Nederlands softwarebouwers met een afdeling in Oekraïne zitten plotseling midden in een oorlogssituatie. Het Amsterdamse leerplatform Studytube zag de evacuatie van zijn Oekraïense programmeurs donderdag mislukken en hoopt nu dat de schuilkelders veilig blijven. In het westen van Oekraïne gaat het werk aan Nederlandse applicaties ondertussen gewoon door.

Homam Karimi, ceo van Studytube, is er kapot van. 'De bus die we besteld hadden stond al bij ons kantoor, maar het lukte niet meer om aan brandstof te komen', vertelt hij. Enkele van zijn vijftig medewerkers in Charkov, in het oosten van Oekraïne, waren toen al met de auto vertrokken. Het merendeel bleef achter. Nu het sinds donderdagavond voor Oekraïense mannen verboden is het land te verlaten, is de kans op vluchten minimaal. En wie het land toch weet te verlaten, kan twaalf jaar gevangenisstraf krijgen, tekende persbureau Reuters vrijdag op.

Schuilkelder

'Sommigen werken al acht jaar bij ons. Elke dag zaten we samen te videobellen', zegt Karimi. En omdat iedereen, vanwege corona, de afgelopen jaren vanuit huis werkte, voelde het ook alsof de afstand tussen Amsterdam en Charkov was weggevallen. 'Ik had niet gedacht dat mensen uit mijn omgeving ooit aan oorlog moeten denken.' Nu gaan er bij het bedrijf linkjes rond met plekken van schuilkelders op Google Maps. 'En we zijn aan het inventariseren welke alternatieve betaalmethoden medewerkers gebruiken.' Want mocht een bankoverschrijving straks niet meer lukken, dan werkt Paypal misschien nog.

Studytube uit Amsterdam is lang niet het enige techbedrijf dat ontwikkelaars in Oekraïne heeft. Het land staat bekend om zijn vaardige programmeurs en dat had de afgelopen jaren aantrekkingskracht op bedrijven. Spellingsapp Grammarly komt er bijvoorbeeld vandaan, schrijft Politico. Cyberbeveiligingsbedrijf Eset en websitemaker Wix hebben er ontwikkelaars.

Cijfers over Nederland heeft NLdigital niet, maar het gaat volgens de brancheorganisatie om 'veel bedrijven'. Zo werkt Ahold Delhaize vanuit Oekraïne aan apps voor Albert Heijn en andere supermarktketens. Levi9, het IT-bedrijf met prins Bernhard als mede-eigenaar, heeft in Kiev een vestiging met ruim driehonderd medewerkers. Beide bedrijven laten weten dat het in veiligheid brengen van medewerkers de hoogste prioriteit heeft, en willen nu niet uitgebreid reageren.

Ontwikkeling vertraagt

Door het wegvallen van collega's kan de ontwikkeling van allerlei in Nederland gebruikte apps en bedrijfssoftware de komende tijd vertraging oplopen. Studytube laat weten alvast te kijken welk werk het de komende tijd kan uitbesteden.

Bij het Nederlandse Zanemoon, dat in West-Oekraïne meerdere vestigingen heeft, ging het werk vrijdag nog gewoon door. Wel werken de zeventig medewerkers nu vanuit huis om bij hun familie te kunnen zijn, vertelt oprichter Antoin Bakelaar. Ook zijn ze alvast een paar maanden vooruitbetaald, voor het geval de bank straks niet meer functioneert.

'We hadden uitweg geboden in onze kantoren in Roemenië en Hongarije. Maar niemand wil het land uit', zegt Bakelaar. Wel zijn bij veel medewerkers families uit Kiev overgekomen. 'Iedereen verplaatst zich door de steden naar het binnenland'.

Aan stoppen denkt niemand bij Zanemoon. 'Met stoppen help je niemand.'