Ze kwam als grote onbekende, maar manifesteerde zich al snel als de meest ambitieuze commissaris die een Nederlandse bank ooit had. Bikkelhard was Olga Zoutendijk ook: ze velde topman Gerrit Zalm. Tot ze haar hand overspeelde. Reconstructie van een jarenlange machtsstrijd bij ABN Amro.
De vraag wordt op gedecideerde toon gesteld: ‘Wat moeten we met Gerrit?’ De commissarissen van ABN Amro kijken opzij in de vergaderzaal op de 22e verdieping van het hoofdkantoor van de bank aan de Zuidas. Het nieuwste lid van het toezichtscollege Olga Zoutendijk, nog geen jaar erbij, wil weten wie topman Gerrit Zalm vervangt als hij onverhoopt uitvalt.
Het lijkt een normale vraag. Oud-minister Zalm is niet meer de jongste, een stevige roker die van een borreltje houdt, en ABN Amro bereidt zich voor op een beursgang. Het is voorjaar 2015, topdrukte op de bank en eerder is ook al sleutelbestuurder Wietze Reehoorn drie maanden uitgevallen. Een hernia. De risicomanager moest liggend vervoerd worden naar bijeenkomsten.
Toch kijkt een aantal commissarissen verstoord, geïrriteerd door de toon waarop Zoutendijk haar vraag stelt. Die is wel heel direct, op het botte af. En de bank heeft met Johan van Hall toch al een competente vice-voorzitter van de raad van bestuur? Volgens een collega-commissaris helpt het bepaald niet dat Zoutendijk - die tegenover het FD ontkent dat ze de vraag überhaupt heeft gesteld - aangeeft zelf wel in te willen springen in geval van nood.
Rvc-voorzitter Rik Baron van Slingelandt knikt Zoutendijk echter vriendelijk toe. Hij is blij met een collega-bankier in een college dat verder bestaat uit ervaren bestuurders als Peter Wakkie (Ahold), Marjan Oudeman (AkzoNobel), Hans de Haan (EY), Bert Meerstadt (NS) en Annemieke Roobeek (Nyenrode). En om eerlijk te zijn vindt hij haar directe aanpak ook wel verfrissend. Zelf heeft de diplomatieke 70-jarige voormalige Rabo-bestuurder daar het karakter en de energie niet voor.
Olga Zoutendijk
ABN Amro
Gerrit Zalm
ex-ABN Amro
Chris Vogelzang
ex-ABN Amro
Michael Enthoven
NLFI
Kees van Dijkhuizen
ABN Amro
Rik van Slingelandt
ex-ABN Amro
Wietze Reehoorn
ex-ABN Amro
Jan Sijbrand
DNB
Helmer Vossers
Ministerie van Financiën
Jeroen Dijsselbloem
ex-minister van Financiën
Een besluit wordt die vergadering niet genomen, maar Olga Louise Zoutendijk (1961) heeft zichzelf op de kaart gezet. In het voorjaar van 2014 is ze als grote onbekende gepresenteerd als commissaris bij ABN Amro. Ze is dan al zo’n vijftien jaar weg uit Nederland. De dochter van VVD-senator en oud-Delta Lloyd-bestuurder Guus Zoutendijk heeft in de jaren tachtig en negentig bij ABN Amro gewerkt, maar veel verder dan een post in New York, een korte periode als souschef in Australië en landenbaas van Portugal reikt haar carrière er niet.
Ongelukkig over haar perspectief bij ABN Amro vertrekt ze enkele jaren later bij de bank. Zij gaat naar Azië om daar haar geluk te beproeven. Bij de lokale Australische bank Westpac en bij de Britse Azië-bank Standard Chartered bereikt ze de subtop.
Ook ABN Amro kent in die periode een wisselvallig bestaan. Terwijl Zoutendijk probeert op te klimmen in de rangen bij Standard Chartered, wordt ABN Amro eerst eind 2007 door een consortium opgekocht en opgeknipt en vervolgens een jaar later gered door de Nederlandse Staat. Vanaf het voorjaar van 2009 moet Gerrit Zalm als bestuursvoorzitter met zijn zes medebestuurders weer een solide bank bouwen van de Nederlandse resten van ABN Amro en Fortis Bank Nederland.
De bank en zijn onwennige eigenaar de Nederlandse Staat willen afrekenen met het verleden. Dat betekent dat er in de top en de raad van commissarissen geen plek meer is voor de krijtstreepbankiers uit De Prooi, het boek van Jeroen Smit over de hoogdravende ambities van de bank onder leiding van Rijkman Groenink. Dat blijkt nog best lastig in een land waar bijna elke bankier met enige kennis en kunde een verleden heeft bij ABN Amro. Managers komen dus van buiten of uit het lagere kader.
Het opent ook de deur voor Olga Zoutendijk.
Als er een plek vrij komt in de raad van commissarissen doordat oud ING-bankier Hessel Lindenbergh met pensioen gaat, dringt baron Van Slingelandt aan op een vervanger met bankiersprofiel. Hij weet van de voorkeur van aandeelhouder Jeroen Dijsselbloem voor vrouwen in de top. Maar de combinatie vrouw, bankiersachtergrond en internationale ervaring is zeldzaam. De mogelijkheden worden nog verder ingeperkt als Den Haag een veto uitspreekt over bankiers uit het recente ABN Amro-verleden. Dat maakt de spoeling heel erg dun voor de recruiters van Russel Reynolds.
Als Zoutendijk in 2013 wordt benaderd, zit ze werkloos thuis, in Sydney. Zoutendijk is in 2011 vertrokken bij Standard Chartered als lid van het mondiale team wholesale banking, het bedrijfsonderdeel dat ondernemingen adviseert. Gedwongen, zo wordt gefluisterd, maar een woordvoerder van Standard Chartered kan of wil niet bevestigen of zij een vertrekvergoeding heeft ontvangen.
Het is voormalig ABN Amro-topman Jan Kalff die een goed woordje voor Zoutendijk doet bij de sollicitatiecommissie en bij NLFI-voorman Michael Enthoven. NL Financial Investments is in 2011 speciaal opgericht voor het beheer van aandelen van genationaliseerde ondernemingen in Nederland. Zoutendijk zat in de jaren tachtig in het buitenland-klasje van Kalff, toen er nog nauwelijks vrouwen voor een expat-baan opteerden. Ze was hem destijds opgevallen als een gedreven vrouw in een door mannen gedomineerde wereld. ‘Ze heeft de drang om bestuursvoorzitter te worden, ik noem dat een gezonde ambitie’, zegt Kalff over haar.
De woorden van de nog altijd zeer gerespecteerde Kalff missen hun uitwerking niet. Zoutendijk wordt in de zomer van 2014 commissaris bij ABN Amro – haar eerste commissariaat - en moet de bank samen met haar collega’s klaarstomen voor een beursgang. Daarna gaat het snel. Als Peter Wakkie in maart 2015 na een ruzie met de overheid over het beloningsbeleid opstapt, is de post van vicevoorzitter vacant. Een belangrijke post. Het is de vertrouwenspersoon voor de hele raad en sparringpartner voor de voorzitter. Vaak is het de plaats voor iemand die lang meeloopt en geen ambitie heeft de baas te worden. Maar kan ook een opstapje zijn naar meer.
Van Slingelandt kiest aanvankelijk voor accountant De Haan, maar een half jaar later is het toch Zoutendijk. Hij wil een signaal afgeven dat overheidsbank ABN Amro eerst en vooral een echte bank is en met de beursgang in zicht in normaal vaarwater komt. Hij vindt De Nederlandsche Bank aan zijn zijde. Diversiteit qua achtergrond is goed, maar vakkennis is onontbeerlijk, vindt ook de toezichthouder. Zeker als de topman geen bankier is zoals bij ABN Amro.
Niet iedere commissaris en bestuurder binnen ABN Amro is gelukkig met de keuze. Gerrit Zalm is zelfs uitgesproken tegen. De viervoudig oud-minister van Financiën stelt Zoutendijks scherpe opvattingen niet op prijs. Zeker niet als ze hem of zijn team op de korrel neemt.
Dat Zoutendijk kennis en ervaring heeft in de bancaire sector staat buiten kijf. Het is de combinatie van haar Angelsaksische ‘opvoeding’ waarin commissarissen een dominante rol spelen en haar karakter die zorgen baart. ‘Ze heeft een aanpak die veel mensen als agressief ervaren', vertelt een direct betrokkene. 'Ze is heel stellig in haar opvattingen en heeft overal een mening over. Ze kan slecht tegen kritiek of tegenspraak.'
