Vooruitblikkend en verdiepend: dit is de wekelijkse dosis Europamania — alles wat je moet weten over ontwikkelingen in Europa. In deze editie: Spanje telt meerdere Sywerts, tekort aan Duitse wijsheid en Italiaanse gasdiplomatie.

1. Spanje heeft twee Sywerts

De ingrediënten klinken bekend: een pandemie, gebrek aan mondkapjes, ondernemer die het wil oplossen en vervolgens een politicus in de problemen. Spanje weet er sinds vorige week ook alles van. Twee vrienden staan terecht in een Sywertachtige zaak met nog wat extra elementen.

In de begindagen van de coronapandemie worstelde de gemeente Madrid, net als andere overheden, met het vinden van genoeg medisch materiaal. Het waren chaotische dagen, waarin Madrid een overdekte ijsbaan zelfs tot mortuarium moest ombouwen omdat de gemeente de doden niet snel genoeg kon begraven.

Twee ondernemers wierpen zich op als redders: Luis Medina, de broer van de hertog van Feria, en zijn vriend Alberto Luceño. Ze boden aan snel mondkapjes, testen en handschoenen te leveren. De gemeente Madrid betaalde zonder het te weten tussen de 60% en 80% commissie voor de producten, wat het duo een exorbitante €6 mln aan verdiensten opleverde

De neef van de Madrileense burgemeester José Luis Martínez-Almeida hielp bij de transactie. ‘Ik had geen idee’, verdedigde de burgemeester zich donderdag tijdens een persconferentie.

De problemen stapelen zich voor hem op, want zijn naam komt ook voor in het onderzoek naar het bespioneren van de Madrileense regioleider Isabel Díaz Ayuso. Dat schandaal leidde tot het opstappen van Pablo Casado als leider van de conservatieve Partido Popular (PP). Overigens is Ayuso ook zelf in het nauw gekomen door een mondkapjesdeal van haar broer met de regio Madrid.

Medina en Luceño lieten het breed hangen. De laatste spendeerde €60.000 aan een weekje in een hotel in Malaga. Ze kochten onder meer een Ferrari (€355.000), Lamborghini (€300.000), horloges, een jacht en een villa van meer dan een miljoen euro.

Het duo staat nu in Madrid terecht voor fraude, vervalsen van documenten en witwassen. Luceño lijkt het meesterbrein te zijn in de fraude. Hij leidde de gemeente om de tuin over de inkoopprijs en incasseerde ook het grootste deel van de opbrengst, zo’n €5 mln. Justitie probeert beslag te leggen op de auto’s en andere bezittingen.

Voor de gemeente Madrid is het een pijnlijke zaak geworden. Het achteraf gezien veel te dure materiaal bleek namelijk al eerder grotendeels ondeugdelijk te zijn.

2. Wijze Duitsers raken op

Tot de eerbiedwaardige economische instituties van Duitsland behoort naast de Bundesbank ook de Sachverständigenrat für Wirtschaft, wat populair ook wel aangeduid als de Vijf Wijzen. Dit is een groep van vijf topeconomen die de regering adviseert over economisch beleid.

Nu is er in de economie geen absolute waarheid, heb je linkse en rechtse economen, en bemoeit de politiek zich graag met benoemingen. Zo ook bij de Sachverständigenrat. Februari 2021 leidde dat ertoe dat Olaf Scholz, nu bondskanselier maar toen nog minister van financiën, een derde termijn voor de liberale econoom Lars Feld blokkeerde (lees het verhaal van FD-correspondent Gerben van der Marel).

Feld dacht destijds dat hij na de verkiezingen wel zou kunnen terugkeren, maar zijn politieke steunpilaren bij CDU/CSU verloren de stembusstrijd. De Vijf Wijzen waren sinds Felds vertrek met zijn viertjes, en ook zonder voorzitter. Met Felds opvolging wilde het niet opschieten.

Zelf maakte Feld, persona non grata bij Scholz, een verrassende entree elders: hij trad aan als economisch adviseur van Christian Lindner, de opvolger van Scholz als minister van financiën. Maar met zijn collega-Wijzen ging het bergafwaarts. Ze kwamen in november vorig jaar met twee opinies, een rekkelijke en een precieze, over hoe Duitsland met zijn eigen en de Europese begrotingsregels moet omspringen.

En sinds zaterdag zijn de Wijzen nog maar met zijn drietjes. Volker Wieland, eveneens van conservatieve snit, stapt één jaar voor het einde van zijn termijn op. In een gesprek met de FAZ hield Wieland staande dat de Sachverständigenrat niet achterhaald is. Het buitenland is jaloers op onze onafhankelijke positie, zei hij. Wel zou het helpen als Duitse ministeries wat meer denktanks met economische expertise krijgen, aldus Wieland.

