Vooruitblikkend en verdiepend: dit is de wekelijkse dosis Europamania — alles wat je moet weten over de ontwikkelingen in Europa. In deze editie: Zwitsers krijgen een aanbod dat ze mogelijk weigeren, Hongaarse diplomatie in Stockholm en christendemocratisch tumult.

1. Bitte doch! Aber nein...

Zwitserland heeft zich sinds de oorlog in Oekraïne regelmatig verzet tegen de export van wapentuig. Dat is conform de neutraliteit die het land zegt te omarmen. De regering in Bern nam wel de EU-sancties jegens Rusland over (en dat meermaals) maar critici vinden dat de implementatie daarvan enthousiaster mag.

Nu ligt er een nieuwe kwestie op tafel. Duitsland heeft Zwitserland gevraagd Leopard 2-tanks die het land ongebruikt in een opslag heeft staan over te doen aan de Duitse fabrikant Rheinmetall. Die kan de voertuigen dan opknappen en aan landen geven die de eigen Leopard 2-tanks aan Oekraïne hebben beloofd. Deze constructie omzeilt het Zwitserse bezwaar tegen het direct leveren van wapentuig aan de strijdende partijen in Oekraïne.

Volgens Zwitserse media heeft Zwitserland 96 Leopard 2-tanks in de 'mottenballen' staan. Het Zwitserse ministerie van defensie is niet principieel tegen het afstaan van tanks.

Maar Thierry Burkart, de president van de Zwitserse liberale partij FDP, vindt dat de regering eerst moet checken hoeveel tanks Zwitserland zelf nog moet opknappen om de gevechtskracht van zijn leger te versterken. Het FDP-parlementslid Maja Riniker had juist eerder gesuggereerd om dertig Leopard 2-tanks aan Duitsland terug te geven.

De conservatieve SVP, dat meer dan een kwart van de zetels in het parlement heeft, keert zich tegen leveranties van overtollige tanks. Die zijn ooit conform afspraken met Rheinmetall 'made in Thun', gemaakt in Zwitserland dus.

En zo doet het verzoek van de Duitse buren de discussie in Bern over de Zwitserse neutraliteit verder oplaaien. Tijd dat Zwitserland kleur bekent, vinden sommigen. De wapenindustrie vindt dat ook.

2. Hongaren stribbelen tegen bij Navo

Finland en Zweden willen graag toetreden tot de Navo, maar nog altijd hebben twee lidstaten van het militaire bondgenootschap daar niet mee ingestemd: Turkije en Hongarije. Waarnemers gaan ervan uit dat het eerste land pas na de parlementsverkiezingen van mei flexibeler wordt over de Fins-Zweedse Navo-kandidatuur (als die stembusstrijd doorgaat - de rampzalige aardbeving van begin februari kan nog tot uitstel leiden).

Wat Hongarije betreft: premier Viktor Orbán zei vorig najaar dat het Hongaarse parlement zich in januari over de kwestie zou gaan buigen. Orbán is persoonlijk voor toetreding, zei hij vorig jaar. En als de Hongaarse premier iets steunt, dan schaart zijn partij Fidesz zich doorgaans sneller dan haar schaduw achter de minister-president.

Maar nu laat Orbáns absolute controle over Fidesz kennelijk te wensen over, want het parlement wil maar niet stemmen over de kwestie. Vorige week zou het zover zijn, maar nu is er weer uitstel tot 20 maart. Een Hongaarse parlementaire delegatie gaat dinsdag en woensdag een kijkje nemen in Stockholm en Helsinki, om te kijken wat voor potentieel Navo-vlees de Hongaren eigenlijk in de kuip hebben.

Op de achtergrond speelt mee dat Hongarije al maandenlang ploetert om EU-subsidies los te praten bij de Europese Commissie. Die heeft Brussel bevroren omdat Boedapest onder meer nog te weinig hervormingen doorvoerde voor een betere aanpak van corruptie met EU-fondsen. Ook meent de Commissie dat Hongarije tekortschiet bij de bescherming van rechten van minderheden en bij het verzekeren van de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht.

Zweden en Finland behoren tot de EU-lidstaten die de regering-Orbán in het verleden meermaals flink hebben bekritiseerd om haar koers. Nu de Zweden en Finnen Hongarije nodig hebben voor toetreding tot de Navo, herinnert Boedapest zich de geuite kritiek graag.

'Hoe kan een land een gunst van ons verwachten, als zijn politici voortdurend en bij herhaling leugens over ons verspreiden?' vroeg de Hongaarse minister van buitenlandse zaken Péter Szijjártó zich vorige week publiekelijk af. 'Hoe kunnen die landen snelle en eerlijke besluiten verwachten als we steeds horen dat Hongarije geen democratie is, de mensenrechten niet respecteert...' En zo ging hij nog even door.

De Hongaarse parlementsvoorzitter László Kövér deed zaterdag ook nog een duit in het zakje. De Zweedse en Finse politici hebben de afgelopen jaren de Hongaarse nationale belangen geschaad, brieste hij. De Navo krijgt er door Finse toetreding een grens van 1340 kilometer met Rusland bij, waarschuwde hij.