Schutspatroon Jan Kalff is verrast. Iemand die zo lang is weggeweest uit Nederland, hier vrijwel niemand kent en nauwelijks ervaring heeft als commissaris al na minder dan een jaar vicevoorzitter maken, is op z’n zachtst gezegd ‘opmerkelijk’.
Bestuur en commissarissen werken intussen onverdroten aan het belangrijke examen van de beursgang. Het is een intensieve periode, waarin commissarissen zo’n vijftig keer bijeenkomen en nauw samenwerken met het bestuur. In november 2015 is de beursnotering een feit. De bank heeft een grote stap gezet in het worden van een gewone bank.
Diezelfde novembermaand heeft Zoutendijk ook een eerste kennismakingsgesprek op het ministerie van Financiën. NLFI-voorman Michael Enthoven is onder de indruk van haar bijdrage als commissaris en samen met Van Slingelandt wil hij haar als de nieuwe voorzitter van de rvc.
Zoutendijk ontmoet die dag de ervaren topambtenaar Wouter Raab. Hij was betrokken bij de nationalisatie van ABN Amro en SNS Reaal. Raab is enthousiast over Zoutendijk. Tenminste niet iemand die deemoedig zegt het een eer te vinden bij De Bank te mogen werken, maar meent dat het kussen er eens flink moet worden opgeschud. Dat vinden ze bij Financiën ook.
Zalm heeft een aanzet gegeven, maar Raab is ervan overtuigd dat de ABN Amro-cultuur niet voldoende is gewijzigd. Dat Zoutendijk geen bestuurservaring op het hoogste niveau en nauwelijks ervaring met de Nederlandse regels rond het commissariaat heeft, wuift hij weg. Raab regelt een gesprek met minister Jeroen Dijsselbloem. Ook die is enthousiast. Een vrouw als boegbeeld van de overheidsbank. En de ECB/DNB ziet het wel zitten met iemand die de raad van bestuur gaat ‘challengen’ en het werk zichtbaar niet als een bijbaan opvat. Dat past ook in hun visie op de rol van de moderne commissaris.
In mei neemt Zoutendijk het stokje over van Van Slingelandt. Die denkt de zaak goed te hebben achtergelaten. Met Zalm heeft hij in een herenakkoord afgesproken dat die zijn termijn tot medio 2018 niet vol maakt - al mag Zalm zelf het moment bepalen, want dat heeft de vaak ongrijpbare oud-bewindsman wel bedongen. Chris Vogelzang is de beoogd opvolger. De overige bestuursleden zijn het daarmee eens.
Een aantal bestuurders had nog bij Van Slingelandt aangedrongen om wat langer te blijven, om de continuïteit te borgen. De raad van commissarissen is namelijk in korte tijd vrijwel compleet ververst, met advocaat Frederique Leeflang (Boekel), Tjalling Tiemstra (ex-Hagemeyer) en Jurgen Stegman (ex-Robeco). Zoutendijk behoort met twee dienstjaren plots tot de langstzittende commissarissen. ‘Dat is niet hoe je het wilt. Ik begreep ook niet dat DNB hier niet scherp op acteerde’, zegt een betrokkene. Maar Van Slingelandt wil niet meer, hij tobt met zijn gezondheid en is fysiek op.
De raad van bestuur ontdekt al snel dat de nieuwe groep toezichthouders onder leiding van Zoutendijk geheel anders in de wedstrijd zit. Deze commissarissen voelen weinig respect voor al het werk dat het bestuur de afgelopen jaren heeft verricht en steken dat ook niet onder stoelen of banken. De bank heeft in de ogen van commissarissen stilgestaan en de achterstand op de wel innovatieve rivaal ING is onaanvaardbaar groot. Het zorgt voor een kloof tussen de twee gremia.
‘Olga’, zoals ze al snel op alle niveaus wordt genoemd, laat er na haar benoeming geen gras over groeien om haar stempel te drukken. In een serie ‘townhall meetings’ geeft ze haar visie op de bank en zijn leiderschap, en die is niet mals. ABN Amro is te traag, er is de afgelopen jaren veel te weinig gebeurd.
Ze kan haar minachting voor de raad van bestuur niet onderdrukken. Vooral Gerrit Zalm en de voor risico en strategie verantwoordelijke Wietze Reehoorn zijn het mikpunt. Voor Zoutendijk staan zij symbool voor wat er mis is met de bank: zelfgenoegzaam, traag en niet in voor verandering. Niet alleen in de raad van commissarissen, maar ook in contacten met medewerkers en zelfs buiten de bank spreekt ze met dedain over hen, zo vertellen meerdere betrokkenen.
De verhoudingen tussen topman Zalm en de voorzitter van de raad van commissarissen raken in korte tijd totaal verstoord. Zoutendijk kan geen enkel respect opbrengen voor iemand die in haar ogen een ambtenaar uit Den Haag is, die de bank leidt als een ministerie, risico’s uit de weg gaat, op de rem staat bij haar wens met de bedrijvenbank internationaal aan de weg te timmeren. Zalm negeert haar volkomen, zoals hij gewend is te doen met mensen die hij niet ziet zitten.
Het is ook een kwestie van karakter. Zalm kan niet goed tegen directe confrontaties en probeert spanningen met een grap uit de lucht te halen. Zoutendijk is juist van de frontale confrontatie.
Decorum acht ze in tegenstelling tot Zalm erg belangrijk. Ze profileert zich graag op plekken als het World Economic Forum in Davos en de jaarlijkse IMF-bijeenkomst in New York als de chairman van de bank en geeft bij de laatste naar verluidt zelfs presentaties over de strategie. Bij galadiners laat ze haar secretaresse vooraf checken naast wie ze komt te zitten. Als de tafelschikking haar niet bevalt, laat ze afzeggen. En als er bij de kunstbeurs Tefaf in de ABN Amro-corner geen champagne maar enkel rode en witte wijn staat, krijgt de cateraar de wind van voren.
De aanpak van Zoutendijk leidt binnen de bank niet alleen tot weerstand, het levert haar her en der ook medestanders op. Bij de zakenbank zien ze eindelijk iemand in de top die wel warm voorstander is van internationale expansie. Ze krijgen meer budget en mankracht en mogen opeens uitbreiden, bijvoorbeeld in Azië en in de markt voor risicovolle bedrijfsleningen. Ook op de afdeling human resources heeft Zoutendijk fans. Ze heeft oog voor diversiteit en zorgt ervoor dat ABN Amro veel minder dan vroeger een bastion is waar witte mannelijke vijftigers de dienst uit maken.
Zalm heeft echter grote moeite met de felle manier van optreden van Zoutendijk. Het zijn volgens ingewijden weinig verheffende taferelen waarin zij haar minachting voor de oud-bewindsman niet onder stoelen of banken steekt. Dat doet ze ook face to face. ‘Wat heb je nou echt bereikt?' bijt ze hem op een bepaald moment toe.
Zalm, gevoelig voor een harmonische sfeer, rookt nog meer dan anders. De oud-minister van Financiën, gewend aan discretie en goede manieren, lijdt zichtbaar onder haar. ‘Het was oorlog tussen die twee, maar ook tussen haar en de rest van het bestuur’, zal financieel bestuurder Kees van Dijkhuizen later tegen een bevriende bankier zeggen. Hij is zelf vier jaar later tot het bestuur toegetreden en kan zich als financiële man aan het strijdgewoel onttrekken.
De samenwerking is in die maanden zo slecht dat de interne auditor er in zijn rapport over risico’s in de onderneming eind 2016 apart melding van maakt. Het wantrouwen tussen de gremia is schadelijk voor de bank en ondermijnt de effectiviteit.
De interne auditor vindt dat de president-commissaris zich meer moet gedragen zoals een toezichthouder bij een two tier board past, op gepaste afstand van de dagelijkse gang van zaken. Er is geen beursgang of crisis die zoveel interventies rechtvaardigen. De notitie leidt tot een stevig gesprek tussen het hoofd van de Interne Auditdienst, John Bendermacher, en Zoutendijk.
Dat de sfeer tussen Zalm en Zoutendijk om te snijden is, wordt de aandeelhouder in Den Haag ook duidelijk. Enkele weken in functie laat Zoutendijk topambtenaar Gita Salden, de rechterhand op Financiën van Jeroen Dijsselbloem, weten dat ze klaar is met de ex-VVD-vicepremier en wil dat hij zo snel mogelijk vertrekt. Het ministerie heeft geen weet van het herenakkoord tussen Van Slingelandt en Zalm.
