'Ik zei tegen mijn dochters: waarom zouden mama's vaker thuis moeten zijn dan papa's?'

‘Eigenlijk draait alles om verwachtingsmanagement. Welke beloften en voornemens ben je bereid waar te maken en welke niet? Dat geldt zowel voor jou als privépersoon als voor je als bedrijf.'

Als hardwerkende moeder van een twaalfjarige tweeling herinnert Monique van Dijken Eeuwijk (49) zich nog goed dat ze ook in haar privéleven aan 'expectation management' heeft moeten doen. ‘De meisjes hadden een briefje op de keukentafel achtergelaten met de tekst “Regels voor mama”. Toen ik dat zag dacht ik: wauw!'

Op het briefje stonden drie geboden: mama moet vaker thuis zijn, mama moet op tijd thuis zijn, en mama moet minder snel boos worden. ‘Bij dat laatste punt dacht ik: ja, dat is spot-on. Maar bij de andere twee..., dat kon ik gewoon niet beloven.’

Waar veel van haar (mannelijke) collega’s dachten dat ze wel zou toegeven aan de eisen van haar dochters, volgde een pedagogisch gesprek met een verfrissende directheid. ‘Ik heb ze verteld waarom mama doet wat ze doet en dat mama werken heel leuk vindt. Dat vrouwenemancipatie een langdurig proces is geweest, en dat het een groot goed is dat je nu als meisje kan gaan studeren en later kan gaan werken. Ik vertelde over hun oma, die niet eens naar de middelbare school mocht.’

‘Bovendien', voegt ze er verontwaardigd aan toe, 'waarom zouden mama’s vaker thuis zouden moeten zijn dan papa’s? Mijn kinderen bleken ook erg te kijken naar de rolverdeling bij ouders van hun klasgenootjes.’

Bekende naam

Dat zij nu de vrijheid hebben om later te gaan doen wat zij leuk vinden, en hoe bijzonder dat is, is iets wat Van Dijken Eeuwijk haar dochters graag wilde meegeven. Haar toespraak oogstte begrip.

Die feministische inslag is niet verrassend. Van Dijken Eeuwijk, voormalig voorzitter van het Benelux Team Professional Services Firms bij NautaDutilh, is een bekende naam in de accountancy- en bankenwereld en laat zich onder meer als co-voorzitter van de Women Corporate Directors Foundation (WCD) regelmatig horen als het onderwerp ‘vrouwen aan de top’ aan bod komt.

Sinds begin dit jaar runt ze onder de naam MGM Regulatory & Governance haar eigen advocatenkantoor. Speerpunt is de maatschappelijke verantwoordelijkheid van bedrijven. ‘Ik doe dit vanuit de overtuiging dat de toepassing van wet- en regelgeving alleen niet langer volstaat. Wil je de juiste beslissing kunnen nemen, dan zul je ook de perceptie van je bedrijf in de maatschappij en de verantwoordelijkheid van bedrijven voor die maatschappij moeten meenemen. Ook in je advisering.’

Geen vechtscheiding

Haar nieuwe onafhankelijkheid bevalt haar prima. Wat niet betekent dat haar vertrek bij NautaDutilh een vechtscheiding was. ‘Nauta voelt nog altijd als mijn familie. Het is echt een heel leuk kantoor', zegt ze met klem. ‘Maar na achttien jaar moet je je vleugels uitslaan. Bij mijn vertrek heb ik het ook zo gezegd: als je achttien wordt ga je het huis uit. Op een gegeven moment dacht ik echt: ik knap hier uit mijn jurkje.'

De trigger voor haar was een optreden bij BNR Nieuwsradio over de rechtszaken van accountantskantoren PwC en EY tegen toezichthouder AFM over opgelegde boetes. ‘Ik kreeg daarna zo enorm veel reacties. Veel niet-cliënten belden me op. Daarna heb ik veel koffiemomentjes met hen gedaan, en ze zeiden allemaal hetzelfde: “We willen dat je vaker je stem laat horen.” Dat past mij ook. Ik vind dat we allemaal een verantwoordelijkheid hebben voor belangrijke maatschappelijke thema's.'

Er waren twee groepen bellers, vertelt ze. 'De een vroeg: “Wil je bij ons komen werken?”. De ander zei: “Je moet ook commissariaten in de profitsector gaan doen.” Dat laatste wilde ik allang, maar ja, dat kan niet bij Nauta.’

Ze overlegde met onder anderen Roger Dassen, sinds 1 juli 2018 cfo van ASML en inmiddels ook lid van haar raad van advies. ‘Ook hij zei dat ik commissariaten moest gaan doen. Maar dat kan niet bij Nauta, antwoordde ik. Toen zei hij: “En?” Dat woordje bleef de hele tijd galmen. De geest was uit de fles en ging er niet meer in.’

Diversiteit is geen morele kwestie

Als erkend topvrouw is ze geprononceerd aanwezig in het diversiteitsdebat. ‘Ik vind dat ik een verantwoordelijkheid heb om me hiervoor in te spannen. Niet alleen waar het gaat om gender, maar juist rond diversiteit en inclusiviteit in bredere zin. Diversiteit binnen je organisatie betekent ook dat je door verschillende lenzen naar een probleem kunt kijken.’

Het morele appel om voor meer diversiteit te zorgen heeft Nederland helaas niet zoveel gebracht, vindt ze. ‘Terwijl diversiteit en inclusiviteit juist ook strategisch van waarde zijn voor bedrijven. Wil je je beloften kunnen waarmaken en wil je weten hoe de maatschappij tegen jouw bedrijf aankijkt, dan is een goede dialoog met zakenpartners een must. Hun teams zijn meestal divers van samenstelling, dus die gesprekken kun je alleen optimaal voeren als je onderneming dat ook is.’

Echter, het wapperende vingertje en het woord ‘moeten’ zitten in haar allergiezone, ook als het thema vrouwen aan de top is. ‘Als je alsmaar zegt: “Je moet dit, je moet dat”, dan gaan mensen in de weerstand. Het credo “Het moet per se een vrouw zijn” werkt niet. Het polariseert, terwijl het gaat om verbinden. Ook hier.'