Huizen zijn bijna 20% duurder dan een jaar geleden. Een huis kost voor het eerst gemiddeld meer dan vier ton, en de markt is nog nooit zo krap geweest als nu. Het aantal daklozen is sinds 2009 verdubbeld. Jongeren blijven steeds langer gedwongen bij hun ouders of met huisgenoten wonen. En alsof het nog niet druk genoeg was, mengen nu ook buitenlandse beleggers zich in de woningmarkt. Blackstone kocht 36 huurwoningen in Amsterdam-West en verhoogde in een paar jaar de huur van €500 naar €2500 per maand, onthulde de Volkskrant.
De politiek is er druk mee bezig. ‘Bouwen, bouwen, bouwen’, roepen partijen van links tot rechts. Er moeten een miljoen extra woningen worden gebouwd, en sommigen pleiten er zelfs voor om compleet nieuwe steden uit de grond te stampen.
Het is de vraag of het gaat helpen. Maatregelen die de overheid tot dusver nam - het invoeren van de jubelton, het afschaffen van de overdrachtsbelasting voor starters, het oprekken van de starterslening - drijven de prijzen alleen maar verder op. ‘Er is een uitslaande brand op de huizenmarkt en we blussen die met olie’, vatte hoogleraar Dirk Schoenmaker droogjes samen. Er is niet simpelweg een tekort aan woningen. Het is vooral ontzettend goedkoop om geld te lenen en de Belastingdienst spekt je ook nog eens als je dat doet.
‘Het afgelopen jaar heb ik – op papier – meer verdiend met in mijn huis wonen dan met werken’
De mazzelaars die een hypotheek kunnen krijgen zouden haast gek zijn om dat niet te doen. Niet kopen is duurder. Voor een huis van een half miljoen betaal je anno 2021 nog geen €600 per maand aan bruto rentelasten. Probeer daar maar eens een sociale huurwoning voor te vinden. En in de vrije sector huren kost met gemak het driedubbele. De koper krijgt ook nog eens een groot deel terug van de fiscus.
Ondertussen wordt de huizenbezitter met een beetje geluk letterlijk slapend rijk. Het afgelopen jaar heb ik - op papier - meer verdiend met in mijn huis wonen dan met werken.
De woningmarkt veroorzaakt een enorme vermogensongelijkheid, waarschuwen experts. De oplossing ligt dan ook niet in miljoenen woningen bijbouwen, want die zullen net zo snel weer worden opgekocht door grote of kleine beleggers. Wat wel zal helpen? De hypotheekrenteaftrek sneller afbouwen, de jubelton afschaffen en huizenbezit belasten als vermogen, zoals het CPB en DNB bepleiten.
Het is de vraag wie deze brandweerwagen mee durft te brengen naar de formatietafel. Huizenbezitters vormen voor vrijwel elke partij een belangrijke kiezersgroep. Maar volgens DNB leidt een gezonde woningmarkt met kleinere verschillen tussen huurders en kopers tot meer welvaart. Daar kan toch niemand tegen zijn?
Sophie van Gool is econoom en oprichter van Salaristijger. Reageer via opinie@fd.nl