Salden trekt aan de bel bij Helmer Vossers, die dan net een paar maanden directeur financieringen is op Financiën als opvolger van Wouter Raab. Samen met Enthoven van NLFI wordt met Zoutendijk gesproken over het waarom. Het wordt Financiën al snel duidelijk dat het Zoutendijk menens is: Zalm moet zo snel mogelijk weg. In het belang van de bank, stelt Zoutendijk. De aandeelhouder is niet blij. De handtekeningen onder de beursgang zijn nog nauwelijks droog. Daarmee gaven alle betrokkenen aan dat er een solide bank is. Dus wat voor signaal is dit nu? Tegelijkertijd zitten Zalm en zijn team met uitzondering van de later ingestroomde Van Dijkhuizen er al weer bijna acht jaar. Verversing is ook goed.
De topambtenaren kennen ook hun beperking. Financiën mag dan wel gaan over de benoeming, het ontslag is toch eerst en vooral een zaak voor commissarissen. Vossers dringt er op aan dat het afscheid netjes gebeurt. Want dat verdient ‘Gerrit’ met zijn staat van dienst.
Op het hoofdkantoor van ABN Amro aan het Gustav Mahler-plein pakken de commissarissen door. Zalm en zijn bestuur zijn bezig met het opfrissen van de strategie onder de naam Connect 2020. Een onderdeel is de inkrimping van de raad van bestuur van zeven naar zes mensen en het vernieuwen van de top 100, het hoogste echelon ABN Amro-medewerkers onder de raad van bestuur. Een aantal bestuurders zou al afscheid nemen: Zalm, Caroline Princen en Johan van Hall. Maar anderen zoals Vogelzang, Joop Wijn en Reehoorn willen graag door.
Zoutendijk neemt de regie over. De strategiediscussies worden stopgezet, want het moet allemaal anders. Ook het debat over een verkleining van de raad van bestuur ligt stil. Wel wordt de bemensing van de bank onder de loep genomen. Bij wijze van vlootschouw laten commissarissen de hele top 100 testen door Spencer Stuart.
Een driekoppige sollicitatiecommissie met Zoutendijk, organisatieadviseur en hoogleraar Steven ten Have (die in 2012 als voorzitter van de raad van commissarissen van Ajax het onderspit delfde tegen Johan Cruijff) en Frederique Leeflang diskwalificeert vervolgens in augustus beoogd opvolger Vogelzang. Zijn divisie voor consumenten heeft onder zijn leiding veel te veel op de lauweren gerust, vinden ze. De andere kroonprins Joop Wijn, oud-staatssecretaris van Financiën, wacht op een signaal om in te springen. Dat komt er niet.
Wat er wel komt, zijn vermoedens dat Zoutendijk zelf uit is op de baan van Zalm. Ambitieus is zij. En haar optreden – ‘een ceo gelijk’, zegt een insider - versterkt de speculatie. Haar bemoeienis gaat veel verder dan wat ze bij de bank gewend zijn van een president-commissaris van een 'two tier board'. Niet alleen de strategie en bemensing van de bank gaan haar aan, ook het sponsorbeleid is Chefsache. Ze stapt ook op iedereen in de bank af om duidelijk te maken hoe ze het wil hebben, terwijl die rol is voorbehouden aan de ceo.
Maar het is vooral haar leiderschapsstijl die voor onrust zorgt in de bank. Concept-notulen of notities worden vol met correcties, doorhalingen en wijzigingen teruggestuurd. 'Ze behandelt ons als kleuters’, zal een ervaren A-directeur zeggen. Niemand ziet uit naar een gesprek met haar. ‘Ze is heel fel. Snoert je de mond als iets haar niet zint. Zegt dan: “Je luistert niet.” En ze duldt geen tegenspraak.’ Het komt dicht bij de in de VS gebruikelijke ‘slash & burn’-aanpak.
In september, bij een van de diners die Deutsche Bank organiseert voor het afscheid van landenmanager Maarten van Berckel, baart Zoutendijk aan haar tafel opzien door te verklaren dat ‘ze niet naar Nederland is gekomen om commissaris te zijn'. 'Daar ben ik veel te jong voor.’ Haar uitspraken zijn bij de borrel het gesprek van de avond. Onder commissarissen van andere banken gaat daarna al snel de grap rond dat ze ‘het telefoontje uit Nederland verkeerd heeft begrepen. Ze dacht te zijn gebeld voor het ceo-schap.’
Diezelfde maand, op 13 september, publiceert ABN Amro een kort en opvallend zakelijk persbericht. Gerrit Zalm zal eerder vertrekken dan zijn termijn van mei 2018. Er is nog geen opvolger. De procedure is in gang gezet. Wat opvalt is dat de gebruikelijke dankbetuiging in de vorm van een citaat van de president-commissaris ontbreekt.
In Den Haag worden de wenkbrauwen gefronst. Grootaandeelhouder Financiën staat voor een voldongen feit, maar vraagt zich af of Zoutendijk zich wel aan de afspraak houdt om op een nette manier afscheid van Zalm te nemen. Op zijn afscheidsreceptie in januari 2017 had hij haar liever niet gezien, maar ze houdt een kort welkomstwoord. Kees van Dijkhuizen is de keynote-spreker. De rumoerige opvolgingsepisode leidt er wel toe dat vice-voorzitter Steven ten Have het opvolgingsproces met het ministerie van Financiën moet evalueren.
Binnen de bank neemt het complotdenken in september 2016 toe: Zoutendijk is bezig zichzelf te lanceren, denkt men zeker te weten. Zalm moest eerder weg. Er is geen geschikte interne opvolger voorhanden, want Vogelzang en Wijn zijn gediskwalificeerd. In die opvolgingscrisis zullen haar collega-commissarissen een beroep op Zoutendijk doen.
Ook in de media wordt dan al druk gespeculeerd over haar als opvolger voor Zalm. De afdeling woordvoering dringt er om die reden bij haar op aan die verhalen te ontzenuwen met een persbericht. Dat weigert ze, meerdere malen.
Zoutendijk gaat pas om als ze begin oktober naar Den Haag wordt geroepen. In het bijzijn van Enthoven van NLFI en topambtenaar Vossers maakt minister Dijsselbloem haar duidelijk dat het uitgesloten is dat zij Zalm opvolgt. ‘Jouw belangrijkste taak is een ordentelijk opvolgingsproces te leiden.’
Later die maand meldt Zoutendijk de bankmedewerkers in een interne mededeling geen kandidaat te zijn voor de opvolging.
Het is voor alle betrokkenen duidelijk dat ABN Amro snel een ‘safe pair of hands’ nodig heeft aan het stuur. Dat wordt op 8 november 2016 financieel directeur Kees van Dijkhuizen. De voormalige topambtenaar op Financiën en oud-bestuurder van NIBC Bank heeft een goede naam in Den Haag. De eeuwige tweede man Van Dijkhuizen ziet het wel zitten om zijn carrière als ceo te besluiten, ook al omdat hij niet wil dat iemand van buiten wordt benoemd.
De strategiediscussies zijn dan al weer even hervat. Op de agenda komt opnieuw de topstructuur. Van Dijkhuizen wil in navolging van andere banken zoals ING een raad van bestuur van drie mensen, die worden ondersteund door een groter uitvoerend comité van vooral operationele directeuren (Exco). Die kunnen zich volledig richten op de klanten. Even ligt ook het Angelsaksische ongedeeld bestuur van uitvoerende en toezichthoudende bestuurders op tafel. Daarin hebben commissarissen en vooral de president-commissaris heel veel macht. Maar dat idee krijgt nooit een officiële status.
Het zijn taaie gesprekken over verantwoordelijkheden, bevoegdheden en wie nu wel of niet statutair is. De emoties lopen hoog op bij het vraagstuk: wie heeft het voor het zeggen als het Exco het niet eens is met het bestuur? De commissarissen willen het laatste woord. Maar dat zou Van Dijkhuizen en zijn bestuur (Johan van Hall, Wietze Reehoorn) in de praktijk vleugellam maken.
Van Dijkhuizen en - vooral - Reehoorn verzetten zich met kracht. Met een ‘rol-onvaste’ raad van commissarissen is dit idee in de ogen van de risk-officer ondermijnend voor de positie van de raad van bestuur.
Uiteindelijk binden de commissarissen eind januari 2017 in. Als tussenoplossing krijgen zij het informatierecht, zodat ze kunnen zien of de nieuwe structuur functioneert. Ook wordt afgesproken de topstructuur na een jaar te evalueren. Misschien is een one tier-board toch beter, denken de commissarissen Zoutendijk, Leeflang en Tiemstra. Dat kan dan worden ingebracht bij de evaluatie begin 2018.
Het bestuursteam loopt intussen leeg. HR-bestuurder Caroline Princen is vertrokken. Het vertrek van kroonprins Vogelzang wordt aangekondigd, Joop Wijn is in januari eerder zelf weggegaan, naar betaaldienstverlener Adyen. Reehoorn en Van Hall mogen nog even op hun plek blijven zitten, maar aan hun opvolging wordt achter de schermen gewerkt.
