Vooruitblikkend en verdiepend: dit is de wekelijkse dosis Europamania — alles wat je moet weten over ontwikkelingen in Europa. In deze editie: Emmanuel Macron omarmt het polderen, Servische buren jennen Lavrov en een Houdini-act in Londen.

1. Macron wil na de verkiezingen polderen...

Of Emmanuel Macrons politieke alliantie na de verkiezingen van aanstaande zondag en 19 juni een meerderheid in het Franse parlement heeft, is niet helemaal zeker. Volgens peilingen maakt Jean-Luc Mélenchon van de radicaal-linkse partij La France Insoumise (LFI) het de president best lastig. Misschien haalt Macron door de opkomst van Mélenchons 'Nupes'-blok van LFI, socialisten, groenen en communisten geen meerderheid in de volksvertegenwoordiging.

Aan de rechterzijde probeert Marine Le Pen van Rassemblement National een beter resultaat te halen dan in 2017. Dat gaat vast lukken, want toen scoorde ze niet meer dan acht zetels. Nu staat ze er dankzij het inzakken van de conservatieve Les Républicains beter voor.

Maar Mélenchon gaat volgens een peiling van enquêteur Ifop Fiducial echt klimmen, van 17 zetels in 2017 tot misschien tussen de 170 en 205 zetels. Macron (in 2017 350 zetels) schommelt nu tussen de 275 en 310 zitjes. Voor een meerderheid heeft de president 289 zetels nodig.

In de campagne gaat het er hard aan toe, maar dat is normaal. Eén nieuw plan van Macron trekt de aandacht: hij wil na de verkiezingen een 'National Raad voor Herstichting' (CNR) instellen. Die zal bestaan uit vertegenwoordigers van non-gouvernmentele organisaties, burgers, regionale politici plus ondernemers en werknemers.

Dit nieuwe overlegorgaan moet met voorzetten komen voor gelijkere kansen op de arbeidsmarkt, volledige werkgelegenheid, onafhankelijkheid (hier doelt de president op zijn stokpaardje van 'strategische autonomie', die de EU minder afhankelijk moet maken van de VS en China), klimaatneutraliteit en democratische vernieuwing.

... maar de oppositie lust hem rauw

Een breed overleg met mensen uit alle geledingen van de samenleving: Macron hakte vaker met dat bijltje. Zie Le Grand Débat dat hij begon na de protesten van de Gele Hesjes. De exercitie was ruim, de conclusies omvangrijk en de kritiek verstomde deels.

Dat is nu niet het geval. Weinig verrassend, gezien de verkiezingscampagne, maar het hoongelach uit de politiek is wel heel erg hard. Jean-Luc Mélenchon zegt dat Macron de CNR instelt omdat 'hij zelf geen enkel idee heeft wat hij moet voorstellen'.

Wat ook tot ergernis leidt: Frankrijk had al een keer een CNR: de Conseil National de la Résistance, de in 1943 opgerichte nationale Franse verzetsorganisatie. Geconfronteerd met de vraag waarom hij zijn nieuwe instantie dezelfde afkorting geeft, zei het staatshoofd dat 'de omstandigheden vergelijkbaar zijn'. En hij wees op de oorlog in Oekraïne.

Andere critici stellen dat Macron met zijn raad wil afleiden van zijn plan om de pensioenleeftijd te verhogen tot 65. Links wil juist verlaging naar 60, van de huidige 63 jaar. Maar van verhullen is geen sprake: in het interview waarin hij ook zijn CNR-plan noemde, licht Macron zijn pensioenplan uitgebreid toe. Hij wil volgend jaar zomer knopen hebben doorgehakt.

2. Belgrado legt de rode loper uit voor Lavrov. Voor niets

Zou hij komen, of toch niet? De Russische minister van buitenlandse zaken Sergej Lavrov wilde zich vandaag melden in de Servische hoofdstad Belgrado, voor overleg met de regering van president Aleksandar Vucic. Het bezoek is pikant: Lavrov is persona non grata in de meeste Europese hoofdsteden. Maar dat ligt anders in Belgrado.

Is dat verrassend? EU-kandidaat-lidstaat Servië wilde niet meedoen aan westerse sancties tegen Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne. President Vucic legde donderdag bij een bijeenkomst van de Slowaakse denktank Globsec uit dat zijn regering daarmee niet meer dan de wens van een grote meerderheid van de Serviërs uitvoert.

Vucic, die vorige week zondag bij een telefoontje met zijn Russische collega Vladimir Poetin een nieuwe gasdeal met Rusland sloot, zei daarbij ook niet in sancties te geloven. Hij wees er op dat Servië in het conflict over Kosovo, dat zich in 2008 onafhankelijk van Servië verklaarde, altijd steun heeft gehad van Rusland en China.

