Een groot deel van de gemeenten in Nederland heeft de administratieve chaos beteugeld die ontstond na de massale overdracht van zorgtaken in 2015. Ruim 80% kreeg bij de jaarrekening over 2016 een goedkeurende verklaring van de accountant.

Dat is een forse verbetering ten opzichte van het jaar daarvoor. Toen gaf de accountant bij amper de helft van de gemeenten een goedkeurende verklaring af. Dat betekent dat in al die gevallen niet vastgesteld kon worden of gemeenten hun zorggeld op een goede manier hebben uitgegeven.

Forse sprong voorwaarts

Accountants- en adviesorganisatie EY onderzocht in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken de financiële verantwoording van gemeenten in het vorige boekjaar. Minister Ollongren (D66) spreekt in een brief aan de Tweede Kamer van een 'forse sprong voorwaarts', die te danken is aan de 'grote inspanningen' die gemeenten, zorgaanbieders en accountants hebben geleverd om de administratieve problemen op te lossen.

Lees ook

Helft gemeenten krijgt jaarrekening 2015 niet goedgekeurd

Zo wisselen zorgaanbieders en gemeenten eerder en meer informatie met elkaar uit en vindt er nu ook tijdig overleg plaats met de accountant, stelt de minister.

Administratieve chaos

In 2015 droeg het Rijk een groot aantal zorgtaken over naar de gemeenten, waaronder de jeugdzorg en grote delen van de ouderenzorg en het arbeidsmarktbeleid. Met de overdracht was een bedrag van zo'n €10 mrd gemoeid.

De operatie verliep van begin af aan stroef en zorgde voor een administratieve chaos bij zowel gemeenten als zorgaanbieders. Accountants konden daardoor bij de helft van de gemeenten niet vaststellen of de cijfers in de jaarrekening klopten en of het zorggeld volgens de geldende regels was uitgegeven.

Minister Ollongren erkent in de Kamerbrief dat de focus in het eerste jaar na de overheveling van de zorgtaken lag op het blijven leveren van zorg. Voor de financiële verantwoording was minder aandacht.

Steunkousen aantrekken

Lees ook

Gemeente-accountants weg bij Deloitte om voor zichzelf te beginnen

Dat in het afgelopen jaar fors meer gemeenten een goedkeurende verklaring kregen, komt volgens Robert Mul doordat gemeenten zelf meer zijn gaan controleren. Mul is hoofd Beroepsontwikkeling & Beleid bij beroepsorganisatie NBA.

'Als een zorginstelling een factuur stuurt, moet een gemeente controleren of die zorg daadwerkelijk is geleverd aan de cliënt', zegt Mul. 'Zijn de steunkousen echt wel aangetrokken? Die controle ontbrak vaak in 2015. Accountants hebben afgelopen jaar aan de gemeenten beter duidelijk gemaakt wat zij nodig hebben om een jaarrekening goed te keuren.'

‘In geen enkele sector krijgt 20% geen goedkeurende verklaring. In dat opzicht is dit een beroerd cijfer’

Toch is Mul nog niet tevreden. 'In geen enkele sector krijgt één op de vijf instellingen, bedrijven of organisaties geen goedkeurende verklaring van de accountant. In dat opzicht is 80% een beroerd cijfer.'

Regionale verschillen

Uit het EY-onderzoek blijkt bovendien dat er forse regionale verschillen bestaan. In de provincies Noord-Brabant, Limburg, Zeeland en Zuid-Holland kreeg meer dan 90% een goedkeurende verklaring. In Groningen en Friesland lag dat percentage onder de veertig.

Mul wijt die verschillen aan de soms nog gebrekkige informatie-uitwisseling tussen gemeenten en zorgaanbieders. Ook brengen sommige gemeenten bijvoorbeeld de jeugdzorg onder in een regionaal samenwerkingsverband. Dat bemoeilijkt de accountantscontrole.

Tekort aan accountants

Lees ook

Gemeenten vrezen zonder accountant te komen zitten

Minister Ollongren constateert verder in haar brief dat er op dit moment 'geen signalen' zijn van gemeenten die zonder accountant dreigen te komen zitten. Eerder dit jaar uitten verschillende gemeenten die vrees in een enquête van het FD. Uit dit onderzoek bleek dat de grote kantoren, vooral Deloitte en EY, zich massaal terugtrekken uit de gemeentehuizen.

Maar doordat middelgrote kantoren zoals BDO en Baker Tilly Berk hun marktaandeel vergrootten en er nieuwe spelers tot de gemeentemarkt toetraden, is het gat dat EY en Deloitte achterlieten weer gevuld.