Ralph Hamers verruilt zijn baan als ceo van ING voor het bestuursvoorzitterschap van het Zwitserse UBS . Hij verlaat ING op 30 juni. Dat heeft ING woensdag vlak voor middernacht bekendgemaakt nadat de Financial Times dit nieuws bracht op basis van ingewijden.

Hamers gaf donderdagochtend een persconferentie in Zürich om zijn besluit toe te lichten. De 53-jarige bankier wordt bij UBS de opvolger van Sergio Ermotti, die de grootste bank van Zwitserland meer dan acht jaar heeft geleid. De 59-jarige Zwitser heeft bij UBS orde op zaken gesteld nadat de bank tijdens de financiële crisis door de belastingbetaler moest worden gered. Van de banken is UBS inmiddels de grootste vermogensbeheerder ter wereld, met $2500 mrd onder beheer.

Maanden geleden al benaderd

De laatste tijd stond Ermotti's positie onder druk, mede door slechte resultaten in 2019. Ook verlaagde hij de doelstelling van de bank voor de middellange termijn. President-commissaris Axel Weber van UBS zei vorige zomer al dat de bank moest gaan nadenken over zijn opvolging. Hamers zou maanden geleden al zijn benaderd door Weber of hij Ermotti wilde opvolgen. De afgelopen tijd klonken al geregeld geruchten dat Hamers zijn lopende termijn niet zou uitdienen.

Hij zou de felle kritiek in Nederland beu zijn en de erkenning missen die hij voor de heruitvinding van de bank zou verdienen. Buiten Nederland is er veel meer waardering voor hem.

Het bericht van de mogelijke overstap van Hamers komt nadat beleggers het aandeel ING op de beurs in Amsterdam woensdag van de hand hadden gedaan. Aanleiding was het besluit van de bank om plotseling de plaatsing van een risicovolle dollarlening af te blazen, een lening waarvoor in de markt enorm veel belangstelling was.

Als reden voor het intrekken van het bod stelde ING: 'Informatie is naar de uitgever gekomen, die moet worden bestudeerd.' Analisten braken zich het hoofd over wat deze zinsnede betekende. Volgens de FT nam ING het besluit nadat Hamers de bank had geïnformeerd over zijn vertrek.

Een woordvoerder van ING wilde woensdagavond geen commentaar te geven op de berichtgeving. Het persbericht verscheen uiteindelijk om 23.45 uur.

Met het vertrek van Hamers naar Zwitserland verliest ING in een jaar tijd twee topbestuurders. Afgelopen zomer maakte Roland Boekhout de overstap naar het bestuur van Commerzbank. Boekhout was twee jaar lid van de raad van bestuur van ING. Daarvoor werkte hij zeven jaar in Frankfurt als ceo van de Duitse dochter van ING.

Witwasaffaire en salarisrel

Onder Hamers, die in 2013 als ceo aantrad, beleefde ING in het najaar van 2018 een witwasaffaire die de bank moest bekopen met een recordboete van €775 mln. Enkele maanden eerder was veel beroering ontstaan toen de bank Hamers' vaste salaris met 50% wilde verhogen naar ruim €3 mln per jaar. Het zorgde voor zoveel maatschappelijke en politieke verontwaardiging dat de bank dit voorstel na een paar dagen weer introk. In datzelfde jaar verdiende Ermotti bij UBS een salaris van $14 mln (bijna €13 mln).

In een reactie twittert fondsmanager Jack Neele van Robeco donderdag een 'unpopular opinion': 'Hamers haalt hiermee toch gedeeltelijk zijn gelijk na de eerdere salarisrel'.

Aandeelhouders gaven de top van ING vorig jaar vanwege de salarisrel en de witwasboete geen goedkeuring voor het gevoerde beleid. Hamers loopt overigens nog het risico persoonlijk strafrechtelijk vervolgd te worden vanwege de witwasaffaire bij de bank.

Agile werken

Onder Hamers' leiding betaalde ING de staatssteun uit de financiële crisis terug en investeerde de bank veel in digitalisering. Hij was een van de drijvende krachten achter de vernieuwing binnen ING. Hij verwees daarbij graag naar de werkwijze van start-ups. Zijn bank moest agile gaan werken, met tribes en squads. En ook het productportfolio van de bank moest meer op dat van een fintechbedrijf gaan lijken.

Hamers liet geen kans onbenut om de toekomst van ING te schetsen en was een groot voorstander van de platformgedachte. In dit scenario wordt de bank een financieel warenhuis dat ook de producten van andere aanbieders verkoopt. Hij schuwde daarbij het experiment niet. Hij haalde meer dan honderd fintechs bij de bank naar binnen. Een groot aantal haalde de eindstreep niet, maar enkele fintechs braken door. Zoals het Britse huishoudboekje Yolt, dat inmiddels meer dan een miljoen gebruikers telt.

'Je moet als bank kiezen. Of je gaat voor de klant en dienstverlening of je wordt de fabriek die alleen het kapitaal levert, de balans’, zei Hamers in 2018 op fintechbeurs Money20/20 in de Amsterdamse Rai.

Het afgelopen jaar was Hamers, mede door de hoge boete rond het witwasschandaal en de aanhoudende druk van de toezichthouder en de publieke opinie, wat minder zichtbaar als het om fintech ging.

Beurskoers

De beurskoers van ING beleefde in zeven jaar Hamers enkele pieken en dalen en staat per saldo zo'n 19% hoger dan bij zijn aantreden. Toen Hamers begon als ceo kostte een aandeel €8,60 en woensdag sloot de koers op €10. Ten opzichte van andere Europese banken deed ING het wel beter dan gemiddeld onder Hamers. Dividendbeleggers kregen in de periode Hamers in totaal slechts €3,47 per aandeel uitgekeerd.

Lees ook

Nieuws in beeld: De salarisfrustratie van de ING-top

Koers ING plots flink lager op raadsel rond emissie

Topvrouw UBS: 'Analisten willen eerst veranderingen zien'

'Europese banken zijn te klein om te overleven'

'Houston, you have a problem'