De Amerikaanse investeerder KKR gaat het Nederlandse midden- en kleinbedrijf ondersteunen met leningen waarvoor ondernemers niet terecht kunnen bij banken. KKR neemt daartoe als voornaamste financier deel in een nieuw kredietfonds van gefaseerd €1 mrd, samen met de Britse vermogensbeheerder Schroders.

Betrokken partijen maken de lancering van de kredietfaciliteit — naar eigen zeggen de grootste in zijn soort in Europa — dinsdag wereldkundig. 'Wij vullen een gat op dat de banken laten liggen. Veel mkb'ers kunnen moeilijk aan leningen komen tot €10 mln. Het nieuwe programma voorziet in die behoefte', verklaart Quirijn Haak, ceo van het Rotterdamse leningenplatform Neos, dat het geld van KKR en Schroders gaat wegzetten en beheren.

Niet zenuwachtig

Haak ziet in KKR de gedroomde partner omdat de Amerikaanse durfinvesteerder gewend is met dit type risico om te gaan. 'Ze worden niet meteen zenuwachtig als een debiteur een keer te laat is met betalen, maar kijken naar de gehele portefeuille', zegt Haak. KKR is vanouds actief als opkoper van grote bedrijven, ook in Nederland. Het kocht vorig jaar de margarinetak van Unilever voor €6,8 mrd en parkeergarage-exploitant Q-Park voor €2,95 mrd. Eerder was de investeerder betrokken bij het losweken van NXP uit het Philips-concern.

Het beursgenoteerde KKR kiest met Neos voor een partij die in Nederland ervaring heeft met financiering van mkb buiten de banken om. Met Schroders als aandeelhouder en kapitaal van een bedrijfspensioenfonds voor de detailhandel heeft Neos in ruim twee jaar €92 mln weggezet bij 135 kleinere bedrijven, variërend van een uitgeverij van digitale leermiddelen tot een verhuurder van torenkranen. Ook de Amsterdamse maker van elektrische bakfietsen, Smart Urban Mobility, kreeg een krediet toegewezen.

Grotere leningen

Met KKR als nieuwe geldschieter kan Neos voorzien in een groeiende behoefte in het mkb aan grotere leningen. Bedroeg het gemiddelde krediet tot nu toe €650.000, in de nieuwe opzet zijn leningen tot €10 mln mogelijk, in veel gevallen als aanvulling op bestaande kredietlijnen van de banken. Bedrijven krijgen daarmee meer armslag om groeiplannen te realiseren. Anders dan de banken hanteert Neos langere looptijden (tot zeven jaar) en neemt vaak met minder zekerheden genoegen. In ruil daarvoor betaalt de debiteur een hogere rente — gemiddeld 9%. Dat is zo'n 3%-punt meer dan bij een korter lopende banklening.

'Wij zijn niet soepeler dan banken, maar kijken anders met ons lampje naar een bedrijf', zo stelt Haak. Toekenning van een lening hangt sterk af van de kwaliteit van de orderportefeuille en de vraag of in moeilijker tijden nog gezonde marges haalbaar zijn. Ook de financiële informatiestroom moet op orde zijn. 'Bij tegenwind moet een ondernemer de rente kunnen dragen. Het geld moet wel terugkomen', zegt de Neos-topman.

Oninbaar

Neos heeft tot nu toe 2% van de uitgezette €92 mln als oninbaar moeten afboeken. Dat is binnen de gecalculeerde raming van slechte leningen. 'We hebben een aantal gevallen waarin niet meer aan de convenanten wordt voldaan. Het is dan belangrijk om tijdig aan tafel te gaan zitten met de ondernemer om een oplossing te zoeken.' Haak sluit niet uit dat een deel van het afgeboekte geld alsnog terugkomt. 'Het zijn lopende zaken die nog ten goede kunnen keren.' Rekening houdend met de afboekingen en alle overige kosten, realiseerde Neos voor beleggers een netto-rendement op zijn kredietportefeuille van 6,5% per jaar.

Het verse kapitaal van KKR is mede bedoeld om de markt in Duitsland af te tasten. Zo'n 10% van het kapitaal is gereserveerd voor mkb'ers in dat land. Plannen om ook actief te worden in het Verenigd Koninkrijk zijn doorkruist door de brexit. 'Wij weten niet hoe we behandeld worden in Londen als de Britten uit de EU stappen. We zijn daarom tot uitstel gedwongen, ook al is er veel belangstelling bij Nederlandse pensioenfondsen', zegt Haak.