Vooruitblikkend en verdiepend: dit is de wekelijkse dosis Europamania — alles wat je moet weten over ontwikkelingen in Europa. In deze editie: de Duitse verslaving aan Russische producten, de winst van Viktor Orbán en een ultrakorte voetbalwedstrijd in Frankrijk.
1. Op zoek naar een nieuwe nikkeldealer
Na de Russische gruweldaden in de Oekraïense stad Boetsja is de druk op EU-lidstaten om hardere sancties tegen Moskou te treffen alleen maar toegenomen. Maar Duitsland en Nederland verzetten zich als mensen beginnen over een boycot van Russische olie en gas.
Terwijl Duitse economen mogelijkheden voor zo'n sanctie zien, stribbelt de Duitse industrie heftig tegen. Zonder Russisch gas gaan we een economisch armageddon tegemoet, waarschuwde bijvoorbeeld topman Martin Brudermüller van chemieureus BASF (lees het verhaal van FD-correspondent Gerben van der Marel).
Maar het kan altijd nog erger, zo blijkt uit een zondag verschenen notitie van de aan de Duitse werkgevers gelieerde denktank IW. Rusland is voor Duitse bedrijven een cruciale leverancier van nikkel, chroom, palladium en cadmium, zo licht de organisatie toe. Zo'n 40% van het nikkel dat Duitsland in 2019 importeerde, kwam uit Rusland. Voor palladium is dat 25%, voor chroom 20% en voor cadmium 14%.
Op zich is Indonesië ook een grote producent van nikkel, om niet te zeggen dat Jakarta de grootste producent ter wereld is. De Indonesiërs kunnen een eventueel gat dat Rusland laat ontstaan best simpel oplossen. Maar hier stuiten we op het probleem dat Indonesië de afgelopen jaren de export van nikkel aan banden heeft gelegd. Het land wil zelf een nikkelindustrie opzetten.
De EU heeft vanwege de Indonesische exportrestricties sinds 2021 een klacht tegen Indonesië lopen bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Pas eind van dit jaar ligt er een uitspraak, zo is de verwachting, en wat die is, weet niemand. Ondertussen is de nikkelmarkt ernstig volatiel (lees het verhaal van FD-redacteur Jeroen Groot).
Wat is wijsheid? Meer internationale handelsverdragen sluiten, zeggen de IW-onderzoekers. Tracht nog eens het handelsverdrag Ceta met Canada verder te brengen, en haal TTIP (met de VS) uit de ijskast, suggereren ze. Zeker in de Nederlandse politiek zal dat geluid niet goed vallen.
2. Orbán wint, en de Poolse regering toch ook een beetje
Veel critici van de autoritaire Hongaarse premier Viktor Orbán beleefden zondagavond een beroerde avond. De 'Viktator' wist ondanks de verwachting dat de oppositie hem het leven zuur zou maken toch relatief eenvoudig zijn tweederdemeerderheid in het parlement te behouden. Logisch in één land waar Orbáns Fidesz-partij zo'n dominantie in de media heeft, vonden sommige analisten.
Niet alleen de veteranen onder de Orbán-tegenstanders hoopten op electorale schade van de premier. Bijvoorbeeld Orbáns fans in Polen, vroeger veelal te vinden bij de regeringspartij PiS, waren nu niet bijster enthousiast over het vooruitzicht dat Fidesz zou winnen.
Dat is ook begrijpelijk: terwijl Polen vooraan staat in de steun aan Oekraïne en kritiek op Moskou, bleef de Hongaarse premier wars van wapenleveranties aan Oekraïne en bleef hij hameren op het Hongaarse belang in de oorlog. Dat is: zo min mogelijk mee bemoeien.
Polen zegde om deze reden onlangs de reguliere viering van de Pools-Hongaarse vriendschap af. De Visegrad-landen (naast Polen en Hongarije ook Slowakije en Tsjechië), die doorgaans zeggen dat ze samen een tegenwicht willen vormen tegen de Frans-Duitse dominantie in de EU, hebben hun gezamenlijk beraad vooralsnog opgeschort vanwege frictie over Orbán.
Maar hoe lang blijft dat zo? Jaroslaw Kaczynski, de leider van de PiS in Polen, zei zondag tegen de Poolse radio dat hij niet gelukkig is met Orbáns stellingname. 'Maar we zullen na de verkiezingen zien', zei hij.
Minister van justitie Zbigniew Ziobro, een havik in de Poolse regering, stak zijn voorkeur voor de uitslag in Boedapest evenwel niet onder stoelen of banken. Hij zei te duimen voor Fidesz, want de oppositie in Hongarije is schuldig aan de Hongaarse afhankelijkheid van Russische olie en gas, wist hij.
Maar of Kaczynski op langere termijn blij is met Orbán, is de vraag. In een gesprek met Die Welt zei de Poolse politicus afgelopen weekend 50.000 extra Amerikaanse militairen in Europa te willen zien; hij denkt met name aan de Baltische staten en Polen. Verder wil Kaczynski een vredesmissie van de Navo in Oekraïne, en acht hij de stationering van Amerikaanse kernwapens op Pools grondgebied bespreekbaar.
