Onlangs moesten mijn zus en ik na aankomst in Ankara ons paspoort tonen. Dat ging zoals altijd, niks raars aan. In de auto kreeg mijn zus een Facebook-vriendschapsverzoek. ‘Hij komt me bekend voor’, zei ze. Na even nadenken viel het kwartje: ‘Dat is die jongen van net, van de paspoortcontrole!’
We moesten er keihard om lachen. Mijn tante, die Nederlanders over het algemeen maar aanstellerige mietjes vindt met ons perfect georganiseerde landje, zei schouderophalend: ‘Tja, welkom in Turkije.'
Journalist Georgia Oost maakte iets soortgelijks mee, maar erom lachen kon ze allerminst. ‘Gisteravond met vriendinnen iets wezen drinken’, twitterde ze. ‘Netjes onze nummers achtergelaten nav de corona-maatregelen, ontvang ik een uur later een flirterig appje van een van de obers.’ Er volgde een verongelijkt verhaal waaruit moest blijken hoe ‘ongepast’ het allemaal was, ‘want ik gaf mijn nummer voor het formulier en niet voor romantische doeleinden.’ Nadat ze de ober in kwestie al duidelijk had gemaakt niet van zijn avances gediend te zijn, verklikte ze hem ook nog eens bij zijn baas.
Het incident is illustratief voor een trend die me al langere tijd in toenemende mate deprimeert: romance, spontaniteit en humor lijken dood te moeten.
‘Mijn generatie bestaat voor een groot deel uit angstige, wereldvreemde kinderen in de lichamen van volwassenen’
Zo blokkeerde Twitter deze week een paar satirische accounts die de draak steken met de woke-cultus. Ook een parodie-account over de eurofiele EU-parlementariër Guy Verhofstadt moest in de ban. Als satire wordt verboden, is totalitarisme niet ver meer weg.
De hedendaagse humorloosheidsterreur komt nota bene van mijn eigen generatie. Opgegroeid in totale vrijheid en overbeschermd door hun ouders voeren ze verongelijkte oorlogjes tegen elke vorm van onvoorspelbaarheid en is elke micro-agressie - hoe triviaal en particulier ook - reden voor een publieke afstraffing.
Van boze vrouwen die onbeholpen flirtpogingen opblazen tot een vorm van onrecht die zijn weerga niet kent tot de dictatoriale technerds in Sillicon Valley: de zogenoemde ‘achterbankgeneratie’ bestaat voor een groot deel uit angstige, wereldvreemde kinderen in de lichamen van volwassenen.
Zoals satire de zuurstof is voor een gezonde democratie, zo zijn zelfspot en -relativering dat voor een gezonde geest. Nu mijn generatie op politiek en corporate vlak de scepter begint te zwaaien, blijkt het daar helaas steeds vaker aan te ontbreken. Alles moet veilig, voorspelbaar en maakbaar.
En dus dodelijk saai. Mogen we de luchtigheid weer terug?
Dit was de laatste column van Elif Isitman. Ze treedt in dienst bij De Telegraaf. Reageer via columnist@fd.nl.