Schiphol gaat meer beveiligers inhuren om te voorkomen dat reizigers te lang in de rij moeten staan. Op piekdagen gaat de beveiliging eerder open en later dicht. Er komen twee extra beveiligingsdoorgangen, zodat meer passagiers tegelijk kunnen worden gecontroleerd. Flexibele teams beveiligers moeten bovendien zorgen dat knelpunten snel weggenomen worden. Dat zegt Schiphol-topman Jos Nijhuis in gesprek met het FD.

Schiphol kreeg afgelopen week forse kritiek van reizigers die lang in de rij moesten staan door een gebrek aan mankracht bij de beveiligingspoorten. Tientallen passagiers misten hun vlucht. De luchthaven trekt nu het boetekleed aan. 'De rijen waren op sommige momenten gewoon te lang', zegt ceo Nijhuis. 'Dat is uiteindelijk mijn verantwoordelijkheid.'

Tegelijk waarschuwt Schiphol dat rijen vooral op piekmomenten niet te voorkomen zijn. De komende dagen komen weer honderdduizenden reizigers terug van hun meivakantie. Ook in juli en augustus zal het flink druk worden, stelt Nijhuis. Net als op de weg of in de trein zal de Nederlandse reiziger moeten wennen aan drukte op Schiphol. 'Ik kan geen beloftes doen die ik niet kan waarmaken.'

Heeft u zelf wel eens een vlucht gemist?

'Ja. Met bepaalde regelmaat. Doordat ik te laat op de luchthaven was en ervan uitging dat er nergens een rij zou staan. Een vlucht missen is vervelend. Je bent kwaad op jezelf en vooral op een ander. Dat is logisch. Ik vind het belangrijk dat iedereen kan genieten van die welverdiende vakantie. Dat een zakenreiziger ontspannen op reis kan. Helaas zijn we daar de afgelopen meivakantie niet in geslaagd.'

Wat ging er mis?

'Ik heb veel rondgelopen, en er zijn verschillende oorzaken. De passagiersstromen liepen anders dan we hadden ingeschat. De capaciteit van de tijdelijke vertrekhal voor passagiers binnen de Schengenzone werd niet genoeg benut. Door nieuwe regelgeving duurt de paspoortcontrole door de Marechaussee net iets langer. Allerlei factoren dus, waarmee ik niet wil ontkennen dat de verantwoordelijkheid uiteindelijk bij mij ligt. Voor de reiziger is deze analyse niet relevant. Je staat in de rij, je bent bang dat je de vlucht mist. Dat moet ongelooflijk frustrerend zijn. Daar balen wij dus ook van.'

Uit uw jaarverslag blijkt dat u heeft bezuinigd op beveiliging.

'Dat klopt niet. We hebben niet bezuinigd. We zijn wel kritisch in onze bestedingen. Doordat we in 2015 de beveiliging hebben gecentraliseerd, is het proces efficiënter geworden. Dat heeft geleid tot een besparing op de directe kosten, maar tegelijk was er ook een investering nodig van heb ik jou daar.'

Uw grootste klant KLM spreekt van wanbeleid. Dat zeggen ze niet zomaar.

‘Vind ik het persoonlijk prettig als men spreekt over wanbeleid? Nee. Maar ik begrijp dat ze zich zorgen maken. Het is ook hun proces, het zijn ook hun passagiers en hun vluchten die op tijd weg moeten. Dan kan ik wel zeggen dat er veel goed loopt, maar als reizigers te lang in de rij hebben gestaan heeft niemand daar iets aan. ’

U had de snelle groei van de afgelopen jaren kunnen afremmen.

‘Niet echt. Ik vind dat het onze plicht is om beschikbare slots (start- en landingsplekken, red.) vrij te geven. De wet verplicht ons daar ook toe. Er is ook druk van de luchtvaartmaatschappijen om dat te doen. Omdat maatschappijen het plafond zagen aankomen hebben ze zoveel mogelijk slots geclaimd, ook slots die ik onverkoopbaar achtte omdat ze niet efficiënt zijn.’

Overleg

Woensdag bespreekt Schiphol in het kader van regulier overleg met de beveiligingsbedrijven mogelijkheden om lange wachtrijen te voorkomen. De luchthaven wil meer beveiligers inhuren voor piekmomenten. Het zal even duren voordat er daadwerkelijk meer beveiligingspersoneel beschikbaar komt: het kost enkele weken om een beveiliger op te leiden.

Om de passagiersstroom zo efficiënt mogelijk te laten verlopen roept Schiphol reizigers op de adviezen van luchtvaartmaatschappijen op te volgen. 'Zorg ervoor dat je op tijd bent. Niet te vroeg of te laat, houd je aan de tijd die de luchtvaartmaatschappij aangeeft, of het nou twee of drie uur voor vertrek is', zegt topman Jos Nijhuis. Ook wordt passagiers gevraagd om zoveel mogelijk online in te checken. De luchthaven onderzoekt mogelijkheden om de bagagestroom te versoepelen. Er loopt een experiment waarbij passagiers al op de parkeerplaats hun bagage kunnen afgeven. Volgende week praat ook staatssecretaris Sharon Dijksma van Infrastructuur en Milieu met Schiphol en KLM over oplossingen voor de lange wachtrijen.

Schiphol kan op gronden van veiligheid en kwaliteit besluiten om niet alle slots voor dit zomerseizoen uit te geven, zoals KLM bijvoorbeeld wilde. Was dat niet beter geweest?

'Ik denk het niet. De kwaliteit lijdt onder de piek die groter wordt, niet onder het totaal aantal slots dat je beschikbaar stelt. De meivakantie is nu wel wat drukker dan vorig jaar, maar niet heel veel.’

Schiphol heeft ook nog eens 9400 slots die over waren van het winterseizoen aan de zomerdrukte toegevoegd. Een vergissing?

'Nee. Dat die 9400 slots naar de zomer gingen is al vanaf het begin gecommuniceerd. Wij vonden dat we dat niet konden voorkomen, op juridische gronden. Wij hebben de verplichting onze capaciteit beschikbaar te stellen. In een tijd dat capaciteit schaars wordt let iedereen daar heel goed op.’

Schiphol heeft niet genoeg geïnvesteerd in infrastructuur, zegt KLM.

‘Het liefst hadden wij de A-terminal en A-pier al opgeleverd. Er zijn vele oorzaken dat het langer heeft geduurd. Een daarvan is dat Nederland twee, drie jaar geleden nog in een recessie zat. Daardoor zijn we kritisch geweest over het tijdstip van bepaalde investeringen. Maar ja, ik zie wel dat de groei voorloopt op de infrastructuur. Daarom zeg ik heel duidelijk en hard dat we tot 2020 niet doorgroeien voorbij 500.000 bewegingen. Die adempauze hebben we nodig.’

Schiphol moet het hebben van overstappende Amerikanen en Aziaten. Die kiezen liever voor Frankfurt of Parijs als ze de beelden van de drukte zien.

‘Ik hoop dat het meevalt. De overstapreiziger gaat niet door die vertrekhal, maar door de transferfilters, dus ik denk dat het meevalt. Hoewel we maandag dus ook bij die poortjes een probleem hadden.’

Het gaat niet alleen om de feitelijke schade, ook om beeldvorming.

‘Dat klopt. Daar moeten we aan blijven werken. Maar dat kan ik niet doen door beloftes te creëren die ik niet kan waarmaken. Daarom de oproep aan de reiziger om zich te houden aan de aanbevolen tijden. Het is gewoon druk, op de piekmomenten kunnen er rijen staan. Dat kan ik niet veranderen.’