• Mijn nieuws
    • Net binnen
      • Overzicht
      • Nationaal
      • Internationaal
      • Analyse
      • Rente en valuta
      • Grondstoffen
      • Derivaten
      • Beleggingsfondsen
      • Indices
      • Obligaties
    • Krant
    • Podcasts

      • SECTIES

      • Economie
      • Politiek
      • Bedrijfsleven
      • Financiële markten
      • Samenleving
      • Tech & Innovatie
      • Opinie

    • FD PERSOONLIJK
  • Home
  • Mijn nieuws
  • Net binnen
    • Overzicht
    • Nationaal
    • Internationaal
    • Analyse
    • Rente en valuta
    • Grondstoffen
    • Derivaten
    • Beleggingsfondsen
    • Indices
    • Obligaties
  • Krant
  • Podcasts
  • Abonneren
    • Abonneren Inloggen

      Service & Contact
Close sub menu
Close sub menu
25 aug '14 00:00

‘Pakje stroopwafels helpt bij de onderhandelingen’

Manon Stravens
Manon Stravens

‘Kom je even naar incheckbalie 16. Er is iets mis’, sms’t Bartele Santema. De Friese ondernemer staat op het punt te vertrekken naar Indonesië. Zijn kinderen dartelen tussen hun koffertjes. Even dreigt het interview op Schiphol over Indonesische regelgeving in het gedrang te komen door Hollandse bureaucratie.


Een markt in Jakarta
Een markt in Jakarta AP

Jakarta

‘Ze vroegen om een retour­ticket en een werkvergunning in het Nederlands’, zegt Santema schouderophalend. ‘Ik woon 23 jaar in Indonesië. Mijn werkvergunning is in het Indonesisch natuurlijk.’ Het oponthoud lijkt hem weinig te deren. ‘Als ondernemer in Indonesië heb je wel een bepaalde instelling nodig. Je moet je niet gek laten maken.’

Op zijn vijftiende reed Santema al in een frietkar rond, zonder rijbewijs. Aanvaringen met de politie loste hij als een heer op: ‘Met de duim omhoog, geen middelvinger.’ En zo gebeurt het nu nog. Santema is met zes bars, twee galeries in antieke kaarten, een uitgeverij en een kleine stroopwafelbakkerij een ondernemende duizendpoot in Jakarta.



‘Er zijn daar zo veel mogelijkheden voor ondernemers’, vertelt hij. In 2005 sjouwde zijn moeder Aaltje een loodzware stroopwafelbakplaat mee. De proefkoek, met een speciaal ontwikkelde stroop om de tropische hitte te weerstaan, sloeg aan. Intussen verkoopt Aaltje Bakery wafels aan supermarkten, scholen en koffiehuizen.

Regels

Over de Indonesische bureaucratie is Santema mild. Eigenlijk kan hij zo snel geen tenenkrommende regels bedenken. ‘In Nederland zijn er regels en wetten om je eraan te houden. In Indonesië bestaan ze zodat mensen er wat aan kunnen verdienen.’ Zo geeft de brandweer pas een bewijs van brandveiligheid af als je een staftraining hebt gekregen. ‘Dat kost je een paar maaltijden. En aan het eind van de middag moet je ook hun brandblussers kopen’, grinnikt de ondernemer.

‘Als je er al een tijd zit, dan weet je hoe het werkt. En je kent de juiste mensen.’ Veel ondernemers werken met lokale ‘agents’ om de papieren te regelen. Ook Santema heeft een team van mensen die de regels kennen en de juiste ingangen hebben. ‘Instanties vinden altijd wel iets wat niet klopt en dan laat je zo’n agent onderhandelen. En ja, die moeten soms met envelopjes schuiven’, geeft hij toe. ‘Het manoeuvreren tussen wetten en enveloppen door heb ik altijd als een uitdaging ervaren. Dat heeft leergeld gekost. Je bent ergens toch overgeleverd aan de goden.’

Stroopwafels

‘Goede contacten in hogere rangen helpen, maar ze moeten je aardig vinden. Een emotionele druktemaker vinden ze niets’, voegt Santema daaraan toe. Zo raakte hij bevriend met het hoofd van de ‘ intelligence’, die hem ooit bijna het land uit had gezet omdat zijn werkvergunning niet in orde was. ‘Hij belt nog wel eens om te vragen hoe het gaat. En of er geen problemen zijn.’ Zijn strategie? ‘Pakje stroopwafels mee, blijven lachen en geduld, heel veel geduld hebben.’

Laatste nieuws

12:08 ECB waarschuwt voor inflatie door klimaatverandering 07:00 De Turkse economie en democratie staan op het spel bij tweede ronde presidentsverkiezingen 06:00 Seks, drugs en verduistering brengen Thaise monnik in opspraak 04:13 Voorlopig akkoord bereikt over schuldenplafond VS 27 mei Klimaatdemonstranten blokkeren A12 in Den Haag, honderden arrestaties verricht
Lees al het laatste nieuws image/svg+xml

Meer wereldveroveraars


  • FD Redactie
    FD Gazellen
    FD Henri Sijthoff Prijs
    Werken bij FD
    Colofon
  • Algemene voorwaarden
    Privacy
    Cookies
    Copyright
    Responsible disclosure
  • Service & contact
    Account aanmaken
    Hulp bij inloggen
    Mijn FD
    Adverteren
  • Abonnementen
    Groepslicenties
    Nieuwsbrieven
    Podcasts
    FD App
  • Vacatures
  • FD Mediagroep
    BNR Nieuwsradio
    Company.info
    Energeia
    Pensioen Pro
    Impact Investor
    Investment Officer
image/svg+xml image/svg+xml image/svg+xml
 |   | 
© 2023 Het Financieele Dagblad B.V. – alle rechten voorbehouden.
KVK-nummer: 33176422
BTW-nummer: NL006407122B01