Voor Reehoorn, een van de weinigen binnen de raad van bestuur die de rol van Zoutendijk tijdens vergaderingen ter discussie stelt, zit het venijn in de staart. In het voorjaar krijgt een aantal commissarissen van de bank gratis kaartjes van de bank voor de Uefa Cup-finale van Ajax tegen Manchester United. Het zijn tickets voor klanten en de gedragscode van ABN Amro schrijft voor dat die niet bestemd zijn voor eigen mensen. De compliance-afdeling vindt het niet kunnen, botst op Zoutendijk maar krijgt steun van chief risk officer Reehoorn.
Zoutendijk is woedend: ze vindt dat er geen regels worden overtreden omdat er in haar ogen voor de commissarissen andere regels gelden. Reehoorn houdt vast aan zijn standpunt. De commissarissen moeten de tickets alsnog betalen.
Het afgelopen halfjaar hebben FD-redacteuren Ivo Bökkerink en Pieter Couwenbergh onderzoek gedaan naar de verwikkelingen binnen de top van ABN Amro. Eerder schreven zij al uitgebreid over het vroegtijdige vertrek van Gerrit Zalm bij de bank en de crisis die dat eind 2016 veroorzaakte.
De artikelen over ABN Amro en Olga Zoutendijk van deze week kwamen tot stand na gesprekken met tientallen betrokkenen. Op een enkeling na spraken zij op basis van anonimiteit. Hetzij omdat zij geheimhoudingsplicht hadden, hetzij omdat zij vreesden voor de gevolgen voor hun baan of reputatie. Hun namen zijn bekend bij de hoofdredactie. Ook is een beroep gedaan op de Wet Openbaarheid van Bestuur, waarna het ministerie van Financiën documenten vrijgaf.
ABN Amro was er sinds december 2017 formeel op de hoogte van het FD-onderzoek en het voornemen tot publicatie. De krant heeft Zoutendijk de afgelopen weken diverse keren aangeboden om in gesprek te gaan over de uitkomsten van het FD-onderzoek. Die verzoeken heeft zij afgeslagen. Zoutendijk en ABN Amro kozen ervoor schriftelijk te reageren. Dit leverde reacties op die — waar relevant — zijn meegenomen in de artikelen.
De reactie van ABN Amro op deze reconstructie luidt: ‘Namens de bank en mevrouw Zoutendijk laten wij u weten dat wij de tekst van uw publicatie alsook de uitspraken van de bronnen die daarin worden opgevoerd, voor uw en hun verantwoordelijkheid laten.’
Zoutendijk laat later in een afzonderlijk schrijven en na de internetpublicatie weten zich op geen enkele manier te herkennen in de aantijgingen dat zij 'mensen zonder respect behandelt, neerbuigend zou spreken over personen binnen de bank'. 'Dat ik geen tegenspraak zou dulden of op mijn handelswijze zou zijn aangesproken door wie dan ook is ook evident onjuist. Een ieder die met mij samenwerkt weet dat ik van het open debat ben.' Ze herkent zich niet in de openingspassage van het artikel over de vergadering van de rvc en haar vraag 'Wat moeten we met Gerrit?'. Verder stelt zij: 'Ik heb altijd maar één belang voor ogen gehad: de bank en het functioneren van de bank. Met inachtneming van toepasselijke wet- en regelgeving, proper governance en het speelveld, ook in maatschappelijke zin, waarin de bank zich bevindt. Beslissingen die in dat kader genomen moesten worden, hadden enkel en alleen een zakelijk doel. En geen persoonlijk doel.'
In het najaar maakt ABN Amro bekend dat Reehoorn vertrekt. Hij krijgt een dag tevoren te horen dat er een persbericht komt en of hij zijn kamer maar wil ontruimen en elders op de bank een plaatsje wil zoeken voor zijn resterende tijd. Het is een aanpak die past bij Angelsaksische banken, maar een schok door de Nederlandse bank jaagt. Reehoorn is niet de enige die deze behandeling krijgt.
Niet veel later maakt ook Van Hall bekend op te zullen stappen. Daarmee is in een jaar tijd vrijwel de hele raad van bestuur weg. Ingrijpender nog dan hun exit, is dat er in het voorjaar hardhandig wordt ingegrepen in de top-100. Veel ervaren mensen en ook oudgedienden worden ontslagen. De managementlaag wordt teruggebracht tot 63.
Er valt zeker wat te zeggen voor het regelmatig opschudden van de organisatie, maar op deze manier verdwijnen in korte tijd de informele lijnen die de smeerolie en het geheugen van de bank vormen. Een oud-bestuurder: ‘Er is geen continuïteit. En belangrijker, er is vooral geen veiligheid. Zo hard ingrijpen zonder dat er een crisis is, creëert een gevoel van onveiligheid, van angst. En dat sijpelt door de hele bank.’
DNB en ook de Europese Centrale Bank (ECB) gaan zich in het najaar van 2017 in toenemende mate zorgen maken over ABN Amro. Het tempo van veranderingen en wisselingen bij de bank ligt wel heel hoog voor deze clubs die houden van stabiliteit en continuïteit. Maar het zijn vooral de reeks klachten van vertrokken bestuurders en topmanagers bij hun exitgesprekken in Amsterdam en Frankfurt over de leiderschapsstijl van de president-commissaris, en de angstcultuur bij ABN Amro die DNB en ECB ertoe brengen zich nader te verdiepen in de bank. Cultuur en gedrag zijn sinds de financiële crisis speerpunt in het toezicht en een belangrijke indicator voor problemen.
Ook bij het ministerie van Financiën waait een andere wind, zo ervaren althans veel bankbestuurders. Sinds de verkiezingen van maart is de rol van Jeroen Dijsselbloem uitgespeeld en topambtenaar Gita Salden, de belangrijkste steunpilaar van Zoutendijk in Den Haag, is met sabbatical. Zij zoekt een andere baan. De nieuwe lichting legt weer zijn eigen accenten.
Op de bank zelf heeft Van Dijkhuizen intussen goede hoop dat Zoutendijk haar leven betert. Met Gerrit Zalm weg, het oude team weg of op weg naar uitgang en met allemaal nieuwe, frisse gezichten aan boord, zal de rust hopelijk terugkeren.
Lees ook
Dat lijkt ook enige tijd het geval. Er zijn nog wel incidenten, maar niet de oorlog zoals met Zalm en diens team. Van Dijkhuizen voert veel gesprekken met Zoutendijk over haar stijl als zij weer eens mensen kritisch bejegent. Zoutendijk heeft de gesprekken heel anders ervaren. Volgens haar is ze nooit aangesproken op haar stijl. Ook een gelouterde bestuurder als Tjalling Tiemstra vertelt haar als collega-commissaris dat het er in Nederland écht anders aan toegaat dan in Australië en Singapore. 'We kennen het probleem. Olga werkt eraan. En wij helpen haar daarbij.'
Maar dan gaat het toch weer mis. Als Exco-lid Pieter van Mierlo eind 2017 in een openhartig interview aan het FD praat over verschillende typen klanten, is zij geagiteerd. Ze had Van Dijkhuizen eerder al laten weten ontevreden te zijn over het nieuwe topteam. Dit bevestigt haar in haar mening en ze wil opnieuw managers vervangen. De ceo raakt in toenemende mate geïrriteerd. Dit tast zijn gezag aan. En net als bij zijn oude baas Gerrit Zalm moet je bij Van Dijkhuizen niet aan ‘zijn’ mensen komen.
Van Dijkhuizen ziet deze weken dat alle inspanningen en gesprekken met Zoutendijk vergeefs zijn geweest. Hij trekt een spreekwoordelijke streep.
De andere leden van de raad van commissarissen laten Zoutendijk noodgedwongen en tegen hun zin los. Er is te veel kritiek op haar. Niet alleen intern. Inmiddels kijken DNB en ECB naar haar functioneren en naar dat van de gehele raad van commissarissen.
Op 5 februari tijdens de vergadering van commissarissen over de jaarcijfers die 7 februari worden gepubliceerd, besluit Zoutendijk terug te treden als voorzitter en in juli weg te gaan bij de bank. In het persbericht mag ze zelf uitgebreid vertellen over de belangrijke wapenfeiten ze in die korte tijd bij de bank heeft verricht. Een privilege dat Zalm eerder niet had.
Haar comeback bij de bank duurde 3,5 jaar.
Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn.
77 reacties
Wat je ver haalt is lekker
Plezierige cultuur bij die bank en wat te denken van zo’n Olga..........
Wist niet dat ABN AMRO uit softies bestond.
Wat een fantastisch verhaal. Goede journalistiek. Te veel ambtenaren in de top van de ABN AMRO en staats bemoeienis en dan de knuppel in het hoenderhok. Kan iemand een boek schrijven en een film maken over dit verhaal?
