De VVD roept het demissionaire kabinet op in te grijpen om de toestroom van internationale studenten af te remmen. De liberalen willen noodmaatregelen om universiteiten in ieder geval de mogelijkheid te geven om een studentenstop in te kunnen stellen voor studenten van buiten de Europese Economische Ruimte (EER).

Volgens VVD-Kamerlid Hatte van der Woude zijn de universiteiten de controle kwijt over het aantal buitenlandse studenten. De kersverse woordvoerder onderwijs wees in een Tweede Kamerdebat woensdag op de recente mediabeelden van studenten slapend in bushokjes: 'We zijn niet berekend op deze aantallen.'

De universiteiten klagen al langer over te hoge studentenaantallen, waardoor de werkdruk voor docenten te hoog is en huisvesting tekortschiet. Zij pleiten voor instrumenten om de instroom te kunnen sturen, maar de wet waar demissionair onderwijsminister Ingrid van Engelshoven mee kwam om dat te regelen is controversieel verklaard in afwachting van een nieuw kabinet.

Noodfixus

Het hoger onderwijs kan daar niet op blijven wachten, aldus Van der Woude. Zij roept Van Engelshoven op om samen met de universiteitenkoepel VSNU en de Vereniging Hogescholen te komen tot een pilot om in ieder geval een 'noodcapaciteitsfixus' in te kunnen stellen voor studenten van buiten de EU.

Het piept en kraakt in het hoger onderwijs, vindt ook Van Engelshovens partijgenoot Jan Paternotte. Maar volgens hem moeten de universiteiten ook de hand in eigen boezem steken. Als werkgever maken zij overmatig gebruik van tijdelijke contracten. Hij hekelt in dat verband het experiment met beurspromovendi, waarbij promovendi niet langer een contract aan de universiteit krijgen maar toch vaak geacht worden onderwijstaken uit te voeren.

Dikke flexschil

Ook SP-Kamerlid Peter Kwint uitte kritiek op de grote flexschil in het hoger onderwijs. Deels zou dat terug te voeren zijn op gebrekkige financiering, maar dat verklaart niet waarom er zulke verschillen zijn tussen instellingen, zei hij. De SP dringt bij het demissionaire kabinet aan om een percentage vast te stellen dat onderwijsinstellingen minimaal aan vaste dienstbetrekkingen moeten hanteren.

Meerdere partijen drongen woensdag aan op afschaffing van het leenstelsel en herinvoering van de basisbeurs voor studenten. Die kwestie ligt op de formatietafel, maar de VVD zou nog niet overstag zijn. 'Zorg nou in ieder geval dat dat leenstelsel van tafel gaat', maande Kamerlid Frank Wassenberg van de Partij voor de Dieren. 'Ik ken onze inzet, nog eventjes geduld', antwoordde Paternotte. Donderdag beantwoorden de beide onderwijsministers Arie Slob (ChristenUnie) en Van Engelshoven de vragen van de Kamer.