Duitse commentatoren vinden dat de regeringscoalitie van Scholz nu een probleem heeft. Sommigen geven de SPD de schuld. Maar Wieland houdt zich verre van kritiek op de politiek. Wijze zijn is mooi, maar het is ook mooi om weer met de economische wetenschap bezig te zijn, en ook tijd te hebben voor je naasten: 'Je moet weggaan op het hoogtepunt.'

3. Italiaanse gasdiplomatie bereikt Algerije

Spanje trapte met zijn nieuwe vriendschap met Marokko onlangs het gasrijke Algerije op de tenen, maar andere EU-lidstaten bewieroken de regering in Algiers. De Italiaanse premier Mario Draghi en zijn minister van buitenlandse zaken Luigi di Maio reizen maandag naar de Algerijnse hoofdstad om extra gas te kopen.

Di Maio bezocht de afgelopen anderhalve maand Qatar, Angola, Mozambique, Congo-Brazzaville en Azerbeidzjan om over hogere energieleveranties te spreken. Italië is voor een belangrijk deel van zijn gas afhankelijk van Rusland. Dat leverde vorig jaar 29 miljard kubieke meter gas, en was daarmee de grootste leverancier. Algerije leverde 21 miljard kubieke meter.

Rome en Algiers hopen een deal te tekenen waarmee de Algerijnen tot 50% meer gaan leveren; Italiaanse media hebben het over 9 miljard kubieke meter extra via de Transmed-gaspijp. In ruil wil Italië Algerije helpen bij het ontwikkelen van hernieuwbare energiebronnen, en investeert het Italiaanse olieconcern ENI met het Algerijnse staatsconcern Sonatrach in het Noord-Afrikaanse land.

Algerije zelf hoopt ook als doorvoerland van Nigeriaans gas naar Europa te kunnen fungeren. Maar de aanleg van infrastructuur daarvoor is op zijn zachtst gezegd 'uitdagend'. Vorige week bleek dat Algerije en Rusland eind dit jaar een gezamenlijke oefening met Rusland in Zuid-Algerije op de agenda hebben staan. Dit in de strijd tegen islamistische terroristen. In Mali, Algerijes zuidelijke buur, zijn al Russische huurlingen actief.

Europamania in je mailbox?

Wil je deze Europa-nieuwsbrief elke week per mail ontvangen? Schrijf je dan hier in. En hier zijn eerdere afleveringen.

Waar moeten we deze week op letten?

• De Oostenrijkse kanselier Karl Nehammer reist maandag naar Moskou om te overleggen met de Russische president Vladimir Poetin over de oorlog in Oekraïne. Hij zal zich in dat gesprek niet 'moreel neutraal' opstellen, beloofde hij zondag.

• De EU-ministers van buitenlandse zaken spreken elkaar maandag. Over Oekraïne, dat zal niemand verbazen, maar ook over de Europese tegenhanger van de Chinese Zijderoutepolitiek.

• De conferentie over de toekomst van Europa komt dinsdag aan de orde bij het beraad van de EU-ministers van Europese zaken. Lees om het geheugen op te frissen dit verhaal van FD-Brusselaar Mathijs Schiffers.

• Hoe staat Azië eigenlijk in de discussie over Russisch gas? Luister dinsdag mee bij dit webinar van de Brusselse denktank CEPS. De collega's van denktank EPC gaan eveneens dinsdag in op de rol die Turkije speelt richting Rusland en Oekraïne.

• Denktank Bruegel belicht woensdag de verschillen in digitaal beleid tussen de VS, de EU en Azië. Lees ter voorbereiding ook dit verhaal. In het Institut Jacques Delors ligt de vraag op tafel welke gevolgen de oorlog in Oekraïne heeft voor de Europese landbouw.

Meer lezen?

Zoals voorspeldEmmanuel Macron en Marine Le Pen eindigden conform de verwachting zondag als één en twee in de eerste ronde van de Franse presidentsverkiezingen. Bij de tweede ronde, op 24 april, is bekend of Frankrijk een enorme ruk naar eurokritisch rechts maakt, of niet. Macron haalde de meeste stemmen bij de gepensioneerden en leidinggevend personeel, Le Pen bij werknemers.

Zondebok Is de enorme inflatie alleen de schuld van Poetin? Daniel Gros van denktank CEPS analyseert en vindt van niet.

Waarschuwing Ook al eist de oorlog in Oekraïne de aandacht op, Brussel moet niet verslappen in de strijd voor de rechtsstaat, vindt denktank CER.

Waarschuwing II Viktor Orbán won de verkiezingen in Hongarije, en flink ook. Dat was niet voor het laatst, geeft deze analyse aan.

Zeepbel De lonen voor vakspecialisten in Duitsland zijn extreem gestegen, meldt zakenkrant Handelsblatt. Dat kan niet goed gaan.

FD Europamania wordt geschreven door Han Dirk Hekking, met in deze editie assistentie van Jasper Houtman.Volg ook de FD-Brusselaars Ria Cats en Mathijs Schiffers. Heb je opmerkingen of nieuws? Laat het weten via feedback@fd.nl.