De oplossing is eenvoudig. Mevr Zoutendijk eruit, Zalm erin met als taak ABN-Amro binnen 1 jaar verkopen.
Wellicht, houdt Olga niet van mannen. Ze komt er niet goed af. Hoop niet dat ze naar de ING gaat. Wellicht als leeuwentemmer naar Goldman Sachs, New York in de boilerroom.
Opzoutendijk
Alle hierboven genoemde namen, w.o. Zalm, Wijn etc. etc. komen op mij over als een stel bureacratische aparatchiks. Met de staat als aandeelhouder wellicht geen verrassing, echter, binnen het internaitonale bancaire speelveld n.m.m. een voorbode van wat komen gaat: ABNAMRO zal ofwel ophouden te bestaan, ofwel worden opgeslokt door een grote Europese bank. Het belangrijkste ingredient om in het huidige klimaat te overleven, initiatief/ondernemerschap, ontbreekt volledig.
Helder verhaal, inderdaad knap stukje journalistiek. Lijkt een beetje op een ‘vrouw zonder rem’. Kan behoorlijk lastig zijn. Dat blijkt.
en een man zonder rem? is dat een zegen?
Dat is nog erger!
Mevrouw Zoutendijk wordt afgeschilderd als niet diplomatiek en zelfs antipathiek, maar zij heeft wel gelijk als zij vindt dat de ABNAMRO veel agressiever moet worden in Wholesale banking en het buitenland. Mijnheer Zalm had de taak om de zaak te consolideren en dat heeft hij ook gedaan, maar het wordt hoog tijd voor een nieuw elan als de bank zelfstandig wil voortbestaan. Trouwens ondiplomatieke managers heeft de bank volop gehad in het verleden.
Iemand die een angstcultuur in een bedrijf ontwikkeld is zeer schadelijk. Niemand kan meer zichzelf zijn en werkt zeer verlammend. Het zijn potentiele dictators die je zo snel mogelijk moet zien te lozen, want ze zijn alleen op eigen belang en macht uit.
Boekhouder Zalm als CEO kon echt niet. Zoals ook zijn VVD-nazaten veel te visieloos, kortzichtig en procedureel zijn om in een regering plaats te nemen.
Goed verhaal. Helaas laat men dit soort situaties veeeel te lang door utteren. Nu alleen maar verliezers. Typisch situatie waarin iedereen een beetje verantwoordelijk is en er heel veel tribune managers zijn.
@van der Ham. Bij een 2 tier board bepaalt de RvB de strategie niet de RvC. Mw. Zoutendijk kon zich daar klaarblijkelijk niet in schikken.
Komt mij voor dat mevr Zoutendijk de juiste conclusies trok aangaande capaciteiten van Zalm en andere bestuurders van AA . Dat zij dat wellicht niet altijd even diplomatiek is geweest, moge zo zijn , maar zonder een beetje wrikken en duwen , was er ook niets gebeurd.
Jammer dat zij te weinig support kreeg ( van de collegae uit de RvC, het NFLI , MinFI), maar ook niet gezocht heeft.
Zalm was natuurlijk ook een veredelde ambtenaar met weinig uitstraling en originele gedachtes.
Dat hij destijds koos voor een carriere bij DSB , zegt veel over zijn kennis en inschattingsvermogen.
Maar al met een affaire met alleen verliezers.....
Alsnog de ABN AMRO laten overnemen door Nordea? Is de invulling van de RvC meteen opgelost.
Zalm deed precies met de Bank wat zijn opdracht was. Risico aversie en "met de rem erop" is precies wat de ABN moest zijn en doen na het debacle wat er direct voor was. Dit verhaal klinkt als een House of Cards achtig thriller. Wie verfilmd?
Goed en gedetailleerd stuk, Ivo.
Goed stuk,laat duidelijk zien hoe omhoog gevallen ambtenaren een bedrijf runnen, de ons kent ons mentaliteit, totdat er iemand komt die van aanpakken weet en heel direct zegt waar het op staat.Dat Zalm zich liet verleiden om bij de DSB bank te gaan werken maakt wel duidelijk wat een nitwit het was op bancair gebied. Maar zijn politieke achtergrond redde hem van de afgrond, niet zijn vakkennis, want hij is en was een ambtenaar die niet gewend is/was om tegen gesproken te worden, omdat hij altijd door ja knikkers en meelopers wordt omringd die ten alle tijden blijven lachen om zijn flauwe grappen.
Zoveel lijkt mij duidelijk, dat Zoutendijk eerst de val van Zalm regisseerde en dat Zalm nu het omgekeerde heeft gedaan. Ondertussen lijkt het bedrijfsbelang in deze vete ondergeschikt. Tel uit je winst.
Sterk staaltje journalistiek! Complimenten.
Veranderen om het veranderen. Veel veranderen zonder iets terug te geven doet de nieuw aangestelde Angelsaksisch ingestelde eindbaas (m/v) in vreugde leven. Als je als nieuwe eindbaas met zoveel luitjes onder je moeite hebt dan kun je je afvragen of je wel bij de juiste tent terecht bent gekomen. Zelf reflectie past de Angelsaks (m/v) niet. Daar hebben ze 360 feedback voor.
Als klant schaam ik me voor mijn bank. De journalisten hebben het kennenlijk op mevrouw voorzien, maar de andere commissarissen hebben ook zitten slapen. Net als de grootaandeelhouder in Den Haag. Wat een schade een blinde drang tot diversiteitsbenoemingen al niet kan aanrichten. Alleen maar verliezers.
Brrrrrr wat een vreselijke trieste mensen allemaal bij die bank. Hoop dat ze als ze 70 zijn in de spiegel kijken en denken : wat heb ik met
Mn werkzame leven gedaan ? Risicoloos taxpayers money verbrand en zielige politieke spelletjes gespeeld .. Diners afzeggen vanwege de tafelzetting , geen champagne : Een scène schoppen, rommelen met je cv ..
Laten we mevrouw Zoutendijk vragen een maand belangeloos ouderen te verzorgen in een verzorgingshuis, daarna twee weken meelopen met de cliniclowns en we sluiten af met een week meehelpen in het magazijn van voedselbank .
Ach ja meneer Rikken u moet vooral elk woord geloven wat deze krant schrijft... als u aandelen ABN Amro zou hebben dan had u ook het glas kunnen heffen op de resultaten van de bank! Cheers
De hele cultuur binnen ABNAmro is er één van angst. Niet nadenken maar klakkeloos uitvoeren wat er gevraagd wordt. Het was juist goed dat mw. Zoutendijk kritische opmerkingen durfde te maken. Dat er tijdens haar periode mensen weggegaan zijn zegt soms ook wat over de kwaliteiten van de betreffende mensen. Niet allen hadden de juiste capaciteiten ook al zaten ze er al jaren, ze zaten er vanwege het ons kent ons netwerk en konden daardor ook zo lang blijven.
Prachtige journalistiek. De les die je hieruit leest is dat de politiek en de overheid als aandeelhouder zich pertinent niet met het bestuur en dagelijkse gang van zaken bij een bank moet bemoeien.
Goede journalistiek. En wat is het zakelijke belang van geen voetbalkaartje willen betalen?
Prachtig journalistiek werk!! Blijf graven in deze beerput aub. Genieten met een hoofdletter schrijft een lezer van De Prooi..
Waarom zou ABN-AMRO weer groot moeten worden in de 'wholesale' op internationaal niveau ? Daar haal je uiteindelijk weer heel veel risico's mee op de hals. Kennelijk is mevr. Zoutendijk (toch wel nieuwsgierig naar haar oestrogeen/testosteron balans...) naar haar de historie van de ABN-AMRO tot 2007-2008 weer helemaal vergeten. De ambities van de bank ( olv. Rijkman Groenink) hebben de bank toen bijna de das omgedaan, ook al zijn de desastreuze verliezen enigszins verbloemd geweest door de overname door RBS-Santander-Fortis destijds.
Waarom wordt de ABN-AMRO niet omgevormd tot een bank zoals het Zweedse Handelsbanken, dat lokaal geworteld blijft, dichtbij en meedenkend met de klanten en succesvol blijkt met deze strategie ?
Het bevreemt mij dat ABNAMRO zich voor de tweede keer aan dezelfde steen stoot door wederom een " buitenlandse " Vz RvC te benoemen.
Mooi artikel inderdaad, hulde.
Dat hele mens lijkt me niet zo interessant. Te licht, te onervaren, te onzeker, te weinig leiderschapskwaliteiten, geen non-executive talent. Kan ze zelf ook niks aan doen. Vind het al reuze knap dat zo’n egomaan figuur zo ver was gekomen in de subtop.
