Deze maand moet Europa belangrijke besluiten nemen over de Europese taxonomie, de EU-lijst van duurzame economische activiteiten. Investeringen daarin gelden als ‘groen’ en kunnen als zodanig aan de markt worden gepresenteerd. Dat bevordert transparantie, gaat ‘groenwassen’ tegen en jaagt de verschuiving van kapitaal naar de duurzame economie van de toekomst aan. Een ontwikkeling die we als financiële instellingen van harte ondersteunen. Maar dan is het wel van belang dat Europa vasthoudt aan de oorspronkelijke uitgangspunten van de taxonomie, nu besloten wordt of aardgas en kernenergie hierin alsnog een plaats krijgen.

In de opzet van de taxonomie is bepaald dat de vraag of activiteiten duurzaam zijn, wordt beantwoord langs objectieve, wetenschappelijke maatstaven. Economische activiteiten moeten daarbij passen binnen de mondiale doelstelling van een maximale temperatuurstijging van 1.5°C.

In de volgende stap worden de criteria uitgebreid. Een activiteit die als duurzaam op de lijst staat, mag dan ook niet leiden tot schade en draagt bij aan bescherming van water en biodiversiteit, aan het voorkomen van vervuiling en aan circulair ondernemen. Bovendien moet de activiteit voldoen aan de mensenrechten.

De taxonomie gaat dus niet over de vraag waar wel of niet in geïnvesteerd mag worden. Lidstaten blijven vrij om hun eigen energiemix te kiezen. Het doel is particuliere klanten duidelijk te maken wat een groene investering is, en wat niet. Het enige voordeel voor de activiteiten zelf (naast helderheid voor de duurzame belegger) is dat ze mogelijk wat voordeliger aan financiering komen. Dat zou de stimulans moeten zijn om deze activiteiten makkelijker en sneller te realiseren.

Diverse lidstaten oefenen nu druk uit om toepassing van aardgas en kernenergie als ‘groen’ te labelen. Daarmee wordt van het objectief-wetenschappelijke karakter van de taxonomie afgestapt. De Europese Commissie heeft in de uitwerking van de taxonomie namelijk vastgelegd dat op basis van wetenschappelijke inzichten aardgas en kernenergie geen groene investeringen zijn.

Besluiten de lidstaten nu anders, dan ontstaat een politiek gestuurde taxonomie die ernstig afbreuk doet aan het doel van transparantie in de markt voor financieringen. Het doet bovendien vrezen voor de volgende stappen bij de uitwerking van de taxonomie voor genoemde andere thema’s.

Over de plaats van aardgas en kernenergie in de transitie naar een duurzame, CO2-vrije economie zou in principe niet in dit kader moeten worden besloten. Het toelaten van deze activiteiten kan niet zonder de criteria voor groene economische activiteiten geweld aan te doen.

Als compromis is denkbaar dat er een aparte transitie-taxonomie wordt ontwikkeld, een richting die Spanje voorstelt. In elk geval moet de EU kiezen voor een taxonomie die recht doet aan transparantie, wetenschappelijke onderbouwing en zorgvuldigheid. Europa heeft de wereld leiderschap beloofd bij de aanpak van klimaatverandering. Het is tijd om dat hier te laten zien.

Bianca Tetteroo is ceo van Achmea. Jos Baeten is ceo van ASR Nederland. Jack Julicher is ceo van ASR Vermogensbeheer. Frank Kusse is ceo van Actiam. Bas Jan Blom is ceo van ASN Impact Investors, Arie Koornneef is ceo van ASN Bank. Jeroen Rijpkema is ceo van Triodos Bank. Dick van Ommeren is ceo van Triodos Investment Management. Martijn Gribnau is ceo van de Volksbank.