De Braziliaanse belastingdienst eist €2,9 mrd van levensmiddelenconcern Unilever vanwege belastingontwijking. Het grootste deel van dit bedrag, ruim €2 mrd, claimt de fiscus voor vermeende belastingontwijking in Brazilië bij een herstructurering in 2001.

Dat meldt NRC Handelsblad maandag op basis van het jaarverslag van 2020. Het Brits-Nederlandse concern schrijft in het verslag dat het de kans klein acht dat de Braziliaanse belastingdienst gelijk krijgt, maar dat het zelf ook geen succes kan garanderen in de rechtbank.

Beleggers schrikken in ieder geval niet van de mogelijke claim; de koers beweegt maandag nauwelijks.

Herstructurering in Brazilië

De herstructurering in Brazilië was onderdeel van een wereldwijd programma van Unilever tussen 2000 en 2004, waarin het bedrijf zich toelegde op grote merken en kleinere merken schrapte uit zijn portfolio. Het leidde in Brazilië tot een reeks overnames, die Unilever bundelde in Unilever Brasil. Volgens de Braziliaanse belastingdienst had dit bedrijf geen zakelijk doel, maar was het gericht op het ontwijken van belastingen.

De Braziliaanse fiscus oordeelde al in 2004 dat Unilever zijn Braziliaanse divisie had geherstructureerd om belastingen te ontlopen. Aanvankelijk stelde de rechter Unilever in het gelijk, maar in 2013 spande de belastingdienst opnieuw een rechtszaak aan, waarbij het €561 mln claimde van het Brits-Nederlandse levensmiddelenconcern. Dat bedrag is sindsdien opgelopen tot ruim €2 mrd.

Unilever is sinds 1929 aanwezig in het Zuid-Amerikaanse land. Toen begon Lever Brothers, dat in 1930 samen met de Margarine Unie Unilever werd, met het verkopen van zeep in het land. Later werd het bedrijf er marktleider in onder meer wasmiddelen.

Meerdere claims

De €2 mrd is niet de enige claim van de Braziliaanse belastingdienst. Begin vorig jaar verloor Unilever in hoger beroep een zaak over een claim van €137 mln vanwege een herstructurering in 2008. Toen nam Unilever Brasil een andere dochter uit het concern over, Unilever Brasil Alimentos. De rechter oordeelde dat Unilever dit had gedaan om inkomstenbelasting te ontwijken.

Ook kijkt de fiscus naar interne verkopen tussen de industriële tak en de commerciële tak van het Braziliaanse dochterbedrijf van Unilever. Die werden een aantal jaar geleden gesplitst. De industriële tak, Unilever Industrial, verkoopt zijn producten exclusief aan Unilever Comercial. Over deze verkopen zou te weinig belasting zijn betaald. De maker van Dove-douchegel en Magnum-ijs heeft in afwachting van de uitspraak hierover €35 mln vrijgemaakt.

Daarnaast lopen er nog eens voor €650 mln aan rechtszaken in Brazilië tegen Unilever, vermeldt het jaarverslag. Het zou gaan om zo'n zeshonderd rechtszaken. Volgens NRC zou zeker één daarvan gerelateerd zijn aan een Nederlandse dochter.

Jarenlang proces

Unilever stelt in een reactie dat het niet kan uitweiden over lopende rechtszaken in Brazilië. Het bedrijf verwacht dat twee van de grootste belastingzaken dit jaar voor de rechter zullen komen. Het gerechtelijke proces zal waarschijnlijk jaren in beslag nemen, schrijft het levensmiddelenbedrijf in zijn jaarverslag.