Dat die mediocre mevrouw nooit op deze plek had moeten worden benoemd lijkt mij echter het werkelijke issue hier.
Die ‘topambtenaar’ Wouter Raab is zo te lezen de Von Papen in dit verhaal. Wat een kolossale inschattingsfout. Natuurlijk wordt de bank om zeep geholpen als je een incompetent iemand te veel macht geeft. Neem aan dat zijn kop als eerste rolt? Of mag deze d*biel nog meer schade aanrichten met onze staatsdeelnemingen?!
Als al die intern gerichte ruzie energie , was besteden aan aandacht voor De Klant , dan had De bank er beter voor gestaan. Wie geeft de AA nu in handen van een DSB bestuurder ?
Ook Rabo moet zich schamen met haar frauduleus handelen mbt Libor , USA drugsgeld en andere maffia praktijken.
En ING? .... wordt vervolgt
Besteden - besteed
"Een vrouw als boegbeeld van de overheidsbank."
Hoewel enig feminisering van het NL bankwezen welkom zou zijn, lijkt dit verlangen vanuit Minfin voor de keuze van mevr Zoutendijk eerder ideologisch dan kwalitatief gemotiveerd te zijn.
Ik betwijfel nl of de keuze ook op Zoutendijk was gevallen als ze een man was geweest.
Minfin is m.i. de schuldige door een dergelijk hoog afbreukrisico aan te gaan met de reputatie van De Bank, Zoutendijk, en nog enkele anderen als slachtoffer.
Ze is gewogen en te licht bevonden. Volkomen sociaal gehandicapt.
Prima artikel. Ze hadniet de juiste stijl maar ze had een punt dat er te weinig gebeurd is bij de bank afgelopen jaren
Sinds medio 2016 is de beurskoers van ABN AMRO verdubbeld en de laatste drie weken weer 10 % gezakt. De vaginamonologen hebben daar niets aan veranderd. De beurskoers van ING-BANK is sinds juli 2016, verdubbeld en de laatste drie weken ruim 10% weggezakt. Met andere woorden. Het maakt geen zak uit, wie er leiding geeft, zolang men geen gekke dingen doet. Passen op de winkel, is al moeilijk genoeg. Wat zou de koers van RABO-BANK hebben gedaan, wetende dat ze risicovolle filialen op de grens met Mexico geopend of overgenomen hebben. Rabo is verslaafd geraakt, aan het betalen van fikse boetes aan de United States of America. Ze hebben een stevige vrouw nodig, in de leiding van dit zwalkend instituut. Desnoods één met ballen. Rabo, daar is echt reden om eens flink huis te houden. Ze gaan, keer op keer avonturen aan. Knijpen hun klanten uit, om vervolgens de honderden miljoenen -en miljardenboetes, te kunnen betalen.
Deze Soap toont onomstotelijk aan dat de ABN Amro zich helemaal niet met welke vorm van werken dan ook bezig houdt. Drijvend op de kurk die de hypotheekmarkt-oligopolie nog steeds is, geven bestuurders het voorbeeld: zorg dat je het eerst bij de champagne bent!
Dhr Rikken heeft gelijk: laat deze mensen eens iets maken, iets doen, of iets laten voor een ander. Gooi de Wholesale bankiers van AMRO in het diepe zodat ze zonder reddingvest ABN bewijzen dat ze het zwemmen verleerd zijn.
En, maak inderdaad van de ABN de bank die we nodig hebben met acceptabele lage risico’s, lage marges, en een kop koffie.
Dan kunnen we vanaf die bank genieten van de soap van de ‘zakenbankiers’, met Olga als zuid-as Barbie die scheldend en scheidend een inkomen zoekt. En, je kan ook gewoon wegzappen van dit walgelijke kanaal.
wat Is er mis met een ABN AMRO die geleid wordt door saaie bestuurders. Wat mij betreft is een bank een nutsvoorziening die het vooral moet hebben van stabiliteit. Bankiers zijn sowieso geen ondernemers
Mw. Zoutendijk speelde te veel op de tribune. Dan zit je in de fase van een conflict dat het niet meer oplosbaar is. Ze noemde de bank zelfgenoegzaam, traag en niet in voor verandering. Dat had ze via de RvB moeten veranderen. Roepen dat het wegdek slecht is, lost niets op: doe er dan wat aan.
Zalm heeft als CFO bij Scheringa's DSB gezorgd voor veel slachtoffers. Nu is hij het zelf. Veel treurnis voel ik niet.
Ik heb geen inhoudelijke mening over het conflict op zich. Ik ben er immers niet bij geweest. Het zal, net als de meeste conflicten, niet op zichzelf staan. Het spreekwoord is: hoge bomen vangen veel wind. We kunnen daar ook van maken: ondiplomatieke bomen waaien meestal om. Overigens veel lof voor de redacteuren van dit artikel. Theo Terdu, Conflict Strateeg.
Indien het verhaal klopt dan is de persoon /gedrag van Olga Zoutendijk heel herkenbaar. Dit soort personen krijgen eerst altijd gelijk (ondanks de tegenwind/de andere kant), pas na verloop van tijd vallen de schellen van de ogen van de echte verantwoordelijken. Dan is het kwaad al geschiedt en zijn de goeden (harmonie en gezamenlijk optrekken) al vertrokken. Ik kom dit te vaak in mijn eigen praktijk als interim manager ook tegen.
Eindelijk weer eens een artikel met behoorlijke diepgang en imponerende analyses. Compliment. Wel triest is weer dat typisch Nederlandse gedoe rond het nemen van beslissingen. Ook dit artikel bewijst dat Nederlanders niet graag "doorpakken" en veel aan laten sudderen tot het (bijna) te laat is..
Het was van het begin af duidelijk toen Wouter Bos 'de bank' redde dat er plek vrijgemaakt werd voor partijbonzen en vriendjes. Zalm en Bos waren grote vrienden en die regelde ook een plekje voor hem. Die zag daarna zijn positie bedreigt door iemand die door Jeroen Dijsselbloem in het bestuur werd geplaatst. Jeroen Dijsselbloem snapte heel goed dat Zalm en Bos de boel hadden bekonkelt en wilde dat frustreren. Nu de PvdA en Jeroen Dijsselbloem geen macht meer hebben, maakt Zalm alsnog schoon schip, via zijn contacten in het ministerie.
Ik vind de strekking van dit artikel naïef. Het doet me denken aan Samusocial in Brussel.
Dit soort journalistiek verwacht ik in de roddelbladen. Dat FD zich hiertoe verlaagt verbaasd mij in hoge mate, maar meer nog dat er mensen zijn in de RvC en de RvB die zich lenen voor dit soort roddel. Dit is niet des bankiers! Maar een gewoonte in Haagse kringen.
Gezien de resultaten mogen we zeggen dat Olga Zoutendijk een bankier is.
In elk geval is er de bezem doorgehaald. Wellicht is de harde toon minder gevallen, maar als het een man was geweest, een trump bij wijze van spreken, zou het dan nog als hard getypeerd worden?
Of is het belangrijk om eens schoon schip te maken en het handje geklap tussen grijze boorden eens te doorbreken?
Wellicht en zeker minder tactisch en wellicht heeft Zoutendijk een beetje teveel ego, dus al met al de board is leeg er moeten anderen in en zo kan ABN AMRO weer opnieuw beginnen en als het niet oppast pakt het flinke verliezen. Goed gedaan politiek Den Haag! Goed gedaan.
Waar het op neerkomt is dat onmiskenbaar bij ABNAMRO een dame heeft geopereerd met haar op de tanden en een mond waaruit geen al te vleiende woorden komen. Dat laatste is niet perse nodig als het moet, maar het is vooral de toonzetting waarin het een en het ander wordt gegoten. C'est le bouche qui failt la musique.
De doodsteek die deze dame zichzelf heeft bezorgd, kwam er ondanks alle gesprekken die zij heeft gevoerd met anderen die haar met de juiste bedoelingen een lesje nederigheid wilden bijbrengen. Het is duidelijk dat zij daar op zijn onhollands gezegd "schijt" aan heeft gehad. Dat zij in staat is geweest in goed Nederlands haar "reactie" op het document in het FD te geven, pleit haar niet vrij. In tegendeel: zij laat nog eens duidelijk doordringen dat haar niets te verwijten valt. Hiermee geeft ze zelfs "in the last minute of her well being " aan dat ze op de stoel heeft gezeten die haar niet past..
Wat resteert is het compliment voor een prima journalistiek verhaal.
