Rory Stewart is nooit vies geweest van een avontuur. De Britse minister van ontwikkelingssamenwerking trekt begin deze eeuw als twintiger te voet door Afghanistan. Een paar jaar later is hij adjunct-gouverneur van twee provincies in Irak, waar hij moet onderhandelen met ruziënde stammen.

Zijn neteligste onderneming ligt misschien nog voor hem. De nu 46-jarige Stewart heeft zich namelijk kandidaat gesteld voor de opvolging van de Britse premier Theresa May. Als Stewart het wordt, kan hij zich vast gaan bijten in een dossier waar zijn twee voorgangers over gestruikeld zijn: de brexit.

Niet dat zijn kansen hoog worden ingeschat. Er zijn nog tien andere kandidaten en in veel polls staat Stewart onderaan. Maar hij onderscheidt zich door zijn profiel. De meeste van zijn concurrenten praten stoer over een Brits vertrek uit de Europese Unie zonder deal. Dat doet het goed bij de eurosceptische achterban van de Conservative Party. Maar Stewart wil er niets van weten. ‘Het is beschadigend en onnodig en zal voor diepe verdeeldheid zorgen’, zegt hij.

Tegen Brexit

Stewart praat met de directheid en helderheid van een populist, maar dan zonder te miskennen dat sommige problemen te complex zijn voor eenvoudige oplossingen. Hij stemde tegen de brexit tijdens het referendum van drie jaar terug, maar vindt dat de wil van het volk moet worden uitgevoerd en dat een nieuwe volksraadpleging onverstandig is.

Hoe de spionnenzoon de brexitimpasse denkt op te lossen? Hij wil een burgerplatform samenstellen met 500 vertegenwoordigers uit verschillende lagen van de maatschappij. Deze personen zouden betaald moeten worden om zeven dagen per week te werken aan een oplossing waar het Lagerhuis zich wel achter kan scharen.

Aartsbisschop

De aartsbisschop van Canterbury, het hoofd van de Engelse kerk, zou als mediator moeten optreden bij zo'n burgerplatform. ‘Het is belangrijk ons hoofd uit te steken boven het dagelijkse brexitgekibbel en te proberen te bepalen wat het doel op de lange termijn is’, zegt Stewart.

Wat je er ook van vindt: het is weer eens wat anders. En het tekent het karakter van Stewart, de man van het midden die tijdens zijn verblijf in oorlogsgebieden heeft geleerd hoe belangrijk het is om naar alle stromingen te luisteren.

‘Het is belangrijk ons hoofd uit te steken boven het dagelijkse brexitgekibbel en bepalen wat het doel op de lange termijn is.’

Stewart, die twee jonge kinderen heeft, is niet wat zijn cv suggereert te zijn. Net als enkele van zijn prominente partijgenoten ging hij naar de elitaire kostschool Eton, om daarna te gaan studeren in Oxford. Maar als tiener was hij lid van Labour en als student zat hij niet bij de brallerige Bullingdon Club, zoals Boris Johnson en oud-premier David Cameron, maar was hij privédocent van de prinsen Harry en William.

Lawrence of Arabia

Stewart is anders. Vraag een Conservative wie zijn grootste inspiratie is en het antwoord zal in veel gevallen luiden: Winston Churchill. Stewart noemt liever de Britse kolonel Lawrence, beter bekend als Lawrence of Arabia.

Als je hem voor de voeten werpt dat hij met zijn elitaire achtergrond het lastig zal hebben als politicus in een samenleving die juist lijkt te willen afrekenen met het establishment, is zijn antwoord zelfbewust en strijdlustig tegelijk: ‘Ik denk inderdaad niet dat het een voordeel is dat ik een Old Etonian ben. Maar ik denk dat het een probleem is dat te overwinnen valt.’

Stewart zet zich graag af tegen Boris Johnson, de topfavoriet voor het premierschap. Hij zou nooit minister kunnen zijn in een regering onder leiding van de blonde brexiteer en oud-burgemeester van Londen, zo heeft hij al laten weten.

Compromis

Johnsons ideeën over de brexit zijn hem veel te extreem. Stewart zelf is meer van het compromis. De afgelopen maanden heeft hij de brexitdeal van premier Theresa May te vuur en te zwaard verdedigd. Toen hij in begon te zien dat het een kansloze missie werd, steunde hij het voorstel van de pro-Europese partijgenoot Ken Clarke om dan in ieder geval lid te blijven van een douane-unie met de EU. 'Dat was een rode lijn die ik bereid was over te gaan', aldus Stewart.

Maar ook daarvoor bestond geen meerderheid in het Lagerhuis en nu gaat Stewart dus voor zijn eigen kans. Hij weet dat hem met de brexit een Hercules-job wacht, maar laat niet na zijn licht te schijnen over andere kwesties waar hij zich op wil richten als hij premier wordt, het tackelen van klimaatverandering voorop.

‘Vaker de fiets pakken dringt niet alleen de uitstoot van broeikassen terug, maar is ook beter voor het seksleven.’

Volgens Stewart is het klimaat bij uitstek een thema waarmee de oubollige Conservatives de jonge kiezers aan zich kunnen binden. ‘Laat hen weten dat vaker de fiets pakken niet alleen de uitstoot van broeikasgassen terugdringt, maar ook goed is voor hun seksleven. Mannen die veel fietsen hebben het libido van iemand die vijf jaar jonger is.’

Onbevoordeeld

Stewarts documentaire over de moderne geschiedenis van Afghanistan is op Netflix te zien. Met de handen op zijn rug wandelt hij, met zijn dunnen o-benen, door bazaars. Hij presenteert zich als iemand die onbevooroordeeld geïnteresseerd is in andere culturen en meningen.

Momenteel trekt Stewart door Engeland om zijn kandidatuur te promoten en daarbij probeert hij hetzelfde te doen. Met een telefoon opgenomen video’s verschijnen op zijn Twitter-account. ‘Als je me wil ontmoeten of me wil uitdagen, kijk op mijn website waar ik uithang en spreek me aan’, zegt hij op een van de filmpjes, terwijl hij over een perron loopt.

Stewart is en blijft de ultieme outsider in de race om May op te volgen. Maar de man die zich ontwikkelt als de anti-Boris kan enige hoop putten uit de roemrijke historie van de Conservatives. Die historie leert namelijk dat de favoriet voor het leiderschap van de partij het om een of andere mysterieuze reden zelden weet te redden en dat juist de underdog nog weleens als winnaar uit de bus komt.

Voor wat het waard is natuurlijk.