatieve gebruikers die een hickup voor lief nemen en voorop willen lopen in de techniek. Sommige van onze gebruikers hebben het ooit een keer geïnstalleerd, omdat hun telefoon een paar jaar oud was en dus niet meer door de fabrikant werd ondersteund. Jaren later zitten die nog steeds bij ons met dat oude toestel: want ons systeem werkt gewoon. We hebben nu een samenwerking met de Duitse fabrikant Volla, waar ons systeem standaard op draait.'
Een telefoon begint bij de apps en die hebben jullie nauwelijks.
'Allerlei kerndingen zoals een klokje en notities hebben we. In onze OpenStore staan meer dan duizend apps. Maar wat je aanraakt is inderdaad een dingetje. WhatsApp doet het bijvoorbeeld niet zomaar. Die app is puur bedoeld om data te verzamelen, met excuus dat je er ook nog berichten mee kunt sturen. Zo'n app wordt alleen uitgebracht op systemen die voor hen zakelijk interessant zijn.
Maar de ervaring leert dat de open source-community altijd wel een oplossing vindt. We hebben al een platform om snel apps mee te ontwikkelen en developer Rudi Timmermans, die actief aan het project meewerkt, is een crowdfunding gestart om een soort lijmlaag te maken waarmee Android-apps ook op Ubuntu Touch kunnen draaien. Via die lijmlaag werkt WhatsApp al. Je krijgt dan geen notificaties op je scherm, maar kunt wel berichten lezen en versturen.'
Jeroen BatenFoto: Dennis van Zuijlekom
Logius, de IT-organisatie van de Nederlandse overheid, zegt dat ze hun apps zoals DigiD alleen uitbrengen voor Android en iOS omdat alleen die systemen veilig zijn.
'Nou, dat waag ik te betwijfelen. Neem de laatste ellende met de NSO (Israëlische bedrijf dat spionagesoftware maakt voor Android en iOS. Hiermee zijn volgens een onderzoekscollectief massaal burgers afgeluisterd, red.).
Onze gebruikers zijn blij dat ze Ubuntu Touch gebruiken. Het lijkt me vrij onwaarschijnlijk dat ook ons systeem kwetsbaarheden kan bevatten waarmee de NSO-hack mogelijk was geweest. Al onze software is open source en dus controleerbaar voor iedereen en onze community is superkritisch op dit soort dingen.
Dus Android en iOS veilig: nee, maar ze hebben 99% van de markt. Dus als ik de overheid was en ik moest mijn geld uitgeven dan zou ik me ook richten op de grootste. Maar we vinden wel een oplossing. Voor DigiD bestaat al een beter alternatief, IRMA, dat privacyvriendelijker en open source is. Dat kan met een paar aanpassingen ook op Ubuntu Touch draaien.'
Waarom zou een gewone gebruiker overstappen?
'Voor de gewone gebruiker is het nog te vroeg, maar uiteindelijk is dat wel ons doel. Wij hebben privacy en security op orde, terwijl Google, maar ook Apple allebei behoorlijk aan dataverzameling doen.
En digitale autonomie voor Europa is ook wel een dingetje. Het was redelijk in balans. Het design van chips werd in de Verenigde Staten gedaan, in Europa maken we de chipmachines en de productie was in China. Maar nu wil China alles zelf. Prima, maar wie zegt mij dat er dan geen spyware in zit? In Europa willen we daarom nu ook autonoom in staat zijn om chips te maken en dat lijkt me goed. Ook het hebben van een open besturingssysteem hoort bij een goede balans. Naast Apple en Android moet er wat anders te kiezen zijn.'
Bij Apple en Google weet ik tenminste dat er een groot bedrijf achter zit. Wie zegt me dat UBports niet ineens verdwijnt?
'Ubuntu Toch is in 2011 opgezet door Canonical, als een soort sideproject van Ubuntu, het besturingssysteem dat op computers en servers draait. Maar de investeerders achter Canonical wilden wat anders, waardoor de ontwikkeling in 2017 werd stopgezet.
En kijk, Ubuntu Touch bestaat nog steeds. Zo werkt dat met open source, er is bijna altijd wel iemand die zegt: jullie stoppen? Dan ga ik er wel mee door. Bij Apple en Google weet je dat juist niet. Als die om wat voor reden dan ook de stekker eruit trekken dan is het afgelopen. Kijk maar naar wat er in het verleden bij Nokia is gebeurd.
Ubuntu Touch is gebaseerd op het open source-systeem Linux en dat is vrij dominant. Alle supercomputers en smart tv's draaien Linux, en de meeste servers ook. Zelfs onder Android zit een deel Linux.'
Er zijn ook open varianten van Android, zoals LineageOS. Is dat voor gebruikers niet veel interessanter dan Ubuntu Touch?
'Dat moeten mensen zelf weten. LineageOS is geen concurrent. Dat is juist het mooie van open source: LineageOS mag onze source code over nemen en andersom. Het gaat erom dat mensen kunnen kiezen.'