Het is wel zo, dat er in elke onderneming een tweestromen beweging ontstaat. De een wil op avontuur, de ander wil geen risico. Uiteindelijk blijkt dat elke bank het meeste risicoloos aan hypotheken verdiend. Rijtjes huizen in het bezit van tweeverdieners. Deze avontuurlijke dame past beter bij het beleid van Rijkman Groenink. De man van het geweer, is niet meer. Ik de tijd van Rijkman G. moest iedere functionaris in een grijs bedrijfsuniform verschijnen, met opgeborduurd ABN logo. Vervolgens kocht de man een Italiaanse bank, omdat zijn vakantiehuis in die regio lag, om een jaar later de gehele ABN/Amro te verpatsen aan de hoogstbiedende. Nou dat hebben we geweten. Geen idee of Olga in die tijd buitengaats bivakkeerde. Met zo'n verleden, weet je toch dat je rustig aan moet doen. De dolle mina's spoelen over Nederland. Zo, het gevoel dat Ollongren, het volgende mislukte experiment wordt.
Kijk 10 jaar terug: de Staat redt AA na onverantwoorde avonturen met een 'tweede thuismarkt' (Italië) en bankieren op de internationale investeringsmarkt. Je zou verwachten dat Good Governance vervolgens het credo van iedereen zou zijn. Merkwaardig, het woord verschijnt niet in het artikel. Daarentegen een overmaat aan voyeurisme voor gevallen mannen en een gevallen vrouw. Meer strategische context ware zeer gewenst; de effecten -zowel de positieve als negatieve- van deze episode uit het Nederlandse bankwezen zijn niet duidelijk.
Wat heeft Mw Zoutendijk deze journalisten aangedaan? Dat zij zich het vuur uit de sloffen lopen om roddels en achterklap over haar te verzamelen. En wat een merkwaardige opvatting heb zij over Corporate Governance! Dat een RvC pas in actie mag komen als er een crisis is. Lees er de Covernance Code nog eens op na, zou ik zeggen.
Bij ABN AMRO zijn ze met twee dingen bezig : met zichzelf en met het mijden van risico`s.
Mw Zoutendijk heeft totaal geen inzicht of inlevingsgevoel voor zo’n door vele jaren heen gevormde Bancaire organisatie, weet in ieder geval niet hoe ze daarnaar moet handelen. Laat staan dat ze enige empathie heeft voor haar bestuurders / overige medewerkers ... blijkt ook uit haar optreden naar mensen buiten de bank.
Al een aantal malen opnieuw heb ik dit document gelezen. Steeds meer jagen de kogels die mevrouw Zoutendijk op "haar" mensen afvuurt en die ongelukkigerwijs haar nog meer raken, mij de stuipen op het lijf. Hoe is het in de wereld mogelijk dat niet eerder is ingegrepen en sterker nog niet al bij aanvang is ingezien (behalve dan door Gerrit Zalm) dat deze dame zich als de enige uitverkorene zag om een nieuwe wind door de bank te laten blazen. Met stijgende verbazing lees ik dat zij - ondanks haar leeftijd of mogelijk wel dankzij - het kon verstaan om gerespecteerde mensen tegen de schenen te schoppen omdat dezen in haar optiek niet zouden "deugen" om nog verder hun kostbare tijd aan de bank te geven.
Jammer is dat deze dame nog niet op het toneel was verschenen toen Rijkman Groenink aan het roer van de bank stond. Een documentaire zou volle zalen hebben getrokken.
Ben dus totaal onthutst dat dit nog steeds blijkbaar anno 2018 kan bestaan. Nogmaals hulde voor uw artikel!
Ik ben zo benieuwd wat mevrouw Zoutendijk nu denkt met al deze reacties? Het is wel een beetje makkelijk management, gewoon iedereen eruit en een grijze duif als eindbaas. Tot vrij recent had een bepaalde bestuurslaag een eigen kantine daar en een baan voor het leven. Gekkigheid. Ik zie mezelf al thuis komen. "Nou vrouwlief, ik mag nu boven een boterhammetje naar binnen werken". En dan moet mijn vrouw trots zijn. Rare wereld. Er zitten hier vast lezers tussen die ooit zo thuis gekomen zijn. Nooit gedacht "wegwezen, dit kan niemand serieus nemen"?
@ Frank Nagelkerke : "Met stijgende verbazing lees ik dat zij - ondanks haar leeftijd of mogelijk wel dankzij - het kon verstaan om gerespecteerde mensen tegen de schenen te schoppen omdat dezen in haar optiek niet zouden "deugen" om nog verder hun kostbare tijd aan de bank te geven. "
Ik lees met stijgende verbazing uw commentaar. Banken moeten opnieuw uitgevonden worden omdat de bedreigingen tegenwoordig van alle kanten komen en er ueberhaupt een vraag is of voor bankzaken je nog wel een bank nodig hebt.
Google, Apple en al die ander uitdagers snoepen meer en meer af van de traditionele banken
En dan kom je er niet meer met mannen in krijtstrepen met een geweldige toekomst achter zich , met
" remmers in vaste dienst" , met een hang naar hierarchie en een vertrouwde omgeving.
En je komt er zeer zeker niet met ambtenaren a la Zalm : de Dorknoper van de financiele wereld.
Dan moeten de luiken los en moet er een frisse wind gaan waaien en moet je tijdig je team wisselen en dan niet terugdeinzen voor onorthodoxe oplossingen.
Zoals de chefwisseling bij ING , waarbij alle voor de hand liggende kandidaten werden gepasseerd voor een jonge , frisse kandidaat, dhr Hamers.
Dat mevr Zoutendijk daar naar op zoek was, lijkt me niet alleen logisch , maar zelfs noodzakelijk voor het laten voortbestaan van de bank AA.
En dat zij daar geen / te weinig steun bij kreeg van de andere " Dorknopers " binnen de RvC van AA en ook niet van de NFLI, zegt meer over de ( strategische ) kwaliteiten van deze beide groepen cq de afwezigheid daarvan bij hen , dan over die van mevr Zoutendijk.
En dat zij dat niet altijd even handig heeft gedaan kwa communicatie : soit !
Ik begrijp ueberhaupt niet dat Dhr Zalm door velen nog steeds als een soort van " held " wordt gezien in de financiele wereld.
Hij was in zijn soort een goede ambtenaar en dat had hij moeten blijven .........
In veel reacties op dit uitmuntende staaltje onderzoeksjournalistiek blijkt dat er nog veel aanhangers zijn van cowboy-bankieren. Types als Zoutendijk zijn ongeschikt om het nog steeds zeer lage vertrouwen in de maatschappij in de bankensector terug te doen keren. En vertrouwen is een van noodzakelijke peilers die het financiële systeem moeten schragen.
Gelukkig eindelijk een genuanceerd artikel, waarin ook de betere kwaliteiten van mevrouw Olga tot uiting komen. Een wereldvrouw, die in het blijkbaar kneuterige Nederlandse bankwezen als een olifant in de porseleinkast overkwam. Dat waren de heren niet gewend. Misschien was ze tot held gepromoveeerd als ze een man was geweest.
Ach ja, een wereldvrouw, die toen ze voor de functie benaderd werd, al 2 jaar werkloos thuis zat. Dan ben je vast wel een topper, maar niet heus.
Zowel de heer Marius Bosch als mevrouw Meursing - van Utenhove zijn blijkbaar gediend van de kwaliteiten van de inmiddels gewezen presidente-commissaris van de ABNAMRO. Uit niets blijkt waaruit dan die kwaliteiten zouden bestaan.
Als een van die kwaliteiten zou bestaan uit het vernederen van mensen (man + vrouw) die hun staat van dienst hebben bewezen, dat zij de enige zou zijn die het beter zou weten hoe de hazen moeten lopen, dat zij mogelijk omwille daarvan ook al geruime tijd thuis in Sydney bivakkeerde, dan mag het anno 2018 gelukkig nog bestaan dat deze dame waarschijnlijk tegen haar zin uiteindelijk de eer aan zichzelf houdt.
Het kan anno nu, vroeger en in de toekomst niet zo zijn dat een toezichthouder in de persoon van een president-commissaris door gedragingen het functioneren van een bank aan de top lam legt. Dat is wat mij het meest heeft onthutst.
Dit is wat er gebeurt als geslacht de beslissende « competentie » is ipv wèl relevante criteria. Uiteraard werd dit debakel mede mogelijk gemaakt door de PvdA.
Met dit soort bestuursculturen laat een volgende bankencrisis niet lang op zich wachten. De trap dient van bovenaf schoon geveegd te worden. Vertrouwen: de basis van samenwerken is verziekt en ver te zoeken! De huidige bestuurscultuur is aan nieuwe inzichten c.q. vernieuwing toe.
@ Frank Nagelkerke: Ik ben niet zozeer gediend van de kwaliteiten van mevr Zoutendijk, danwel " onthutst" over het gebrek aan kwaliteit van het zittende management en de toezichthouders en aandeelhouders van AA Bank.
