Private equity, zo leert Henk Nijboer ons, zuigt kapitaal uit bedrijven, ontslaat en masse personeel en stelt veel te hoge rendementseisen.
Toen het PvdA-Kamerlid onlangs deze wijsheden verkondigde, had hij vast niet de zakenbank NIBC in gedachten, nochtans gevestigd op slechts enkele kilometers van het Kamergebouw. Een groep investeerders rond J.C. Flowers kocht in 2005 het bedrijf dat ooit Nationale Investeringsbank heette en destijds in handen was van de twee grootste pensioenfondsen. Prijs: € 1,8 mrd.
Sindsdien is bepaald niet het mes in het personeelsbestand gegaan, in weerwil van de eigenschappen die private equity worden toegedicht. Andere banken hebben draconische maatregelen genomen, waarbij een kwart tot een derde van de werknemers op straat kwam te staan. Het gaat om banken met gewone aandeelhouders (ING), met de door Nijboer gecontroleerde Staat als aandeelhouder (ABN Amro) en met eigenlijk geen enkele aandeelhouder (Rabobank).
En NIBC, in handen van private equity? Er werken nu 650 mensen, ongeveer net zoveel als in 2005. Terwijl de bank in omvang is gekrompen.
Met het kapitaal zit het ook wel goed. In 2007 haalden Flowers en consorten een pluk rotzooikredieten van de bankbalans (u weet wel: subprime), waarbij nooit is gecommuniceerd hoeveel ze erop hebben verloren. Een jaar later stortten ze zelfs € 300 mln in hun bank.
Met het rendement valt het ook wel mee. NIBC zit de laatste jaren op enkele procenten winst ten opzichte van het vermogen. Dit jaar gaat het, als er verder niets meer verkeerd gaat, naar een zeer schamele 4%.
Er zijn twee conclusies mogelijk: NIBC is de bank waar Nijboer blij van zou moeten worden, of NIBC is een grote teleurstelling voor de club rond Flowers.
Uiteraard is dat laatste het waarschijnlijkst. Nog in 2006 wilde Flowers de Haagse bank naar de beurs brengen en werd de waarde geschat op € 2,5 mrd. Een jaar later zou een IJslandse bank NIBC zelfs voor € 3 mrd kopen, maar dat ging niet door omdat de IJslanders geen geld hadden.
Hoe nu verder met NIBC? De club rond Flowers heeft er € 1,8 mrd, plus de latere € 300 mln, is samen € 2,1 mrd voor betaald. Bij verkoop van een bedrijf met deze voorgeschiedenis betaalt de koper hooguit tien keer de winst. NIBC moet € 210 mln winst maken, wil private equity ooit uit de kosten komen.
Dat is voorlopig onhaalbaar. Het NIBC van voor de crisis investeerde in aandelen en in subprime om mooie rendementen te maken, maar nu moet de bank het geld verdienen met aardse zaken als rentemarge en commissie-inkomsten. Het huidige bestuur hoopt volgend jaar de € 100 mln te bereiken, en dat is al een wonder.
NIBC is kortom een bank die tegenstanders van private equity op handen zouden moeten dragen.