Kent u hem nog: de PerfectDraft? Het apparaat waarmee elektronicaconcern Philips en bierbrouwers Bavaria, Grolsch en Interbrew de thuistap van Heineken, de Beertender, te lijf zouden gaan? Bartjens, die op zijn tijd best te porren is voor een pilsje met fraaie schuimkraag, was destijds — we schrijven 2007 — bij de perspresentatie.
Met de PerfectDraft is het niets geworden, maar één ding is Bartjens bijgebleven: dat de drie brouwers trots vertelden samen meer dan de helft van Nederlandse biermarkt in handen te hebben. Tegelijkertijd moesten ze toegeven dat Heineken hetzelfde beweerde. Waarschijnlijk drinken Nederlanders gewoon heel veel bier, maar zijn marktaandelen dus ook relatief.
Zo is het ook in andere branches. Dezer dagen brengen de Nederlandse supermarkten hun omzetcijfers over 2018 één voor één naar buiten. Opvallend: tot dusverre groeien ze allemaal harder dan het gemiddelde van de markt.
Wat daarbij helpt, is dat de ketens verschillende percentages voor de marktgroei hanteren. Zo is de markt in 2018 volgens Jumbo met 2,0% gegroeid, dat zich baseert op marktonderzoeksbureau GfK. Coop, dat vaart op cijfers van IRI, houdt het op 3,5%.
Toch is er wel degelijk wat te zeggen over de verhoudingen in de markt. Die kenmerkt zich namelijk steeds meer als een van twee koplopers (Albert Heijn en Jumbo), twee buitenlandse prijsknallers (Aldi en Lidl) en een grote groep kleine ketens, verenigd onder inkoopcombinatie Superunie.
Dat is van belang, want bij supermarkten hangt succes sterk met volumes samen. Grotere ketens kunnen toeleveranciers onder druk zetten om betere voorwaarden te geven, zijn efficiënter in distributie, noem maar op. En op dat vlak lopen de krachtsverhoudingen steeds verder uiteen.
Zo had de nummer twee, Jumbo, in 2017 volgens meerdere bureaus een marktaandeel van 18,7%, terwijl het in 2018 een autonome omzetgroei heeft behaald van 3,8%. Afhankelijk van of je het IRI of het GfK-tempo hanteert, komt het autonome marktaandeel zo uit op 18,8 tot 19,0%.
Daarnaast kocht Jumbo in 2018 nog een deel van de kwakkelende Emté-keten, 79 van de 130 winkels. Emté had in 2017 een marktaandeel van 2,5%, dus Jumbo zal circa 1,5% marktaandeel hebben bijgekocht. Wie dat percentage bij het autonome marktaandeel optelt, weet dat Jumbo nu een dikke 20% van de markt in handen heeft.
Plus was in 2017 de nummer drie van de markt — discounters Aldi en Lidl niet meegerekend — met 6,4%. Dankzij de omzetgroei in 2018 is dat gestegen naar 6,42 tot 6,51%.
Het gevolg? Waar Jumbo in 2017 nog 2,9 keer zo groot was als Plus, is dat nu circa 3,15 keer het geval. Het gat is dus weer groter geworden. Het is de vraag hoelang dat voor de kleintjes houdbaar is.
Reageren? Mail naar bartjens@fd.nl