Hoe kun je in deze enerverende tijden als bank volstaan met het zelfgenoegzaam op je handen zitten en afwachten wat er gebeurt. ?
De technologische uitdagingen welke op de banken afkomen , vragen om een andere benadering : meer gefocussed , meer technologisch gedreven en ondernemend.
En dat vraagt dus om een bijpassende bestuurstijl en daar paste / past geen " Dorknoper " stijl bij , zoals geetaleerd door Zalm en consorten..
En ik heb ook geschreven dat er ongetwijfeld het nodige aan te merken viel op de stijl van communiceren van Mvr Zoutendijk.
AA had / heeft meer aan een bestuursvoorzitter ala Jan Hommen , die werk maakte van zijn opvolging en niet koos voor de meest voor de hand liggende kandidaat, maar die met het juiste toekomstperspectief voor ogen , koos voor een echte bankier die het bedrijf verder kon brengen.
Maar gesmoord door een cohort aan ambtenaren op allerlei nivo's binnen de bank en buiten de Bank ( NFLI en MinFin ) is AA stil komen te staan.
Dat is ook mevr Zoutendijk aan te rekenen , maar mi veeleer aan de ambtelijke omgeving waarin zich alles afspeelde en waar zij doorheen probeerde te breken.
Zonder succes en met veel verliezers , zoals nu blijkt.....
@ Marius Bosch
U en ik hebben niet bij de gesprekken met mevrouw Zoutendijk gezeten. Waar het in deze documentatie over gaat, is de manier waarop de dame in kwestie meent toezicht uit te moeten oefenen.
U en ik kunnen niet beoordelen of ING of ABNAMRO wel of juist niet zijn gespitst op technologische vernieuwingen en ontwikkelingen op dat gebied. Dat de ene mogelijk meer gefocust is dan de ander kan best zo zijn. Maar daar gaat de documentatie juist niet over. Er wordt zelfs met geen woord over dat aspect gerept.
Centraal in deze documentatie staat het functioneren van de RvC van ABNAMRO en dan meer de rol van de presidente daarvan. Dat is onthutsend en verbijsterend.
Geweldig zo´n vrouw
Dat ze moet opstappen was te verwachten. Dat heb ik al direct voorspeld toemn ze deze functie een paar maanden had. Hetwas teon al direct duidelijk dat ze van de ambtenaar Zalm en zijn vriendejes af wilde.
de ons kent ons mentaliteit, totdat er iemand komt die van aanpakken weet en heel direct zegt waar het op staat.
Dat Zalm zich liet verleiden om bij de DSB bank te gaan werken maakt wel duidelijk wat een nitwit het was op bancair gebied.
Maar zijn politieke achtergrond redde hem van de afgrond, niet zijn vakkennis, want hij is en was een ambtenaar die niet gewend is/was om tegen gesproken te worden, omdat hij altijd door ja knikkers en meelopers wordt omringd die ten alle tijden blijven lachen om zijn flauwe grappen.
Zolang die hele raad van com-.- niet wordt vervangen door lieden, die zijn binnen gekomen via ons kent ons mentaliteit, met een gezond verstand visie zal er veinig veranderen.
Net als bedrijven als Philips AKZO en Unilever inclusief POST NL en tal van andere bedrijven gewoon doorgaan op de oude voet.
Dus ze worden straks allemaal overgenomen door een buitelandse ondernemingen De dan begint het gedonder weer in Denhaag Oh dat mag niet. Laten weer ees een beschermingsconstructie bedenken
Er moesten meer van dit soort type aan het roer staan. Kijk een bij Lockheed Martin Ook een vrouw aan de top. Geweldig toch!!
Zeggen waarop het staat visie hebben openstaan voor vernieuwingen.
Dhr.Zalm zit achter zijn Pin Ball machine, van een zakje heksendrop te genieten. Zalm, slim en sluw was een uitstekende minister. Heeft de ministeries vooraf begrotingen meegegeven en afwijken was oplossen uit de eigen middelen. Een uitstekende boekhouder en minister, met een ruw randje. Zijn broer stond op de markt. Niets mis mee, maar dan weten we waar dat randje vandaan komt. De pedigree van juffrouw Zoutendijk, deed al vermoeden dat de klik niet aanwezig was. Paps Zoutendijk. Ja, die van Delta Lloyd en nog wat bancaire avonturen, in haar bagage. We weten allemaal hoe het met Delta Lloyd is afgelopen. Niet best. Maar altijd nog beter dan de stageplaats van Zalm bij de DSB-bank. Firma listig en bedrog met oplopende hypotheekrentes en bijgeleverde nepverzekeringen, waarbij 80% van de premie in de zakken van S. terecht kwamen. De DSB werd failliet verklaard en Zalm was al aangesteld als CEO ABN/AMRO. Dit kan alleen bij de overheid. De aanstelling van Zoutendijk kan ook alleen bij de overheid. Ik heb eigenlijk geen mening over Zoutendijk. Alles wordt je aangepraat en weerwoord is op haar plaats.
Een filmpje uit de oude doos:
http://www.quotenet.nl/Nieuws/Gerrit-zalm-geeft-nieuwjaarstoespraak-ABN-Amro-verkleed-als-hoerenmadam-video-103651.
Is hier misschien het begin van een antwoord te vinden?
Zalm is de man die op TV eens zij dat de DSB-bank vooral moest blijven doen waar de bank goed in was. De "uitpersproducten" van de DSB kende hij niet. Na het faillissement van "zijn bank" wist hij van niks en werd hij door z'n vrinden uit de wind gehouden. Ook is hij de man die, asl minister, kritische vragen van journalisten over de overgang naar de Euro onbeantwoord liet. Ik heb hem mee mogen maken als spreker op 'n symposium. Zonde van m'n tijd. Of hij 'n goed minister was kan ik niet beoordelen, immers het kan zo maar zijn dat z'n ambtenaren verantwoordelijk zijn voor zijn palmares uit die tijd. Ik denk zeker dat de man van gezelligheid houdt en zeker aimabel kan zijn, maar als CEO van de ABN-AMRO heb ik de man nooit zien zitten.
Een fraai artikel en complimenten voor de grondige research. Weer een drama in een rij van schadegevallen door discriminatie rond overheidsfuncties. Er moest per se een vrouw worden aangesteld en dat prevaleerde ver boven competentie en kwaliteit. Mijns inziens is er bij de benoeming door Financien/NFLI veel te lichtvoetig omgegaan met de spanning tussen enerzijds de opdracht aan Zalm (vorm de bank om tot een soort ziekenfonds in de financiële sector, laag risico en weinig franje) en anderzijds de voorzitter RvC uit de operations van buitenlandse banken en zonder bestuurservaring die blijkbaar de wens had om diezelfde organisatie om te vormen tot een swingende high-risk, high-performance bank. De opdracht aan Zalm en wens van Zoutendijk gaan niet goed samen en de verdere gebrekkige regie van Financiën en DNB hebben het laten escaleren. Buiten de schade binnen de top-25 van de bank is er ook schade aangericht door de hele organisatie heen en een achterstand opgelopen in de uitvoering van tactische plannen.
P.S. laten we ook niet vergeten dat de oude trouwe gulden, onder Zalm 10% devalueerde. We liepen 1 op 1, met de Duitse Mark, maar Zalm dacht slim te zijn. Hierdoor betaalde Duitsland 2 mark voor de Euro, terwijl wij 2,20 guldens af mochten tikken. Wat ik al zei: een prima boekhouder/minister. Deze faux pas, heeft de natie miljarden gekost. ZZ en de maskers. Zou een toepasselijke naam zijn, maar is al gebruikt.
Heer Dekker, eindelijk een goede bijdrage aan de discussie!
1: geweldige journalistiek, heerlijk artikel.
2: do not mess with the old boys network
.
Schandalig dat financiën/Dijsselbloem haar wegens politieke redenen heeft benoemd ipv zoeken naar iemand met de juiste kwalificaties, hopen dat ze deze fout niet herhalen.. Echter: "Minister Hoekstra gaat zich bemoeien met opvolging Zoutendijk bij ABN AMRO"
Zo te horen heeft deze mevrouw in haar eentje al te veel schade veroorzaakt
Het optreden van Olga Zoutendijk verdient dan misschien niet overal de schoonheidsprijs (ik ben zelf ook niet zo voor de Angelsaksische methode), maar naar Gerrit Zalm toe heeft zij louterend gewerkt. Ik herinner mij uit de periode grote ontslagen bij de bank dat Zalm daarin ook bepaald niet bekend stond als een vakbondsman.....
"Nieuwe bezems vegen het schoonst."
Reactie niet ok? Meld misbruik bij de redactie.