Voor het Britse Inmarsat wordt 2018 een spannend jaar. De specialist in satellietcommunicatie, die de afgelopen twaalf maanden 40% van zijn beurswaarde verloor, heeft $250 mln geïnvesteerd in een netwerk dat ultrasnel internet voor passagiers in vliegtuigen boven Europa mogelijk maakt.
Met IAG, het moederbedrijf van British Airways, is een eerste klant gestrikt. De hoop is dat er snel meer volgen. Want er is enige tijdsdruk, zegt Frederik van Essen, de Nederlandse ‘senior vice-president aviation’ van Inmarsat, dat bij het netwerk samenwerkt met Deutsche Telekom. ‘Om internet via ons netwerk mogelijk te maken, moeten vliegmaatschappijen apparatuur installeren. Als ze dat eenmaal gedaan hebben, blijft die daar voor tien tot vijftien jaar zitten. Er zijn vijf tot zes aanbieders actief in deze markt. Dus er is sprake van een kleine race tegen de klok.’
'Markt van $130 mrd'
Volgens Van Essen is de meerwaarde voor vliegmaatschappijen evident. De London School of Economics (LSE) heeft in opdracht van Inmarsat een studie gemaakt naar de commerciële mogelijkheden voor vliegmaatschappijen. In 2035, zo kwam daaruit naar voren, valt er een markt van liefst $130 mrd per jaar te verdelen, enerzijds door klanten te laten betalen voor internet in de lucht en anderzijds door online-aanbiedingen te doen tijdens de vlucht.
De investeringen die vliegmaatschappijen moeten doen – Van Essen schat die op ‘enkele honderdduizenden dollar per toestel’ – zouden zo eenvoudig terug te verdienen moeten zijn. Van Essen: ‘Je hebt een publiek waar je enkele uren toegang toe hebt. Dat opent perspectieven voor bedrijven als KLM die te maken hebben met stevige concurrentie en die moeten nadenken over extra inkomstenstromen.’
KLM biedt op intercontinentale vluchten, net als enkele concurrenten, al internet aan, gebruikmakend van de diensten van Panasonic en GoGo. Maar dat is trager. Het bedrijf laat weten dat het ‘de opties gaat onderzoeken om ook internet aan te bieden op de Europese vloot’, die uit kleinere toestellen bestaat.
Voordeel
Inmarsat denkt een voordeel te hebben boven concurrerende aanbieders van internet in de lucht. Door samen te werken met Deutsche Telekom biedt Inmarsat de unieke combinatie van enerzijds de signalen van een satelliet van het bedrijf die op 35.000 kilometer boven de aarde zweeft en anderzijds het netwerk op de grond van de Duitse telecomgigant. Het lanceren van de satelliet, een kostbare gebeurtenis, nam een groot deel van Inmarsats investering in beslag.
Inmarsat profiteert van de Europese spectrumrechten waar het in 2009, na een EU-selectie, de hand op wist te leggen. Dat betekent dat een stukje radiofrequentie is gereserveerd voor het netwerk van Inmarsat en Deutsche Telecom. Dat is volgens Van Essen nodig om de connectie tussen de satelliet en het netwerk vlot te laten verlopen. ‘Ons product kopiëren is niet zo eenvoudig.’
Rechtszaken
Dat kan verklaren waarom het laatste woord over deze spectrumrechten nog niet gesproken is. Viasat, een Amerikaanse concurrent, vecht het gebruik van deze rechten voor het aanbieden van internet in vliegtuigen aan, omdat het meent dat Inmarsat daarmee niet binnen de licentievoorschriften blijft.
De serie rechtszaken, die in verschillende landen dienen, gaat hoogstwaarschijnlijk in 2018 van start, en kan zomaar enkele jaren in beslag gaan nemen. Van Essen lijkt zich er niet al te druk over te maken. ‘Alles wat Viasat naar voren brengt is al bekeken tijdens de licentieprocedure. We zijn ervan overtuigd dat we binnen de voorwaarden opereren.’
Is dat niet gevaarlijk?
Internetten in een vliegtuig, dat is toch gevaarlijk? Niet per se. Het gevaar ontstaat als gsm’s geen netwerk kunnen vinden en op vol vermogen naar signalen op zoek gaan. Dan kunnen ze gaan interveniëren met de systemen in de cockpit. Als dat niet nodig is, is er geen probleem.
Voor het internetaanbod van Inmarsat en Deutsche Telecom moet er een schoteltje aan de bovenkant en twee schoteltjes aan de onderkant van een toestel bevestigd worden, tezamen zeven kilo wegend. Er moet een server aan boord komen en een wifi-antenne in de cabine.
Inmarsat is groot geworden in de maritieme industrie. Schepen leggen via de satellieten van het bedrijf contact met de buitenwereld als ze te ver op zee zijn om via netwerken op het vasteland te communiceren. Daarnaast bedient het bedrijf piloten in de cockpit van vliegtuigen. Sinds enkele jaren richt Inmarsat zich ook op internet voor luchtpassagiers. Het bedrijf heeft een beurswaarde van £2,1 mrd. Toen in maart 2017 bekend werd dat met IAG de eerste klant gestrikt is voor het European Aviaton Network van Inmarsat en Deutsche Telekom, stegen de aandelen van het bedrijf met meer dan 6%.