De vrouw is geen individu, maar een middel om voor kinderen te zorgen. Dat kun je alleen fout doen: een oordeel over de juiste manier van ‘vrouw-zijn’, is nooit ver weg, schrijft politicoloog en publicist Julia Wouters.
Demonstratie op de Dam in Amsterdam om solidariteit te tonen met voorstanders van abortus in de Verenigde Staten.Foto: ANP / Sabine Joosten
Ik ben kapot van het schrappen van het recht op abortus door het Amerikaanse Hooggerechtshof. In de week dat Nederland afscheid nam van de verplichte 5 dagen bedenktijd, zou ik me hier veilig moeten voelen en ons land als moreel verheven zien. Maar dit Amerikaanse besluit raakt aan iets groters: De Schuld en Schaamte van vrouwen. Ook hier bepalen de vruchtbaarheid en moederschap de waarde van een vrouw. Ook hier voelt een vrouw die voor abortus kiest, schuld en schaamte.
Na een miskraam beleven vrouwen hun verdriet vaak in eenzaamheid. Is je kind niet perfect, dan ligt dat aan je keuzes tijdens de zwangerschap en of je borstvoeding hebt gegeven. Vrouwen in de overgang ondergaan hun klachten in stilte. Vruchtbaarheidsverlies is taboe, maar ook menstruatie - een teken van vruchtbaarheid – is met schaamte omgeven.
De vrouw is geen individu, maar een middel om voor kinderen te zorgen. Dat kun je alleen fout doen: een oordeel over de juiste manier van ‘vrouw-zijn’, is nooit ver weg. Vrouwen zonder kinderen zijn mislukt, vrouwen die geen kinderen kunnen krijgen zielig. Vrouwen die ze niet willen, egoïstisch. Kies je als moeder ervoor om niet te werken, dan ben je lui. Werk je in deeltijd, dan ontbreekt het je aan ambitie en is het arbeidstekort jouw schuld. Heb je kinderen en werk je fulltime, dan ben je een slechte moeder.
De oordelen van mannen over de keuzes van vrouwen en het gemak waarmee ze hun eigen rol buiten beschouwing laten vervullen me met afgrijzen. Vrouwen nemen elkaar ook vaak de maat. Omdat het haast onmogelijk is om als vrouw de goede keuze te maken, voelen we schuld en schaamte. Die onzekerheid overschreeuwen we door de keuzes van andere vrouwen in diskrediet te brengen, of hun onze keuzes op te leggen. Zo vertelde Deborah Smit, het voormalig gezicht van ‘de week van het leven’, op Radio 1 een abortus te hebben overwogen. Ze had het kind toch gehouden, een keuze waar ze blij mee is. Ook ik ben blij voor haar. Maar geeft dit haar het recht om die persoonlijke keuze aan anderen op te leggen? Daar gaat het om in de VS: een minderheid beperkt de keuzevrijheid van anderen.
Abortus staat in Nederland nog steeds in het Wetboek van Strafrecht (art. 296). Zolang de waarde van een vrouw ook hier zo nauw verbonden is met haar meest persoonlijke keuzes en we haar daar de maat over nemen, ben ik er niet gerust op dat ik me hier veilig kan voelen.
Julia Wouters is politicoloog en publicist.
Wilt u reageren?
Uw bijdrage wordt zeer op prijs gesteld door de redactie van Het Financieele Dagblad. Stuur uw reactie naar opinie@fd.nl. De spelregels voor lezersbijdragen vindt u hier.