Vertrouwen is cruciaal in de politiek en de financiële wereld. Op 15 maart overkwam de regeringspartijen hetzelfde als wat eerder bij Sillicon Valley Bank gebeurde. Het vertrouwen was weg, de mensen haalden hun stem weg bij CDA, VVD en D66 en stalden deze bij een, op dat moment in hun ogen, betere bank: BBB.

Het is een kleine stap van de hectiek en dramatiek van de bankenwereld naar de politiek. Ook hier moeten gevestigde partijen (in een steeds ingewikkelder wordend stelsel) zorgen voor goede inhoud, beslissingen nemen en draagvlak verwerven. Bankiers én politici moeten laveren tussen ratio en gevoel, tussen macht en menselijke maat, tussen ego en relaties met klant en kiezer. De verkiezingsuitslag was helder. Groningen, corona, toeslagen en andere onvrede komen boven en de provincie krijgt te weinig aandacht. Terwijl dáár beslist wordt over wat waar komt: energie, landbouw, wonen, infrastructuur, water en natuur strijden om voorrang.

Boven dit alles zweeft het stikstofdossier. En dit dossier, in de ogen van veel mensen een Haagse en Brusselse uitvinding, raakt de tegenstelling ‘macht versus uitdager’, ‘establishment tegenover afgehaakt Nederland’ in het hart. Daaronder ligt het échte thema: het wantrouwen richting technocratisch, bureaucratisch, al-regelend Den Haag, dat de problemen niet signaleert, niet begrijpt en niet krijgt opgelost. Dat is de meedogenloze analyse van veel kiezers. Die mensen doen dan hetzelfde als met hun spaargeld: ze halen het weg bij degene die ze niet meer vertrouwen. En zo verloren de regerende partijen VVD, CDA en D66 fors. Nota bene aan een snel groeiende nieuwe partij. In het bankwezen overigens een red flag voor de toezichthouder.

Of is het anders? Is er geen sprake van een bankrun, maar van een vijandelijke overname van het CDA door de BBB? En waren het nu niet de spaarders die met de voeten stemden, maar de aandeelhouders die geen vertrouwen meer hadden in hun bedrijf, de strategie en hun topman? Ook hier geldt dat de balans niet meer deugt. Al jaren woedt binnen het CDA de strijd tussen de Haagse partijtop en de mensen aan de basis. Misschien ook wel die van ratio versus gevoel. Dat schreeuwt om agendering van andere onderwerpen en, vooral, om het bezigen van een andere toon aan de top. Niet weer de zalvende toon van een politiek leider die een kunstje doet, die niet echt is.

Als er dan een partij is die wél vertrouwen inboezemt bij mensen, die op een andere manier naar dingen wil kijken, die echt over, naar en met mensen spreekt. Tja, dan worden de aandeelhouders, de kiezers, verleid. Steeds meer mensen druppelden van CDA naar BBB, omdat ze daar weer de warmte, betrokkenheid en nabijheid van een volkspartij voelden. Aandeelhouders zijn dan vluchtig, snel en vastbesloten. BBB heeft nu een 75%-belang in het CDA.

Voor banken, ondernemingen, maatschappelijke organisaties en politieke partijen is het cruciaal de samenleving en de mensen te begrijpen. In Zwitserland heeft UBS Credit Suisse, ooit triple A, overgenomen. Alles kan. Vertrouwen is hierbij het belangrijkste, in bankiers en in politici.

Frank van den Heuvel is oud-bankier en lid van het CDA.