Het 'kleinere' MKB betreft overwegend bedrijven met een familiekarakter of ondernemingen met een of twee DGA's.
De jaarcijfers dáárvan zijn zelden representatief voor de werkelijke operationele gang van zaken. Hun cijfers worden vooral opgesteld met het oogmerk zo min mogelijk belasting af te hoeven dragen. Voorts is er in veel gevallen sprake van het in de administratie door elkaar lopen van zakelijke en privé kosten én hebben transacties en investeringen niet zelden een onzakelijk karakter.
De controle daarop door accountants- en administratiekantoren schiet regelmatig tekort. In de praktijk blijkt dat wenselijke corrigerende actie door de accountant of administrateur omwille van het behoud van de opdrachtrelatie vaak achterwege blijft. Dit draagt al jaren bij aan intransparantie in dit MKB segment met de nodige "verrassingen" voor leveranciers en financiers. Dit nog los van het feit dat de jaarcijfers vaak (veel) te laat verschijnen en in feite alleen nog maar een "geschiedenisboek" vormen.
Nieuwe technieken zijn al beschikbaar om de werkelijke gang van zaken 24/7 te monitoren. Die kan zowel de ondernemers als hun stakeholders na iedere maand-, of kwartaalafsluiting beter en actueel inzicht geven. Continuiteitsrisico's worden daarnee tijdiger gesignaleerd om adequate acties te nemen teneinde ongewenste situaties te voorkomen. Accountants, administrateurs én de ondernemers zelf moeten die aanpak omarmen om geloofwaardig én optimaal financierbaar te blijven. Vooral nu in het kleinzakelijke segment de aanvragen voor financieringen steeds meer geautomatiseerd worden afgehandeld.

De goedkeurende accountantsverklaring is vaak een wassen neus. Gecombineerd met de sterk toenemende verplichtingen van accountants, resulteert deze verklaring in een onnodige kostenpost van (lokale) overheden en het bedrijfsleven. Vaak genoeg is achteraf gebleken dat ook bij een goedkeurende verklaring de risico's voor externe partijen niet goed inzichtelijk zijn gemaakt. Het wordt hoog tijd voor afschaffing van deze goedkeurende verklaring. Gecombineerd met sneller en zwaarder straffen van bestuurders indien externe partijen nadeel ondervinden bij een onjuiste weergave van zaken.

Het belang van een accountantsverklaring wordt in dit artikel zwaar overdreven. Vooral de zin:" Een jaarrekening zonder accountantsoordeel biedt financiers, klanten en toeleveranciers weinig houvast". getuigt van overschatting van het belang van een accountantsverklaring. Klanten en toeleveranciers werken met ratings van kredietbeoordelaars zoals Graydon, Dun & Bradstreet etc. Voor hen zijn vele andere zaken van veel groter belang dan een accountantsverklaring. Banken zullen voor een kredietaanvraag zelf een onderzoek uitvoeren. Bij een bestaande kredietrelatie kijken ze naar eigen ervaringen, rapportages en periodieke gesprekken.

Een accountant is ook maar een mens. Hij moet afgaan op wat hem wordt voorgeschoteld en wat hij om zich heen ziet.
Veelal werkt hij "in alle rust" in een aparte ruimte. Voor informatie is hij van een of enkele personen afhankelijk.
Samenwerking/spanning in het bedrijf is uiterst moeilijk op tafel te krijgen of te zien voor de accountant.
Dit geld ook voor grotere bedrijven met een overheersende direktie en de groep daaromheen met eigen belangen.

De subtitel "rood licht voor honderden mkb-bedrijven" was onnodig opstokend en lijkt in de online-versie inmiddels verwijderd. Van MKB bedrijven tot een bepaalde omvang mag niet worden verwacht dat hun stelsel van maatregelen van interne controle toereikend is voor de accountant om een goedkeurende accountantsverklaring op te baseren. Onthouding van oordeel is op geen enkele manier een indicatie dat er materiele fouten in de jaarrekening zijn. Voor organisaties met meer omvangrijke organisatiestructuur en omvangrijkere activiteiten lijkt het inderdaad ongewenst om bij voortduring jaarrekeningen te publiceren met een oordeelonthouding van de accountant. Maar uiteindelijk is het aan de werknemers, financiers, klanten en leveranciers zelf om conclusies te trekken over de risico's die zij willen lopen door met deze bedrijven een verbintenis aan te gaan. Kennelijk interesseert het de stakeholders van de als voorbeeld genoemde afvaltransporteur en pluimveeslachter weinig. Dat geeft meteen ook een indicatie hoe weinig waarde de jaarrekening en de accountantsverklaring in het economisch verkeer heeft.

Sinds de Enron/Arthur Andersen ben ik nooit meer een accountant tegengekomen die mijn jaarrekening wilde goedkeuren. Ze gaven volmondig toe dat dit niet te maken had met mijn boekhouding, maar dat dit hun bedrijfsbeleid was.
Ik heb ook voor musea gewerkt waar accountants de jaarrekening wel goedkeurde terwijl juist daar de administratie niet klopte (en dat is een understatement).
Laten we daar ook eens over schrijven in plaats bedrijven in een kwaad daglicht te zetten.