Dus als Lavrov zich in Belgrado zou melden, zou dat leiden tot ergernis in de EU, maar is zijn bezoek uit Servisch perspectief niet zo gek. De vraag de afgelopen dagen was alleen of Poetins buitenlandchef Belgrado wel kon bereiken. Zondag bleek dat Noord-Macedonië, Bulgarije en Montenegro Lavrov niet toestaan van hun luchtruim gebruik te maken.

De kwestie is inmiddels Chefsache, zei premier Ana Brnabic zondag. President Vucic probeerde zelf de kwestie op te lossen. 'Ongelooflijk dat een president zich met de logistiek van een bezoek van een minister van buitenlandse zaken moet bemoeien', zei Brnabic.

Vucic faalde. Het luchtruim bij de buren bleef potdicht. Lavrov bleef thuis.

3. Johnson moet weer Houdini spelen

Dat sommige Conservatieve Lagerhuisleden de capriolen van premier Boris Johnson zat zijn, is geen nieuws (lees ter opfrissing het verhaal van FD-correspondent Joost Dobber). Maar afgelopen weekeinde kwam aan het licht dat de weerzin groot genoeg was om conform de interne regels een vertrouwensstemming te houden. Die was voorzien voor woensdag, maar heeft nu maandagavond plaats.

Volgens de regels moeten 54 parlementariërs om de stemming hebben gevraagd. Die drempel is gehaald. Om aan te blijven, heeft Johnson de steun van 180 Conservatieve Lagerhuisleden nodig. Als hem dat lukt - en de regering denkt dat dat zo is - kan gedurende een jaar niemand zijn positie ter discussie stellen. Als Johnson verliest, is het tijd voor een nieuwe premier.

Europamania in je mailbox?

Wil je deze Europa-nieuwsbrief elke week per mail ontvangen? Schrijf je dan hier in. En hier zijn eerdere afleveringen.

Waar moeten we deze week op letten?

• Denktank EPC biedt dinsdageen debat over de circulaire economie, in een tijd van schaarse grondstoffen geen onbelangrijk onderwerp.

• Woensdag is een belangrijke dag in het Europees Parlement. De volksvertegenwoordiging stemt plenair over een scala aan klimaatvoorstellen, zoals de CO2-grensbelasting, aanpassing van het emissiehandelssysteem en strengere emissie-eisen voor auto's.

• 'Eigen middelen': zeg dat bij het ministerie van Financiën en ze krijgen subiet uitslag. Het gaat om meer eigen inkomsten voor de EU, om bijvoorbeeld deels het coronaherstelplan te dekken. Maar in Den Haag willen ze dat niet. Het Institut Delors gaat woensdagop het thema in.

• Het Hof van Justitie spreekt zich donderdag uit over een zaak die over de praktische gevolgen van brexit gaat. Die gaat over het actieve en passieve kiesrecht van Britten die in Frankrijk wonen, en vroeger mochten stemmen bij lokale verkiezingen.

• Klaus Regling, de vertrekkende directeur van het euronoodfonds ESM, spreekt donderdag bij de Brusselse denktank Bruegel over zijn ervaringen.

• De EU-ministers van economische zaken zijn donderdag en vrijdag bijeen. Ze hebben het onder meer over de nieuwe Europese chipstrategie en over modernisering van de Europese regels voor consumentenkrediet.

Meer lezen (en luisteren)?

Capitulatie Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen drukte goedkeuring van het Poolse coronaherstelplan door, ondanks de inbreuk op de rechtsstaat door Warschau. Lees hier de mening van Verfassungsblog, en een andere reactie op die site.

Evaluatie Volgens sommige analisten treedt de EU bij de oorlog in Oekraïne behoorlijk eensgezind, alle recente hobbels rond sanctiepakketten ten spijt. Dit is wat onderzoekers van denktank Ceps vinden.

Actueel De Tsjechische schrijver Karel Capek publiceerde in 1936 De oorlog met de salamanders, een werk over totalitarisme en exploitatie. Nu staat Capeks boek (met een dubieuze rol voor een Nederlandse kapitein) centraal in een zesdelig Amerikaans hoorspel. De makers zien in zijn werk veel raakvlakken met de wereld van nu (Oekraïne).

'Nuttige idioten' Copasir, een commissie van het Italiaanse parlement voor 'de veiligheid van de Republiek', doet onderzoek naar Russische beïnvloeding via de media. De Corriere della Sera bracht zondag al een stuk over Italiaanse verspreiders van Russische desinformatie.

Strategisch De Nederlandse chipmachinemaker ASML kondigde vorige week een investering van $200 mln in de VS aan, in aanwezigheid van de Amerikaanse staatssecretaris van handel Don Graves. Is Europa met haar nieuwe chipbeleid op de goede weg? Waak voor protectionisme, zeggen analisten van Bruegel. Dit vindt ASML zelf.

FD Europamania wordt geschreven door Han Dirk Hekking.Volg ook de FD-Brusselaars Ria Cats en Mathijs Schiffers. Heb je opmerkingen of nieuws? Laat het weten via feedback@fd.nl.