Geen kantoormedewerker kan zonder: de gele Post-it-blaadjes. Spencer Silver, de man die het plaksel ontwikkelde, deed zijn uitvinding bij toeval. Hij is op 80-jarige leeftijd overleden.
In 1968 werkte Silver in een bedrijfslaboratorium van het bedrijf 3M aan een superlijm. De Amerikaanse scheikundige had de ambitie een dusdanig krachtige lijm te ontwikkelen met een zodanige kleefkracht dat die zelfs zware vliegtuigonderdelen onlosmakelijk aan elkaar zou moeten verbinden.
In zijn nieuwe lijmmix gebruikte Silver kleine kleverige bolletjes, die een extra sterke hechting aan de aan elkaar gelijmde materialen moesten geven. Maar Silver had het mis. Door de structuur van de bolletjes krijgt maar een klein oppervlak contact met een vlakke ondergrond. Het laagje lijm plakte goed, maar was ook weer eenvoudig los te trekken.
Het werd gezien als een mislukking. Verdere investeringen in de technologie werden direct gestaakt.
Toch gaf Silver niet op. ‘Mijn lijm was duidelijk zó uniek dat ik binnen het hele bedrijf lezingen ging geven, in de hoop dat mijn verhaal productontwikkelaars op nieuwe ideeën zou brengen’ vertelde Silver in 2010 tegenover de Financial Times. Jarenlang leurde hij met zijn plaksel door het bedrijf. Zijn volhardende mentaliteit levert hem de bijnaam ‘Mr. Persistent’ op, mijnheer Doorzetter.
Collega Art Fry besloot een keer naar de lezing te komen. Fry en Silver hadden elkaar wel eens op de 3M fietsclub gezien, maar kenden elkaar niet echt. ‘3M was altijd bezig hoe mensen van verschillende divisies in het bedrijf elkaar konden ontmoeten’ vertelt Fry tegenover de New York Times.
Het is Fry die een handige toepassing wist. Elke zondag was Fry in de kerk gefrustreerd over de boekenlegger die uit zijn koorboek viel. Door wat lijm op de bladwijzer aan te brengen, bleef die zitten en kon deze ook op andere bladzijden geplakt worden, zonder het boek te beschadigen.
Het idee voor de Post-it-briefjes volgde snel. Fry scheurde aan z’n bureau een stukje van zijn boekenlegger af, krabbelde er wat op en plakte het op een rapport. Later zag hij zijn notitie, schreef er wat bij en plakte het weer terug. ‘Dat was een eurekamoment’ zei Fry daarover later. ‘Ik kan de opwinding nog voelen. Ik had eindelijk mijn product gevonden: een sticky note.’
Waarom die briefjes geel zijn? Oók dat bleek stom toeval. Bij het experimenteren lagen er restjes met kanariegeel papier in het laboratorium.
Toch duurde het nog tot 1977 voordat het gele memoblokje op de markt kwam, onder de naam Press ’n Peel. Het ging pas echt lopen toen de naam werd veranderd in Post-it Note. De mislukking, die achteraf briljant bleek te zijn, is nog altijd een van de best verkopende kantoorartikelen van 3M.
Spencer Silver en Arthur Fry zijn in 2010 beiden opgenomen in de National Inventors Hall of Fame, een prestigieuze uitvinderslijst. Spencer Silver laat zijn vrouw Linda (56 jaar), een dochter en twee kleinkinderen achter.
