Bij de toespraak van president Volodymyr Zelensky tot het Amerikaanse Congres was de timing belangrijker dan de inhoud. Het tekent de strijd die president Joe Biden na 3 januari (als het nieuwe Congres is geïnstalleerd) zal moeten leveren voor voortzetting van de steun aan Oekraïne.
Een groep Republikeinse tegenstanders, die vasthoudt aan Donald Trumps ‘America First,’ wordt inmiddels de Poetin-fractie genoemd. Trumps zoon Donald jr. noemde Zelensky ‘een ondankbare internationale bijstandskoningin’. Twee leden van die Poetin-fractie bleven weg, zeven weigerden op te staan bij de staande ovaties. Niet veel, op een totaal van 435 leden van het Huis van Afgevaardigden en 100 senatoren. Maar als de Republikeinen straks de meerderheid in het Huis hebben, legt hun stem relatief veel gewicht in de schaal.
Zijn de tegenstanders van hulp simpelweg Trumpistische isolationisten? Dat geldt zeker voor een van de wegblijvers, Marjorie Taylor Greene, die stelt dat ‘de schaduwpresident naar het Congres moest komen om miljarden te vragen voor de 51ste staat, Oekraïne’. Aan een politiek gevecht met Taylor Greene valt voor Biden geen eer te behalen, maar hij weet dat zij niet alleen staat. Onder Republikeinse kiezers vindt een opmerkelijk groot aantal dat belastinggeld dient om de armoede, inflatie, immigratiecrisis en verslaving aan opiaten in eigen land te bestrijden.
‘Donald jr. noemde president Zelensky een ondankbare internationale bijstandskoningin’
Veel lastiger is de oppositie die niet principieel tegen hulp is, maar meer transparantie eist. Kevin McCarthy, die graag de voorzittershamer in het Huis overneemt van Nancy Pelosi, wil af van de ‘blanco cheque’ voor Oekraïne. Daar zit wel wat in, want de vier pijlers van het hulppakket – begrotingssteun, humanitaire steun, militaire training en wapens – zijn rekbare begrippen. Met de nu goedgekeurde $45 mrd beloopt de totale steun aan Oekraïne inmiddels ruim $110 mrd. Daarmee vergeleken zijn we in de EU kleuters. Zo heeft Nederland voor het komende jaar slechts €2,5 mrd aan steun begroot.
Juist daarom getuigt Bidens aanpak van behendig staatsmanschap. Hij wist dat hij met het ‘oude’ Congres, het nieuwe steunpakket zonder veel problemen in stemming kon laten brengen. Daarin speelde Zelensky’s bezoek, dat maandenlang was voorbereid, een belangrijke rol. Die kwam met een dubbele boodschap: een krachtig Amerika is en blijft onontbeerlijk. En door wél naar Washington te komen en níet naar Europa, zei hij impliciet: Amerika is de leider van de vrije wereld.
Joe Biden heeft dat signaal nodig, en hij kreeg het. De Poetin-fractie is, voor even, geroutineerd van het veld gespeeld.
Bernard Hammelburg is journalist en buitenlandcommentator van BNR. Reageer via opinie@fd.nl