Een accoutant geeft vaak een verklaring met oordeelsonthouding als deze niet zelf ook de voorgaande controle heeft gedaan. Als je als organisatie van accountant wisselt zal er dus veelal een oordeelsonthouding zijn. Dat in combinatie met de veelgehoorde visie dat je iedere 5 jaar van accountant zou moeten wisselen om te zorgen voor een vernieuwend en en onafhankelijk beeld, maakt dat het voorkomen van een oordeelsonthouding niet altijd negatief hoeft te worden uitgelegd.

En natuurlijk gebeurd dat nooit in werkelijkheid: een accountant die zijn goedkeurende bevoegdheid gebruikt om betaling van een bovenmatige factuur te forceren. Of vergis ik mij?

Ik hoor (en lees hierboven ook) vaak het argument van het feit dat dit kleine bedrijven betreft. Wij hebben het echter over bedrijven die kwalificeren als middelgroot. Dat is een balanstotaal van meer dan 6 miljoen, meer dan 12 miljoen omzet en meer dan 50 medewerkers (2 van de 3 criteria). De wetgever heeft nu eenmaal bepaald dat bedrijven met deze omvang verplicht een controleverklaring moeten hebben. Hierbij heeft de wetgever ook rekening gehouden met de belangen van stakeholders (en dat is niet alleen de financier). Dit is dus in mijn ogen een non-argument. Het argument dat de DGA alles zelf ziet gaat ook volledig voorbij aan andere stakeholders.

Overigens kan de accountant ook een controle op een beginbalans uitvoeren. Dus de opvolging van accountant hoeft zeker geen argument te zijn voor een oordeelonthouding.

Het is een dolgedraaid mechanisme. Het is bedoeld een getrouwe weergave te geven van de cijfers van het bedrijf, maar het is slechts een moment opname en daarom louter schijn. De bedrijven die een ( goedkeurende) accountantsverklaring ontvingen en binnen het jaar failliet gingen of nog gaan zijn talrijk ( o.a.Imtech). Overregulering en belastend voor een overgrote groep goedwillende ondernemers. De paar procent frauderende ondernemers zijn echt niet onder de indruk van deze dure poppenkast , maar veel ondernemers zijn wel veroordeeld onderdeel te zijn van deze belastende waanzin. Moraliteit kun je niet altijd afdwingen met wet en regelgeving.

Vada is geen afvalverwerker, maar schroot handelsbedrijf of recycle bedrijf.

@Nick, het komt voor bij handelsbedrijven bijvoorbeeld in de automotive dat een naar verhouding beperkte hoeveelheid transacties al leid tot 12mio omzet en 6 mio balanstotaal. I.t.t. een bedrijf die 12 mio+ omzet moet halen en 6 mio/50 medewerkers moet hebben vanuit uren verkopen. Eerstgenoemde zullen dan ook vaker de AOIB niet dusdanig hebben ingericht dat iets over de volledigheid gezegd kan worden.

@VD Kroft - waarschijnlijk heeft u, uw mening al klaar of een keer iets meegemaakt. Desalniettemin een reactie :). Een oordeelonthouding kost dusdanig veel extra tijd. Je moet immers onderbouwen dat je geen oordeel kan vormen over posten in de jaarrekening. Het is niet zo dat iemand simpel weg opschrijft dat de beste accountant vindt dat geen oordeel gevormd kan worden. Hier gaat een proces aan vooraf om de onzekerheid zo goed als mogelijk in te dammen - en zo mogelijk op een verklaring met beperking te komen. Wanneer men naar de controle standaarden kijkt moet voor de 'beweringen' bij een post waar wel zekerheid bij verkregen kan worden (veelal juistheid)) gewoon de werkzaamheden verricht worden.
Daarbij komt nog dat bij veel accountantsorganisaties een interne review verplicht is omdat je met een dergelijke verklaring een stevig signaal afgeeft.

In mijn praktijk als Interim manager voor bedrijven met complexe kapitaal en goederen stromen, moet ik nog steeds vaak constateren dat goed en actueel boeken van de voortgang, de uren en het materiaalverbruik niet consequent worden uitgevoerd. Vaak omdat het als omslachtig en als administratieve balast ervaren wordt. Gevolg: Niet kloppende voorraden en nog erger, geen inzicht in het onderhanden werk. Oorzaak is in vrijwel alle gevallen niet dat het ERP systeem gebrekkig is, maar dat de boekingsprocessen niet volledig geïmplementeerd zijn en/of de boekingsdiscipline ontbreekt. Dit soort bedrijven hebben vaak ook een matige efficiency.
Het gebrekkig boeken is een probleem voor de accountantsverklaring, maar ook voor alle verdere stappen richting vergaande productieautomatisering, mensarm produceren en implementatie van industrie 4.0.