Dat zijn allemaal zaken waarvan Viktor Orbán, die zondag nog eens benadrukte dat hij er louter voor het Hongaarse belang is, moet gruwen.
3. Zidane wijst rechterspits de deur
Een potje voetballen, wie kan daar tegen zijn? En dus meldde Éric Zemmour, de radicaal-rechtse kandidaat bij de Franse presidentsverkiezingen, zich zaterdag in witte kousen en blauwe korte broek in Aix-en-Provence om een wedstrijd vijf tegen vijf te spelen. Zijn team had à raison van €320 twee veldjes voor twee uur gereserveerd bij een voetbalclubcomplex van Zinedine Zidane, de bekende Franse voetballer met Algerijnse wortels. Dit zonder de naam Zemmour te noemen.
Maar van voetballen kwam het amper. Toen de leiding van het voetbalcomplex doorkreeg wie er een balletje wilde gaan trappen, greep ze in. Nouredinne Zidane, broer van, wees Zemmour de deur. De politicus, bekend om zijn harde uitspraken over moslims, reageerde slechts kort op de gang van zaken: 'Je ziet dat er in Frankrijk niet alleen rechteloze zones zijn, maar ook voetballoze zones.'
Nouredinne Zidane verdedigde zijn besluit door te zeggen dat het voetbalbedrijf niet geassocieerd wenst te worden met extreemrechts. Ook zei hij dat hij niet zat te wachten op media-aandacht. Zemmour bracht behalve voetballers ook cameraploegen mee naar Aix-en-Province. Eerder op de dag had de radicaal-rechtse kandidaat ruzie gemaakt op een vlooienmarkt in Marseille.
Europamania in je mailbox?
Wil je deze Europa-nieuwsbrief elke week per mail ontvangen? Schrijf je dan hier in. En hier zijn eerdere afleveringen.
Waar moeten we deze week op letten?
• De ministers van financiën van de eurolanden spreken elkaar maandag in Luxemburg. Zoals gebruikelijk volgt op dinsdag het beraad van alle EU-ministers van financiën. Op hun agenda staan de economische schade door de oorlog in Oekraïne, de winstbelasting en, geloof het of niet, Nederland en Spanje lanceren een voorstel voor soepeler begrotingsregels.
• De Brusselse denktank EPC buigt zich dinsdag over de nieuwe duurzaamheidseisen die de Europese Commissie wil stellen aan producten. Ook CEPS biedt een webinar hierover aan, maar dan vrijdag. Lees ook het artikel van FD-correspondent Mathijs Schiffers.
• De ministers van buitenlandse zaken van de Navo-landen overleggen woensdag en donderdag. Uiteraard gaat het over Oekraïne en Rusland.
• De EU-regels voor compensatie bij vertraagde vliegreizen blijven een eeuwige bron van vreugde voor passagiers, juristen en de journalistiek, maar niet voor de vervoerders. Donderdag spreekt het Hof van Justitie van de EU zich uit over de vraag of de regels ook gelden voor vertraging in de VS.
• De EU-ministers van landbouw overleggen donderdag. Ze hebben het onder meer over vaccins tegen de vogelgriep.
• Zondag gaan de Fransen naar de stembus om een nieuwe president te kiezen. De tweede ronde volgt op 24 april. Luister woensdag ter voorbereiding naar dit webinar bij het Institut Jacques Delors.
Meer lezen (en luisteren)?
'Representatief' Een vrouw, CDU-kopstuk Angela Merkel, leidde Duitsland langdurig. Annegret Kramp-Karrenbauer, haar beoogde opvolger, crashte. En nu is de leiding van de CDU volledig mannelijk.
Noorderlicht Hoe zit het nu met Finland en het lidmaatschap van de Navo? Bekijk dit handige draadje. En het debat in Zweden over de Navo blijft in volle gang.
Wisseling Pablo Casado crashte als leider van de Spaanse conservatieve partij PP. Zijn opvolger is Alberto Nuñez Feijóo. Sommige Spaanse media denken dat Galicië en Andalusië met de nieuwe man een sterkere greep op de PP krijgen.
Soms zit het mee Goed economisch nieuws is in Noord-Frankrijk doorgaans dun gezaaid. Maar mede dankzij president Macron trok de regio toch forse investeringen aan, noteert zakenkrant De Tijd, met name in batterijfabrieken voor elektrische auto's.
Onontkoombaar Wie Rusland economisch wil treffen, moet zelf bereid zijn pijn te lijden, analyseert topeconoom Jean Pisani-Ferry.
FD Europamania wordt geschreven door Han Dirk Hekking.Volg ook de FD-Brusselaars Ria Cats en Mathijs Schiffers. Heb je opmerkingen of nieuws? Laat het weten via feedback@fd.nl.