3. Manfred Weber raakt gunfactortje kwijt

Manfred Weber is de chef van de christendemocratische EVP-fractie in het Europees Parlement. In die hoedanigheid speelt hij een vooraanstaande rol in de Brusselse dan wel Straatsburgse politieke arena, en reist hij de EU af voor overleg met geestverwanten.

Maar in Duitsland was de gunfactor voor de Beier Weber relatief beperkt, en de laatste tijd gaat het verder bergafwaarts, zo blijkt uit berichten van de Duitse media. Zo ontstond er kortgeleden rumoer bij de Duitse christendemocraten over het inkomen dat Weber als politicus en chef van de EVP-fractie geniet. Los van zijn parlementaire inkomen en de toeslagen die daarbij horen, toucheert Weber ook nog eens €9000 per maand omdat hij de fractie leidt.

Zijn maandinkomen beloopt daarmee €25.000. Weber zelf zegt dat de EVP de loonafspraken heeft geaccordeerd, en dat hij niet meer krijgt dan EVP-voormannen voor hem. Maar toen Duitse media bij EVP'ers voor verificatie van die uitlating aanklopten, kregen ze geen bevestiging te horen.

En er is meer. Weber, die in 2019 christendemocratisch boegbeeld of 'Spitzenkandidat' bij de Europese verkiezingen was, schuift nu de huidige parlementsvoorzitter Roberta Metsola naar voren voor dezelfde functie. Maar dat is verkeerd gevallen bij CDU-leider Friedrich Merz, die vindt dat Webers manoeuvres de mogelijke kandidatuur van Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen als Spitzenkandidat schaden.

Europamania in je mailbox?

Wil je deze Europanieuwsbrief elke week per mail ontvangen? Schrijf je dan hier in. En hier zijn eerdere afleveringen.

Waar moeten we deze week op letten?

• De EU-lidstaten zouden dinsdag de besluitvorming rond het verbod per 2035 op auto's met een verbrandingsmotor afronden. Maar het onderwerp is van de agenda afgevoerd, wegens Duitse verdeeldheid.

• De EU-ministers van defensie treffen elkaar dinsdag en woensdag bij een informele bijeenkomst in Zweden. De oorlog in Oekraïne is hun belangrijkste gespreksonderwerp.

• Woensdag is het Internationale Vrouwendag. Het Europees Parlement spreekt in dezelfde week over gelijke beloning voor gelijk werk.

• Het Gerecht van de EU spreekt zich woensdag uit in een zaak van Violetta Prigozhina, moeder van Yevgeniy Prigozhin, de baas van het Russische Wagner-huurlingenleger. De EU zette mevrouw Prigozhina op de sanctielijst, en zij verzet zich daartegen.

• Denktank EPC discussieert woensdag over de vraag of de EU genoeg tegenwicht biedt aan de groene industriesubsidies in de Verenigde Staten. Op dezelfde dag bij denktank CEPS een debat over het steunprogramma InvestEU.

• De EU-ministers van justitie en binnenlandse zaken vergaderen donderdag en vrijdag. Ze gaan het zeker hebben over migratie en de regels voor de Schengen-landen. Op dezelfde dagen is er in Zweden een informeel treffen van EU-bewindslieden die verantwoordelijk zijn voor handel.

• Kees Sterk, hoogleraar recht bij de Universiteit van Maastricht, geeft vrijdag zijn inaugurele rede. Die gaat over hoe de rechtsstaat in de EU erbij ligt. Hier te volgen.

Meer lezen en luisteren?

Stralend Vladimir Poetin wees er in de oorlog met Oekraïne een paar keer op dat Rusland nucleaire wapens heeft. Wat is het doel van dat dreigement? Lees de analyse van denktank SWP.

Control 2.0 Vorige week kwamen de Europese Commissie en het Verenigd Koninkrijk een nieuwe deal overeen over de regels die moeten gelden voor Noord-Ierland. Zie hier de weging van brexitspecialist Charles Grant. En nu we toch bezig zijn: dit stuk is ook de moeitewaard, en pak ook het verhaal van FD-correspondent Joost Dobber er even bij.

Waakvlam Europamania belichtte kortgeleden over de Italiaanse gasdiplomatie. Denktank ECFR is daar niet enthousiast over. Lees ook dit artikel over het hetzelfde thema.

IJzerhandel Saab, in de race om samen met Damen Nederland van duikboten te voorzien, lonkt ook naar Finland. Dat heeft nu nog geen duikboten, maar de nieuwe realiteit...

Grieks drama De treinramp bij Larissa doet de politiek in het land op zijn grondvesten schudden. Het was wachten op een ongeluk, blijkt uit deze analyse.

Noodklok De productie van batterijen voor elektrische auto's in de EU krijgt een zware klap als Brussel niets doet tegen het Amerikaanse IRA-steunprogramma, waarschuwt milieuorganisatie T&E.

Europamania wordt geschreven door Han Dirk Hekking. Volg ook de FD-Brusselaars Ria Cats en Mathijs Schiffers. Heb je opmerkingen of nieuws? Laat het weten via feedback@fd.nl.