Zorgminister Ernst Kuipers gooit het roer om. Het nieuwe uitgangspunt van de corona-aanpak wordt het openhouden van de samenleving. Daarmee vervalt op termijn ook de generieke steun die gesloten sectoren de afgelopen tijd hielp overeind te blijven.

Na twee jaar pandemie is het duidelijk dat corona nog niet weg is, maar ook dat de huidige aanpak 'niet houdbaar is voor de lange termijn in sociale, economische en maatschappelijke zin', aldus Kuipers in zijn langverwachte Kamerbrief. Daarom stelt het kabinet de doelstellingen van het coronabeleid bij.

Voortaan streeft het kabinet twee 'gelijkwaardige en nevengeschikte' doelen na: sociaal-maatschappelijke en economische continuïteit zal even zwaar wegen als toegang tot de zorg voor iedereen. Die bijstelling is mogelijk nu de bevolking een grote mate van immuniteit heeft opgebouwd en omikron minder ziekmakend is gebleken dan andere varianten van het virus.

Eerder hamerde het kabinet steeds op drie beleidsdoelen: het voorkomen van een zorginfarct, zicht houden op het virus en de bescherming van kwetsbaren. Daar kwam later beperking van de maatschappelijke schade bij.

'Gecalculeerde risico's'

De beleidsverschuiving is tijdens de vorige coronapersconferentie al in gang gezet met het besluit 'gecalculeerde risico's' te nemen in het verder versoepelen van de maatregelen, merkt Kuipers op. De komende tijd zullen de implicaties verder worden uitgewerkt voor de langetermijnstrategie.

Maar 'brand meester' betekent nog niet dat die helemaal is geblust. Kuipers waarschuwt dat er nog nieuwe varianten kunnen opduiken. Maatregelen zullen nog altijd nodig zijn als het virus te snel rondgaat en de druk op de zorg te ver oploopt. Het kabinet gaat in gesprek met gemeenten en sectoren om te komen tot een zo voorspelbaar mogelijke aanpak die tegelijkertijd flexibel genoeg is om het virus de baas te blijven.

In de Tweede Kamer is er groeiende onvrede over de proportionaliteit van sommige maatregelen, zoals het coronatoegangsbewijs. Meerdere partijen keren zich niet alleen tegen de 2G-versie, waarbij niet-gevaccineerden worden uitgesloten van drukbezochte evenementen, maar zetten ook vraagtekens bij de inzet van de coronapas voor gevaccineerde, genezen en geteste mensen. Kuipers doet geen concessies, maar belooft wel bij de inzet van de coronapas 'telkens kritisch en zorgvuldig' af te wegen of het gebruik ervan proportioneel is. Die afweging kan verschillen per sector of activiteit.

Corona 'ondernemersrisico'

Leren leven met het virus op de langere termijn betekent ook dat de huidige generieke steun niet houdbaar is, waarschuwt de minister. In plaats daarvan wordt corona 'goeddeels onderdeel' van het gewone ondernemersrisico. In de gesprekken met sectoren zal het kabinet dan ook nagaan wat ondernemers zelf kunnen doen om activiteiten eerder mogelijk te maken, gebruikmakend van de routekaarten waar sommige sectoren al mee zijn gekomen.

Voor de komende maanden houdt Kuipers er rekening mee dat een nieuwe boostercampagne mogelijk nodig zal zijn, omdat de beschermingsduur van de boostervaccinaties nog niet vaststaat. De Gezondheidsraad komt op zijn verzoek nog deze week met een advies over welke doelgroepen daarvoor in aanmerking zouden moeten komen.

Verder neemt het kabinet het besluitvormingsproces onder de loep. Nu er geen sprake meer is van een crisissituatie, dringt de Tweede Kamer aan op zeggenschap vooraf bij geplande coronaregels. Kuipers zegt de adviseringsstructuur ook op de schop te nemen om recht te doen aan de bredere nieuwe doelstellingen.